Rękopis znaleziony w Internecie

Adaptacja słynnej powieści Jana Potockiego

Żeby pokazać, jak nowatorską książką była wydana w 1847 roku powieść "Rękopis znaleziony w Saragossie" Jana Potockiego, zaadaptowano ją na potrzeby internetu.

Geometra Velasquez, jeden z narratorów słynnego dzieła Potockiego, za drukiem nie przepada. Następujące po sobie opowieści i wątki występujące w książkach uważa za labirynt. "Romanse i dzieła podobnego rodzaju winny być pisane w kilku kolumnach, na kształt tablic chronologicznych" - mówi bohater, którego irytuje wymuszona linearność. To właśnie jego postawa zainspirowała wydawnictwo Ha!art i twórcę "sieciowej adaptacji", czyli przystosowania tekstu na potrzeby przestrzeni wirtualnej, Mariusza Pisarskiego.

"Oświeceniowej, przedmodernistycznej nostalgii za dziełem bardziej przystającym do złożoności zjawisk, nie jest w stanie ugasić nawet formuła powieści szkatułkowej, z którą od zawsze kojarzy się "Rękopis...". Kompozycja, w której jedna opowieść zawiera drugą, a we wnętrzu drugiej rodzi się trzecia, nadal przysłania czytelnikowi sieć wewnętrznych relacji, jakie zachodzą pomiędzy narratorami, bohaterami, zdarzeniami i miejscami" - zaznaczają twórcy.

Stąd powieść, w której jedna historia zawiera drugą, została potraktowana jako niemal wizjonerska zapowiedź świata internetu, pełnego linków i odsyłaczy. Narracja - podobnie jak w wersji papierowej - zapętla się, pojawiają się wciąż nowe warstwy opowiadania. Wystarczy jedno kliknięcie, by siostry Emina i Zibelda przeniosły czytelnika do opowieści wszystkich uwiedzionych kochanków. Kolejne, i jesteśmy w tajemniczej jaskini. Albo zostajemy zamknięci w lochu. Albo budzimy się pod szubienicą braci Zoto. Jak czytamy w informacji wydawnictwa, internetowa adaptacja "Rękopisu..." jest hołdem oddanym ekscentrycznemu powieściopisarzowi i wypełnieniem jego testamentu: refleksji formalnej nad sposobami opowiadania. Dzięki "umieszczeniu arcymistrzowskiej prozy hrabiego Potockiego w cyfrowym otoczeniu czytelnik otrzymuje gwarancję świeżej i pełnej przygód lektury".

Akcja powieści rozgrywa się w ciągu sześćdziesięciu sześciu dni w Hiszpanii w 1739 r. Główny narrator i bohater, Alfons van Worden, młody kapitan gwardii walońskiej, podróżujący przez dolinę Los Hermanos, spędza noc w zajeździe Venta Quemada, co staje się początkiem jego niezwykłych, czasem wręcz przerażających przygód. 

Do dziś "Rękopis znaleziony w Saragossie" traktowany jest jako tekst prekursorski, wyprzedzający swoją epokę. "Sieciowa adaptacja" dostępna jest na stronie internetowej wydawnictwa Ha!art.

Łukasz Gazur
Dziennik Polski
22 kwietnia 2013

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia