Rozpoczął się Festiwal Warszawa Singera

Na skwerze przed Teatrem Żydowskim stanęła wczoraj niewielka scena i kramy z koszernymi potrawami, książkami i kosmetykami. Największym powodzeniem cieszył się stragan z jedzeniem. Po chałkę, cebularze, keks, śledzie, pierogi i gulasz ustawiła się długa kolejka. Równie zatłoczone były namioty z atrakcjami dla najmłodszych. Dzieci wznosiły budowle z klocków lego, rysowały, oglądały reprodukcje obrazów Chagalla i słuchały bajek Singera. - Na piknik przyszłam z mężem i 11-letnim wnukiem zwabiona zapowiedzią rodzinnej atmosfery. Na festiwalu jestem po raz drugi. Dziś wybieramy się do teatru na przedstawienie dla dzieci "Osiem świateł Chanuki", a później mamy wejściówki na warsztaty śpiewu kantoralnego prowadzone przez kantora Benziona Millera - mówiła Maria Szymańska. 

Pod sceną tłumy ludzi obserwowały grupę śmiałków, która zdecydowała się wziąć udział w nauce tańców żydowskich przy akompaniamencie zespołu klezmerskiego. - Urodziłam się przed wojną. Na festiwal przychodzę co roku, żeby przypomnieć sobie atmosferę dawnej Warszawy. Ciekawi mnie też, jak dzisiaj ludzie postrzegają kulturę żydowską - mówiła pani Cesia. - Żałujemy tylko, że nie dostałyśmy biletów na wtorkowy koncert kantorów, a wśród sprzedawanych dziś specjałów zabrakło gęsiej pipki, czyli nadziewanej gęsiej szyjki - dodawały jej koleżanki Zofia i Maria.

Festiwal Warszawa Singera to jednak nie tylko rodzinna zabawa. W tym samym czasie, gdy na skwerze trwały tańce, po drugiej stronie palcu kończyły się ostatnie przygotowania do wernisażu wystawy otwartej w ramach projektu "Próżna". To już jego czwarta odsłona, w poprzednich latach swoje prace w kamienicach na Próżnej pokazywali m.in. Artur Żmijewski, Joanna Rajkowska, Ewa Kuryluk czy Nelly Agassi. - To jedyna ocalała z żydowskiego getta uliczka Warszawy. Dziś jest zupełnie zrujnowana i niszczejąc, czeka na przebudowę, którą planuje prywatny właściciel kamienic. Jej przestrzeń stanowiła inspirację do powołania do życia projektu "Próżna". Jego zamierzeniem od początku było pokazanie, w jaki sposób współczesna sztuka radzi sobie z niezwykłą dramaturgią tego przesiąkniętego historią miejsca - wyjaśnia kuratorka wystawy Krystyna Piotrowska. W tym roku w zamkniętych pomieszczeniach po sklepach usytuowanych wzdłuż ulicy, w bramach i podwórkach prace zaprezentuje 16 artystów z Polski, Czech i Izraela. 

Hubert Czerepok stworzył neon z napisem "CZŁO/WIEK". Jego pierwsza litera migocze, wydobywając fragment wyrazu - "ZŁO". Inga Fonar Cocos nakręciła 24-minutowy film, który wyświetlany na dwóch umieszczonych naprzeciwko siebie ekranach ukazuje zmontowane ujęcia z jednej doby na nadmorskim deptaku w Tel Awiwie. Ogromne wrażenie robi niewielka salka z fotografiami z archiwum Muzeum Żydowskiego w Pradze. - W latach 1942-44 na polecenie nazistów praska gmina żydowska zleciła zrobienie dokumentacji fotograficznej przedmiotów odebranych czeskim Żydom przesiedlanym do gett i wywożonym do obozów zagłady. Prezentowane przez nas wybrane odbitki ocalałych negatywów ukazują rzecz niezwykłą. Ich autorzy stworzyli dzieła sztuki, budując i fotografując awangardowe kompozycje z butów, instrumentów muzycznych czy butelek - mówi Krystyna Piotrowska. Zbiorem z praskiego archiwum zainspirowany jest cykl młodej czeskiej artystki Danieli Deutelbaum. Wykonała ona serię plakatów w podobny sposób ukazujących m.in. współczesne okulary czy buty. Dwa plakaty Deutelbaum przez najbliższy miesiąc można oglądać na przystankach na skrzyżowaniu Marszałkowskiej ze Świętokrzyską i z Królewską. 

Ekspozycja na Próżnej czynna jest codzienne do 6 września w godz. 14-20. W środę 2 września w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki w ramach projektu odbędzie się panel dyskusyjny, którego tytuł zaczerpnięty został z pokazywanej na wystawie pracy Oskara Dawickiego "Nigdy nie zrobiłem pracy o Holocauście". 

VI Festiwal Kultury Żydowskiej „Warszawa Singera” do 6 września, ul. Próżna. Program: www.festiwalsingera.pl, www.shalom.org.pl