Ślązacy o Śląsku na scenie Teatru Polskiego
"Polterabend" w Teatrze Polskim w Warszawie"Polterabend" to napisany śląską gwarą poetycki fresk, opowiadający o powikłanej historii Śląska i Ślązaków w XX wieku. Debiutujący w teatrze autor (Stanisław Mutz) przedstawia modelową śląską rodzinę - rodzinę niejako ponadczasową, "wieczną", oraz skomplikowane losy i dramatyczne wybory kolejnych, urodzonych i wychowanych w tej rodzinie pokoleń.
Historia zaczyna się pod koniec pierwszej, a kończy już po drugiej wojnie światowej, zahaczając po drodze o powstania śląskie, plebiscyt i szerzej przedstawiając lata trzydzieste i czterdzieste zeszłego stulecia. W "Polterabend" dzieje Śląska, jakkolwiek burzliwe i dramatyczne, pozostają jedynie tłem dla indywidualnych dramatów, dla żmudnego procesu kształtowania się złożonej, śląskiej kulturowej tożsamości. Pytanie o tożsamość, o granice kulturowej odrębności, jest podstawowym w utworze motorem akcji i konfliktów.
Sztuka nie jest "brykiem" z historii, ani nie rości sobie praw do roli wyczerpującego, socjologicznego traktatu. Autor zanurza akcję w swoistym „realizmie magicznym": w znojnym, czarnym od węglowego pyłu śląskim dniu codziennym obok chłopionek i hanysów kręcą się wambiyrze i zmory, zaś przyśpieszony rytm industrializacji zderza się z powolnym, odwiecznym rytmem ludowego, wiejskiego bytowania. "Polterabend" to próba metaforycznego opisania dwudziestowiecznego dramatu rdzennych Ślązaków: naciskani przez kolejne fale na przemian niemieckiego i polskiego nacjonalizmu, miażdżeni kolejnymi erupcjami totalitarnych ideologii, zmuszeni zostali do zdania okrutnego egzaminu z trwania i z przetrwania. W "Polterabend" śląskość jest jak przeklęty skarb - jest bezcenna, lecz za jej zachowanie płaci się cenę najwyższą.
Stanisław Mutz /Muc/ - (1965), z urodzenia Ślązak, z wykształcenia filolog i plastyk, do roku 1989 wydał trzy zbiory poezji, w latach dziewięćdziesiątych związany z regionalnymi kwartalnikami artystyczno-literackimi, przekłady swoich poematów i esejów (na niemiecki i angielski) publikował w ukazującym się w Austrii kwartalniku "Perspektive". Stypendysta ministra kultury i dziedzictwa narodowego w roku 2007, w dziedzinie "twórczość dramaturgiczna".
