Podwójny świat

"Paranoicy i pszczelarze" - reż: zespół - Teatr Ósmego Dnia

"Paranoicy i pszczelarze" to autorski dokumentalny spektakl Teatru Ósmego Dnia, ukazujący schizofreniczność współczesnego świata, w którym żyją dzisiejsi Polacy.

Świat ten cechuje dwuwymiarowość – pierwszy wymiar nasycony jest agresją, hasłami wykrzykiwanymi w mediach, ciężkim bagażem martyrologii, rozgrzebanymi ranami na myśli o historycznej Polsce, ujęciem narodowo-patriotycznym. W opozycji do powyższego staje wymiar drugi – niekrzykliwa sfera, która jest azylem dla codzienności i przeciętnych Polaków. Mamy więc narrację złożoną z goryczy i bezustannych nawiązań do „dzielnej przeszłości”, narrację, przed którą trudno uciec. To tworzenie tożsamości przez polityków i dziennikarzy, to głośne medialne show. Drugą narrację prowadzą „zwykli Polacy”. Przeciętni są w tym sensie, że ich twarze i nazwiska nie są znane z telewizji, radia czy prasy. Historie przez nich opowiadane, oblekane są w zwątpienie i negację. Bohaterowie wątpią, że tu, w swojej ojczyźnie mogą podnieść standard własnego życia, dlatego wyjeżdżają do Anglii w poszukiwaniu pracy. Odrzucają istnienie Boga, bo skoro człowiek doświadcza tylu tragedii i niepowodzeń, nie widzą nigdzie miejsca na wiarę. Mimo to są ciekawi świata, żądni wiedzy, niezależni i odpowiedzialni za swój los. 

Paranoicy i pszczelarze stają się odbiciem lustrzanym współczesnego Polaka. Jednak to, co jawi się w lustrze jest obrazem posępnym i ponurym. Kluczowe dla spektaklu wydaje się być także zdanie Ewy Wójciak, autorki scenariusza przedstawienia: „Myślę, że można zrobić dla Polski, dla ludzi o wiele więcej, pozostając wiernym sobie. Nawet pracując w polsko-niemieckiej fundacji "Pszczelarze bez granic". Miałam chyba czas poważnego przygnębienia, szukałam inspiracji, trafiłam na materiał ZorkaProjekt, też w "DF" [Dużym Formacie], o "Przeciętnych Polakach" i pomyślałam, że ci ludzie, paradoksalnie, są właśnie nieprzeciętni, wielcy. Poczułam, że muszę pokazać takich ludzi. I zaczęłam szukać. Przekonywałam, żeby napisali o sobie”. I oto właśnie pszczelarze – ci, którzy odrywają się od historycznej konwulsji i tworzą wokół siebie autonomiczny, lżejszy świat.

W widowisku wykorzystano fragmenty reportażu Moniki Redzisz (Zorka Project) Jestem przeciętnym Polakiem oraz Zdzichu, nie rób wstydu Grzegorza Sroczyńskiego.

Aleksandra Piotrowska
Dziennik Teatralny Kraków
24 listopada 2010

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia