Spektakl o bólu i nadziei

Katowicki Przegląd Monodramów MONO-LOG - Katowice: 5 listopada 2022

"Ciemno. Jasno. Cień" - reż. Andrzej Dopierała - Teatr Bez Sceny w Katowicach

„CIEŃ", autorski monodram Kamili Sammler powstał na podstawie utworu „Cienie. Eurydyka mówi:" Elfriede Jelinek w tłumaczeniu Karoliny Bikont. Austriacka noblistka wzięła na warsztat słynny mit o Orfeuszu i Eurydyce, dekonstruując go i przedstawiając historię z perspektywy milczącej zwykle nimfy, dla której śmierć - przejście do Krainy Cieni, okazuje się być jedyną drogą do wyrażenia własnego ja. Eurydyka z tekstu Jelinek, żona idola muzyki pop, niewolnica własnej urody i seksapilu, jest jedynie ozdobą utalentowanego małżonka, a jej wskrzeszenie ma być dla niego wyjątkową nagrodą. Eurydyki jednak nikt nie pyta o zdanie, jest istotą (kobietą) pozbawioną prawa do autonomii.

Monodram Kamili Sammler jest opowieścią o przejściu. Aktorka odważa się na rozmowę o granicach: pomiędzy światłem i ciemnością, teraźniejszością i przeszłością, żywym i martwym. W tej metaforycznej podróży towarzyszą jej dźwięki, obrazy, głosy i cienie, a także fotografie, które są ważnym partnerem artystycznego życia aktorki. Powstaje spektakl o bólu i nadziei, odpowiedzialności i determinacji, a przede wszystkim prawie kobiety do autonomii.

Monodram Kamili Sammler to intymna opowieść opowiedziana dla nas i w naszym imieniu.

„Cień" na podstawie „Cienie. Eurydyka mówi:" Elfriede Jelinek
opracowanie i realizacja – Kamila Sammler
wizualizacja – Sergiusz Sachno
muzyka i dźwięk – Eryk Kotys
w „Cieniu" – Grażyna Walasek i Ireneusz Czop

Monodram Kamila Suszczyka "Głodomór"
Występuje: Kamil Suszczyk

Ukończył Akademię Teatralną im. A. Zelwerowicza w Warszawie. Jest aktorem Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach ("Drach", "Pokora", "Koszt Życia", "Potop", "Płatonow"). Występuje także w łódzkich teatrach: Nowym i Powszechnym. Wystąpił m. in. w serialach telewizyjnych: „Barwy szczęścia", „Chyłka", „Za marzenia", "Na dobre i na złe", "Papiery na szczęście".

Adaptacja i reżyseria: Michał Rzepka
Reżyser teatralny, wykładowca praktyki i teorii teatralnej. Spektakle teatralne Michała Rzepki zdobyły wiele nagród, a ich prezentacje miały miejsce m.in. w Teatrze Nowym w Łodzi, Teatrze Arlekin w Łodzi, Teatrze Małym, Teatrze im. St. Jaracza w Olsztynie, Open Różewicz Festiwal, Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Maski" w Poznaniu, Łódzkich Spotkaniach Teatralnych, Teatrze Studyjnym czy w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu.

Scenografia i kostiumy: Paulina Wojnar
Aktualnie pracuje w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi na stanowisku asystenta nauczyciela akademickiego w Pracowni Kostiumu Scenicznego. Jako kostiumograf i scenograf współtworzy program telewizyjny w TVP 1. W 2018 roku nominowana w Konkursie o Nagrodę Scenograficzną im. Jerzego Moskala za dyplom magisterski "Niewiedza Niepewność Ryzyko" oraz udział w prestiżowej wystawie w Muzeum Śląskim w Katowicach. Asystentka kostiumografa w Teatrze Nowym im. Kazimierza Dejmka w Łodzi. Asystentka Wiesławy i Allana Starskich "Seks dla opornych" w reż. Michele Rimi.

Choreografia: Jacek Owczarek
Tancerz, choreograf i pedagog tańca. Ukończył pedagogikę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Uczeń Witolda Jurewicza. W latach 1994-2003 związany z Teatrem Tańca ALTER w Kaliszu, później był aktorem i tancerzem w Teatrze Nowym w Łodzi. Wziął wówczas m.in. udział we wspólnym projekcie Leszka Bzdyla i Piotra Cieplaka Przed południem, przed zmierzchem. Współpracował z wieloma teatrami dramatycznymi, tworzył ruch sceniczny i występował w kilkudziesięciu przedstawieniach teatralnych, współpracował m.in. z Pawłem Miśkiewiczem przy Spektaklach Przedtem/potem w Teatrze Starym w Krakowie oraz Peer Gynt. Szkice z dramatu Henryka Ibsena w Teatrze Dramatycznym w Warszawie oraz Trans Atlantyk, w reżyserii Mikołaja Grabowskiego w Teatrze Starym w Krakowie. Od kilku lat współpracuje z Konradem Dworakowskim i łódzkim Teatrem Lalki i Aktora Pinokio.

Opracowanie muzyczne: Szymon Bogacz
Od sierpnia 2015 r. kierownik literacki Teatru im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze (wcześniej, od września 2014 r. dramaturg tego samego Teatru), studiował na Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, grał na trąbce w takich orkiestrach jak Sinfonia Varsovia, Filharmonia Narodowa, Polska Orkiestra Radiowa. Jest także absolwentem scenariopisarstwa na PWSFTViT im. Leona Schillera w Łodzi i był stypendystą Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Napisał kilkanaście dramatów, które doczekały się kilku realizacji scenicznych.

O spektaklu:
Bohater dramatu Tadeusza Różewicza uosabia krytykę konsumpcyjnego stylu życia. Jego głodzenie się jest oznaką buntu; próbą utrzymania wewnętrznej wolności w świecie skazanym na wielkie żarcie. W świecie, w którym to właśnie konsumujący podtrzymują strukturę współczesnej cywilizacji. W pewnym jednak momencie szlachetna ofiara głodomora zamienia się show, a zakładana asceza staje się możliwością zdobycia poklasku.

George Ritzer opisując współczesne żelazne klatki zauważył, że odbierające człowiekowi wolność kraty mogą być wykonane z bardzo szlachetnego materiału; atłasu czy złota, zawsze jednak prowadzą do więzienia, z którego nie ma już wyjścia.

Fragment recenzji:
„Co się zmieniło na świecie przez sto lat, które upłynęły od czasów Kafki? Najpierw z cyrków zniknęli ludzie pokazywani jako atrakcje - nie tylko głodomory, ale też kobiety-węże czy ludzie-lwy. W czasach Różewicza w klatkach i na wybiegach były jeszcze tresowane zwierzęta. Dziś królują akrobaci i klowni. Poza tym niezwykłe sztuczki z cyrku przeniosły się do Internetu. Medialność spektaklu, w którym żyjemy, została przez Michała Rzepkę zaakcentowana już w pierwszej scenie - reżyser stworzył postać konferansjera (mistrza tej fabularnej gry), który wyposażony w mikrofon z mikroportem, aranżuje dla nas atrakcyjne show, kreuje ukazany świat. Mikrofon jest tu znakiem, rekwizytem, przy okazji przekształca głos na sztuczne brzmienie. (...) Bardzo dobrym pomysłem inscenizacyjnym jest odtwarzanie narracyjnych fragmentów tekstu przez głos aktora z jednoczesną projekcją obrazu wielkich, czerwono-granatowych ust. Poprzez makijaż tworzy to atmosferę cyrku, a jednocześnie pozwala przearanżować scenę lub założyć kostium bez przerw w opowiadaniu. Ciekawa scenografia zaprojektowana została przez Paulinę Wojnar na trochę większą salę - klatce z czarnych rurek jest na scenie trochę za ciasno. Idealnie za to sprawdzają się kostiumy czy może raczej rekwizyty - wielki brzuch z dwoma rzędami świńskich cycków, który zakłada się jak fartuch i który od razu wymusza zmianę sposobu chodzenia."

Piotr Grobliński Głodomór ery cyfrowej, „Kalejdoskop" nr 10/2018 r.

(-)
Teatr Bez Sceny w Katowicach
29 października 2022

Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia