Pod patronatem Komisji Europejskiej

Europejskie Forum ZASP

Układy zbiorowe regulujące pracę artystów scenicznych w Europie - to główny temat Europejskiego Forum ZASP, które rozpoczęło się w sobotę we Wrocławiu. - Reprezentacja związkowa może dać konkretne korzyści - powiedział prezes ZASP Olgierd Łukaszewicz.

W Polsce działa obecnie ponad 120 teatrów publicznych prowadzonych przez samorządy.

- 70 scen dramatycznych, 26 lalkowych, 10 muzycznych oraz 9 oper, poza tym około 400 teatrów offowych i 160 teatrów prywatnych. Brak jest odgórnych ustaleń regulujących stosunki pomiędzy aktorami a organami prowadzącymi teatry w takich kwestiach, jak wysokość zarobków, urlopy, czas zatrudnienia.

Prezes Związku Artystów Scen Polskich Olgierd Łukaszewicz (na zdjęciu podczas wczorajszej konferencji prasowej dot. sytuacji w Teatrze Polskim we Wrocławiu) zauważył podczas pierwszego dnia obrad forum, że ZASP jeszcze 25 lat temu był organizacją zrzeszającą prawie 100 proc. polskich artystów.

- Dziś to połowa tamtego stanu. Starsze pokolenie ma kłopot w przekazaniu nowej generacji sensu cechowego zrzeszania się i to niezależnie, czy to w formie stowarzyszenia obywatelskiego twórców, czy związku zawodowego pracowników scenicznych - mówił Łukaszewicz.

Dodał, że forum ma dać sygnał środowisku polskich artystów, że reprezentacja związkowa może dać konkretne korzyści. - Chcemy zwrócić uwagę polskich artystów na fakt, że układy zbiorowe pomiędzy organizacjami pracodawców a związkami zawodowymi to fakt wynikający z polityki społecznej Unii Europejskiej. Nie domagam się w Polsce czegoś wyjątkowego, lecz praktyk stosowanych w państwach UE - mówił prezes ZASP.

Łukaszewicz zwrócił uwagę, że dla polskiego artysty mechanizm negocjacji warunków zatrudnienia jest wciąż sprawą "wstydliwą, budząca skrępowanie". "To można zaobserwować w negocjacjach zakładowych organizacji związkowych z pracodawcą. W konkretnych instytucjach teatralnych układy zbiorowe powstają pod dyktando pracodawcy. Od czasów transformacji ustrojowej, z chwilą gdy przekazano instytucje teatralne samorządom miejskim i wojewódzkim zabrakło partnerów do zawarcia układów, w których uwzględniono, by interesy obu stron - pracodawców i pracobiorców - mówił.

Zdaniem prezesa ZASP niejasna jest rola w dialogu społecznym organizatorów działalności teatralnej, czyli samorządów miejskich i wojewódzkich. - Finansują one działalność teatralną, ale odżegnują się od polityki finansowej swoich dyrektorów względem zaangażowanych pracowników artystycznych - mówił.

Łukaszewicz dodał, że pamięta czasy, kiedy status artysty w Polsce był wysoki. - Dziś w imię nowo pojętej sprawiedliwości społecznej zdegradowano artystę. Obecnie perspektywę na naszą służbę w sztuce wyznacza telewizja i obecność aktorów w serialach. Anonimowy aktor teatralny nie może liczyć na apanaże, które są udziałem gwiazd seriali wyświetlanych w telewizji publicznej - mówił.

Efektem forum ma być stanowisko ZASP, które ma zostać przedstawione rządzącym. Podkreślono, że obowiązujące dziś rozwiązania prawne praktycznie uniemożliwiają stworzenie mechanizmów negocjacji, stałych konsultacji i gwarancji bezpieczeństwa socjalnego artystów.

Na Europejskim Forum ZASP spotkali się przedstawiciele krajów, gdzie obowiązuje model kultury teatralnej porównywalny do obowiązującego w Polsce. Zaproszono gości z Austrii, Danii, Niemiec i Szwecji, którzy przedstawią sytuację artystów w swoich krajach. Zaprezentują też obowiązujące w ich krajach układy zbiorowe: role związków zawodowych, ich wpływ na politykę kulturalną i model teatru publicznego, a także określą pejzaż scen prywatnych i alternatywnego offu w swoich krajach.

W Europejskim Forum ZASP uczestniczą przedstawiciele Związku Zawodowego Aktorów Polskich, "Solidarności" Federacji Związków Zawodowych Pracowników Kultury, Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów oraz Unii Polskich Teatrów. Forum odbywa się w ramach imprez Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016 i pod patronatem Komisji Europejskiej. Zakończy się w niedzielę.
PAP

(-)
Kurier PAP
27 sierpnia 2016

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...