Reżyserskie wyzwanie
"Potępienie Fausta" - reż. Maciej Prus - Opera Nova w BydgoszczyHistoryczny Faust ( łac. szczęśliwy) urodził się ok. 1480 r. w Wittemberdze. Studiował rzekomo magię w Krakowie. Prowadził życie wędrowca. Podawał się za astrologa, wywoływacza duchów, wróżbitę , cudotwórcę. Twierdził, że – w zamian na zapisaną krwią duszę- służy mu diabeł. O Fauście krążyły liczne niemieckie podania ludowe,był bohaterem teatrzyków kukiełkowych , komiczną figurą. Jego postać wcześnie zafascynowała pisarzy, m.in. Christophera Marlowe'a.
Wreszcie Goethe ,najwybitniejszy niemiecki pisarz doby "burzy i naporu" podniósł legendę faustowską do rangi wielkiego poematu filozoficznego i arcydzieła o losach całej ludzkości. Przeniósł Fausta z jarmacznych folklorystycznych teatrzyków do wielkiej literatury . Weimarski poeta pracował nad swoim „Faustem" niemal 60 lat. Zaczął go pisać mając 25 lat, skończył jako osiemdziesięciodwuletni starzec. Przepoił dzieło własnymi przemyśleniami. W „Fauście" opowiada o swych przeżyciach młodego studenta, o szacunku do profesorów , o ucztach w piwnicy Auerbacha, o miłości do córki pastora ucieleśnionej w Małgorzacie ,o przyjaciołach-kpiarzach, których rysy zawarł w postaci Mefistofelesa. Goethe portretuje siebie. Podobnie jak Faust studiował prawo, sztukę , literaturę, nauki przyrodnicze, łączył wyobrażnię poetycką z dociekliwością badacza. Poszukiwał , próbował ... Oto historia uczonego Fausta, żądnego szczęścia i poznania świata za wszelką cenę .
Tragedia „Faust" stała się inspiracją dla stworzenia innych,wybitnych dzieł ;wymieńmy zaledwie niektóre: balet A.Adama (1832), opery Ch.Gounoda(1859) i A.Boita (1863), symfonie Liszta (1857) i Mahlera (1906), uwertura Wagnera (1844) , powieści Tomasza Manna.I interesująca nas kantata dramatyczna Hectora Berlioza (1803-1869), francuskiego twórcy doby Romantyzmu. Sam kompozytor tak pisał w swych pamiętnikach:"Uważam tę legendę za jedno z najlepszych dzieł , jakie stworzyłem ; publiczność do dziś dnia zdaje się podzielać to mniemanie".
Pierwotnie (1829) kompozytor ,pod wrażeniem lektury "Fausta" w przekładzie Gerarda de Nerval, stworzył Osiem scen z Fausta op.1. Powrócił do nich po latach, podczas podróży koncertowej Passau-Wiedeń-Praga-Wrocław-Paryż. Francuska prapremiera poniosła klęskę . Dopiero następny rok przynosi zagraniczne wykonania legendy dramatycznej i jej rozwijającej się kariery. Ostatecznie dzieło Berlioza podbiło Francję w 1877 roku. Jak pisał kompozytor w pierwszym francuskim wydaniu partytury:"Już sam tytuł dzieła wskazuje,że nie opiera sie ono na głównej idei Fausta Goethego,ponieważ, w słynnym poemacie,Faust zostaje uratowany.Autor Potępienia Fausta wypożyczył jedynie od Goethego pewną liczbę scen,pasujących do projektu,który sobie wytyczył, scen,które zawładnęły z przemożną siłą jego talentem".
Obecnie "Potępienie Fausta" wykonywane jest na estradach filharmonicznych (jako opera koncertowa), jak i scenach teatrów operowych. To czteroczęściowe, monumentalne dzieło, z rozbudowanymi partiami chóralnymi, stanowi wyzwanie reżyserskie, z którym zmierzyć się mogą tylko najwięksi wizjonerzy scen operowych. Ta efektowna legenda dramatyczna jeszcze nigdy nie była prezentowana na senie bydgoskiej Opery.
