Powrót na ziemię

Do Poznania przyjedzie najambitniejszy i najczęściej nagradzany obecnie reżyser europejski – Milo Rau. Twórca działający na styku sztuki i aktywizmu, postrzegający teatr jako ruch oporu przeciwko systemowym niesprawiedliwościom czy logice kapitalizmu. W programie jego głośny spektakl Powtórzenie. Historia/e teatru (I) oraz pokazy rejestracji spektakli, filmów i spotkania w Kinie Pałacowym. Przegląd jest pierwszą odsłoną nowego, międzynarodowego nurtu festiwalu Portret Artysty / Artystki.

W relacji do teatru Milo Raua powstawał tegoroczny cykl debat i wieczorny cykl teatralny – oba odbywające się w pięknym parku Wieniawskiego, naszej nowej bazie festiwalowej. W Forum zatytułowanym Ruchy oporu porozmawiamy o różnych strategiach buntu ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń 2020 r., kiedy przez świat przelała się fala społecznych protestów. Wieczorem na tej samej plenerowej scenie będzie można zobaczyć wyprodukowane przez Komunę Warszawa spektakle w reż. Agnieszki Smoczyńskiej, Cezarego Tomaszewskiego, Agnieszki Jakimiak i Anny Smolar (spektakl Grzegorza Laszuka – koprodukcja Komuny – jest pokazywany w Teatrze Polskim).

W programie muzycznym prezentacja trzech europejskich scen z Berlina (Laura Lee & The Jettes, Jennifer Touch), Poznania (Izzy and the Black Trees, Shyness!) i Kijowa (grupy Gurt [Ò], Ofliyan), a także koncert Karoliny Czarneckiej z Dziewczęcym Chórem Skowronki, występ Meli Koteluk i Kwadrofonika z poezją Baczyńskiego oraz koncert finałowy Jazz Band Młynarski-Masecki z niespodziankami.

Wyjątkowym wydarzeniem muzycznym tego roku będzie premiera koncertu Projekt Krynicki. Paweł Mykietyn, Paweł Szymański i Aleksander Nowak stworzyli na zamówienie Malty utwory do poezji Ryszarda Krynickiego, jednego z najważniejszych polskich poetów współczesnych. Koncert ze specjalnym udziałem orkiestry Sinfonia Varsovia pod batutą Bassema Akiki.

W programie Generatora Malta kontynuujemy namysł nad żywiołami. W tym roku przyglądamy się naszej relacji z ziemią pod hasłem „Ziemia nieswoja". Pytamy m.in. o to, co oznacza mieć prawo do ziemi, kto je posiada oraz jak ma się z tym ziemia i jej nie tylko ludzcy mieszkanki i mieszkańcy. Co możemy zrobić, żeby znów poczuła się swojo? W ramach projektu Zaklepane / Ground Rules Iwo Borkowicz i Ola Korbańska zbudowali w parku Wieniawskiego twierdzę Nic nie znika, jedynie zmienia miejsce z ziemi i ogłosili tam niepodległość. Będziecie mogli spotkać tam rezydentów i rezydentki wyłonionych w konkursie, którzy od paru tygodni mierzą się z tematem prawa własności z wielu różnych perspektyw. Prace (w tym instalacje, warsztaty, dyskusje, muzyka) nagrodzone w ramach konkursu pokażą: Maria Dutkiewicz i Karolina Wajman, Edka Jarząb i Grupa Uskoki, Anna Kędziora, Luca Spano, Karolina Szczypek, Oriol Fuster Cabrera, Paula Kaniewska, make LARMO, new visions.

Grupa terenowa młodych razem z Agnieszką Różyńską od maja twórczo realizuje Kurs Miejskiego Relaksu w Rodzinnych Ogródkach Działkowych na Winiarach. Efekty ich pracy zobaczymy na wystawie w czerwcu przy muzyce zespołu Tęskno. Będziemy także na innych fyrtlach, odwiedzamy Głuszynę i Krzesiny razem artystkami Agnieszką Grodzińską i Magdaleną Starską, gdzie 20 czerwca zapraszamy na wielkie Święto Fyrtli, a tam koncert Fanfara Awantura, piknik, społeczna rzeźba, spacery i wiele sąsiedzkich aktywności.

W programie także premiery poznańskich scen, takich jak Teatr Biuro Podróży, Usta Usta Republika, Teatru Muzycznego i Polskiego Teatru Tańca. Łącznie 143 wydarzenia, w tym 136 wydarzeń bezpłatnych, które przygotowało 612 artystów i artystek w 24 lokalizacjach.
Mamy poczucie, że pandemia na nowo wyzwoliła potrzebę wspólnego świętowania i celebrowania bycia razem. Z wirtualnych przestrzeni ostatnich miesięcy powróćmy zatem na ziemię, odzyskajmy grunt pod nogami i spotkajmy się na Malcie. Chodźmy w plener!

Portret Artysty: Milo Rau

Gościem tegorocznej edycji festiwalu Malta jest Milo Rau, jeden z najbardziej uznanych, a jednocześnie najbardziej kontrowersyjnych reżyserów europejskich, również dyrektor NTGent w Gandawie od 2018 roku. Reżyser tworzy teatr polityczny, w którym przygląda się przemocy jawnej, czyli różnego typu zbrodniom, mordom, kwestii homofobii, pedofilii, ale też przemocy niejawnej, bo wyprowadzonej poza granice Europy, czyli wojnie w Syrii, prawom kolonizacji i udziału państwa europejskiego w eksploatowaniu Afryki.
Na festiwalu Malta Milo Rau zaprezentuje spektakl z 2018 roku – „Powtórzenie", czyli w oryginale „La Reprise"". W Kinie Pałacowym odbędą się pokazy nagrań jego wcześniejszych spektakli, którym towarzyszyć będą rozmowy o twórczości artysty w ramach okrągłego stołu, do którego zaprosimy publiczność festiwalu. W niedzielę, 27 czerwca zapraszamy na spotkania z samym Milo Rauem i z osobami, z którymi współpracuje: dramaturżką, Evą-Marią Bertschy, aktorem, Sébastienem Foucaultem, a także z dramaturgiem teatru NTGent, Stevenem Heene, który opowie o praktycznym zastosowaniu postulatów ze słynnego manifestu NTGent.

Pokaz spektaklu "Powtórzenie. Historia/e Teatru (I)" - 28, 29.06, 19:00, Aula Artis (spektakl dla widzów dorosłych).

Spektakl opowiada o śmierci młodego homoseksualnego mężczyzny, Ihsane'a Jarfiego, zamordowanego w centrum Liège w 2012 roku. Wydarzenie wstrząsnęło belgijską opinią publiczną i było opisywane w większości tamtejszych mediów. Milo Rau inscenizuje i problematyzuje głośne zabójstwo. Przedmiotem refleksji czyni również sam teatr: przygląda się narzędziom, jakimi dysponujemy, by opowiadać na scenie o tragedii (strachu i okrucieństwie, stracie i żałobie) i wywoływać w widzach emocje. Jak widz może zareagować na pokazaną przemoc, jaką funkcję pełni, jaka jest jego/jej odpowiedzialność?

Powtórzenie (w oryginale La Reprise. Histoire(s) du théâtre (I)) jest pierwszą częścią realizowanego przez NTGent cyklu Historia/e teatru, w którym zaproszeni reżyserzy i reżyserki opowiadają o naturze, historii i przyszłości teatru (nazwa cyklu nawiązuje do monumentalnego eseju filmowego Jean-Luca Godarda Histoire(s) du cinéma). Spektakl jest również pierwszą realizacją manifestu NTGent – opublikowanego w 2018 r. zbioru zasad, które mają obowiązywać w produkcjach gandawskiego teatru pod kierownictwem artystycznym Milo Rau.

Pokazy filmów / nagrań spektakli oraz debaty w Kinie Pałacowym (Centrum Kultury Zamek)

"Congo Tribunal" (2015) / 24.06, 14:30

Film dokumentujący zrealizowany przez Milo Raua w 2015 r. (w Berlinie i w Bukavu na wschodzie Konga) teatralny trybunał na temat wojny toczącej się od 20 lat na obszarze Wielkich Jezior Afrykańskich. Uczestnikami projektu byli m.in. prawnicy z Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze, kongijscy politycy (w tym lokalny gubernator), ofiary i świadkowie. Trybunał, choć nie miał żadnej mocy legislacyjnej, wstrząsnął Kongiem i doprowadził do dymisji prominentnych urzędników.

"Pięć Łatwych Utworów" (2016) / 24.06, 16:15

Nagranie głośnego spektaklu Milo Raua. Życie Marca Dutroux – pedofila i mordercy, który wstrząsnął belgijskim społeczeństwem na przełomie XX i XXI w. – zostało w nim przedstawione przez dzieci w wieku od 8 do 13 lat. Biografia Dutroux staje się tu pretekstem do namysłu nad historią Belgii, zbrodnią i nad samym teatrem. Tytuł nawiązuje do Pięciu łatwych utworów Igora Strawińskiego, które kompozytor stworzył, by ułatwić swoim dzieciom naukę gry na fortepianie.

"Orestes w Mosulu. Making of" (2020) / 24.06, 18:15

Film opowiada o pracy nad inscenizacją Orestei Ajschylosa, do której część prób odbyła się w Mosulu – w 2014 r. ogłoszono tam powstanie Państwa Islamskiego (w 2017 r. miasto zostało odbite). Atenę zagrała w spektaklu Milo Raua mosulska nauczycielka, której syna zabili dżihadyści, a chór studenci tamtejszej akademii sztuk. W gandawskiej interpretacji tekst Ajschylosa opowiada o końcu rodzinnej wendety i bezwzględnego prawa „oko za oko". Czy można powstrzymać cykl syryjsko-irackiej przemocy?

"Lam Gods" (2018) / 25.06, 11:00

Tytuł spektaklu odnosi się do słynnego XV-wiecznego ołtarza autorstwa Huberta i Jana van Eycków, który znajduje się w gandawskiej katedrze św. Bawona. Modelami dla biblijnych bohaterów namalowanych na poliptyku byli mieszkańcy miasta. W spektaklu Milo Raua podobnie: współcześni Flamandowie wcielają się w postacie obecne na odtworzonym na scenie ołtarzu. Przedstawienie jest portretem miasta, hołdem złożonym gandawczykom, a także gestem artystycznym, w którym teatr miejski przekazuje scenę mieszkańcom miasta.

"Nowa Ewangelia" (2020) / 25.06, 13:00

Akcja filmu rozgrywa się w obozie dla uchodźców na południu Włoch, nieopodal miasta Matera, gdzie Pier Paolo Pasolini kręcił Ewangelię według świętego Mateusza, a Mel Gibson Pasję. W rolę Chrystusa wcielił się u Raua Kameruńczyk Yvan Sagnet, który zorganizował strajk na plantacji pomidorów w Apulii. Wkrótce stał się liderem walki politycznej ze współczesnym niewolnictwem, symbolem „rewolty godnościowej" uchodźców. W 2017 roku włoski prezydent Sergio Mattarella nadał mu tytuł szlachecki.

"Okrągły Stół na temat twórczości Milo Raua" / 25.06, 16:00

Piotr Dobrowolski, Piotr Gruszczyński, Dorota Semenowicz, Agata Siwiak oraz widzowie i widzki Malty
Spotkanie będzie okazją do podzielenia się wrażeniami z prezentowanych na Malcie nagrań i do rozmowy z osobami, które od wielu lat śledzą twórczość szwajcarskiego reżysera. Czy Milo Rau uczestniczy w neokolonialnych formach europejskiej sztuki przekonanej o własnej racji? Oddaje głos Innemu, czy tylko wypowiada się w jego imieniu? W czyjej sprawie, o co i dla kogo walczy? Czy prowokacja jest warunkiem wprowadzenia tematów tabu w przestrzeń publiczną? Jakie są jej granice? Jaka jest odpowiedzialność artystów?

School of Resistance / 25.06, 20:00

facebook.com /maltafestivalpoznan

Poznańska odsłona cyklu, które NtGent i International Institute of Political Murder organizuje od 2020 r. Artyści, aktywistki, politycy i filozofki z całego świata co dwa tygodnie, online, zastanawiają się, jaka polityka oporu wobec systemowych niesprawiedliwości politycznych, ekonomicznych, kulturowych jest dziś możliwa? Poznański odcinek będzie poświęcony tematyce LGBT (nawiąże zarówno do wydarzeń w Polsce, jak i do pokazywanego na Malcie spektaklu Milo Raua Powtórzenie. Historia(e) teatru I).

Spotkanie z Milo Rauem / 27.06, 11:00 - Rozmowa z reżyserem o jego strategii artystycznej.

Spotkanie z Sebastianem Foucault i Evą-Marią Bertschy/ 27.06, 12:45

Spotkanie z aktorem Sébastienem Foucaultem, który zagrał m.in. w spektaklach Raua Hate Radio, The Civil Wars i Powtórzenie. Historia/e teatru (I), i dramaturżką Evą-Marią Bertschy, która współpracuje z reżyserem od 2013 r. (m.in. przy The Civil Wars, Congo Tribunal, Powtórzenie. Historia/e teatru (I), Nowa Ewangelia). Tematem spotkania będzie powracająca w wielu projektach Raua strategia reenactmentu – rekonstrukcji historycznych wydarzeń bądź ikonicznych obrazów. Jak się odbywa i co oznacza dla uczestników?

Spotkanie ze Stevenem Heene / 27.06, 14:45

Steven Heene jest krytykiem teatralnym, kuratorem i dramaturgiem, związanym z NTGent od 2009 r. Kieruje działem programowym gandawskiego teatru. Opowie, jak wygląda realizacja Manifestu NTGent w praktyce. Na jakie trudności teatr napotyka, jeśli napotyka? Czy NTGent rzeczywiście jest miejscem swobodnej pracy, uprawiania teatru zespołowego? Czy rzeczywiście ma wpływ na miasto i jego mieszkańców/nki? Jaka jest obecnie polityka teatru?

"Just Asking: Film?"/ 27.06, 16.00

Filmowa wersja spektaklu Oscara Van Rompaya i Petera Seynaeve'a będącego adaptacją książki The Interrogative Mood Badgetta Powella. Seria pytań – zabawnych i osobliwych, abstrakcyjnych i konkretnych, pobudzających do myślenia i trywialnych, często szalonych – przeradza się w medytacyjny seans nad życiem. Premiera spektaklu odbyła się w październiku 2020 r. w NTGent. Film, zrealizowany na ulicach Gandawy, powstał kilka miesięcy później.

Cały program dostępny na stronie festiwalu: https://malta-festival.pl/pl/program