Spotkania Świętych ze zwiedzającymi

"Ustawienia ze świętymi, czyli rozmowy obrazów" - reż. Agata Duda-Gracz - Festiwal Łódź Czterech Kultur

O różnicę między wiarą a religijnością, o to, czy świętość może dotyczyć innych sfer naszej egzystencji, o poświęcenie siebie w imię własnych „racji" – najnowszy spektakl Agaty Dudy-Gracz zatytułowany "Ustawienia ze świętymi, czyli rozmowy obrazów" raczej stawia pytania, niż podejmuje się diagnozy rzeczywistości. Trwają ostatnie przygotowania do premiery, która otworzy teatralną odsłonę tegorocznej edycji Festiwalu Łódź Czterech Kultur. Pokaz przedpremierowy już w piątek. Premiera w sobotę.

„Ustawienia ze świętymi, czyli rozmowy obrazów" to dwadzieścia żywotów, z jakiegoś powodu uznanych za święte, połączonych w fabularną opowieść zderzającą legendy z prozą życia. – "Nasi bohaterowie to malowidła, wizerunki zinterpretowane przez malarza. Opowiadają o swoich losach i odnoszą się do tego, co widzą spomiędzy ram obrazów" – mówi Agata Duda-Gracz, reżyserka, a zarazem autorka tekstu, scenografii i kostiumów – "Jest to opowieść o osobach, żyjących w różnych epokach historycznych i obyczajowych, pod różnymi szerokościami geograficznymi, których wyjątkowość była wynikiem specyfiki epoki i okoliczności, w jakich przyszło im żyć. Legenda zderzona zostanie z prozą życia, chwalebne bohaterstwo z ludzką marnością, a historyczność z dzisiejszą perspektywą" – tłumaczy.

Agata Duda-Gracz do współpracy przy tworzeniu spektaklu zaprosiła studentów IV roku Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza. Będzie to ich spektakl dyplomowy. Przestrzeń inscenizacji przełamuje klasyczny podział na widownię i scenę, a samo przedstawienie składa się z dwóch części. – "Pierwsza z nich to indywidualne spotkania Świętych ze zwiedzającymi, gdzie to widz zdecyduje, której postaci chce wysłuchać, a którą pominie. Święci zaś muszą o uwagę odbiorcy walczyć, bo bez wyznawcy Święty staje się bezrobotnym" – mówi Duda-Gracz. – "W drugiej części na nowo zinterpretujemy zdarzenia z życia tych postaci" – dodaje.

Całość oparta została na poetyce obrzędowej, rytuale i zabobonie, będącym istotną składową kultu Świętych, obchodów dedykowanych im świąt, kultu relikwii, rzucania i odczyniania uroków, leczenia, peregrynacji. Bazą do pracy z aktorami staną się też dzieła sztuki z różnych epok. Za oprawę muzyczną spektaklu odpowiada Łukasz Wójcik, a za choreografię Tomasz Wesołowski. Reżyserię światła powierzono Katarzynie Łuszczyk.

Agata Duda-Gracz, już nie jako reżyserka, ale jako kuratorka teatralna festiwalu, przygotowała znacznie więcej propozycji. – „Dobierając kolejne punkty programu, kierowałam się kryteriami warsztatu i treści. Zależało mi, by były to przedstawienia, które dotykają tematu współistnienia w jak najbardziej różnorodny sposób" – wyjaśnia.

Zaproszenie reżyserki przyjęły Sardegna Teatro i Compagnia Teatropersona, które pokażą niezwykłe dzieło – "Makbeta" w języku sardyńskim, ale w klasycznej elżbietańskiej realizacji. – "Jest to spektakl olśniewający, prezentujący wspaniałą biegłość warsztatową oraz oryginalną interpretację tematu. Półtoragodzinne arcydzieło" – podkreśla Duda-Gracz.

Do Łodzi przyjadą także: krakowski Teatr Ludowy z „Hańbą", poznański Teatr Nowy z „Amboną Ludu" oraz wrocławski Teatr Układ Formalny z przedstawieniem „Spólnota". Sekcja teatralna to aż trzy premiery. Magdalena Kumorek w swoim monodramie "Madaleine" zabierze publiczność w niezwykle osobistą muzyczną podróż do pełnego emocji świata kobiet, zaś Mariusz Zaniewski wyreżyseruje "Dzza/Przyszłość boli tylko raz" – spektakl, w którym przygląda się zagrożeniom współczesności, bohaterami swojego tekstu czyniąc dzieci. W pełni autorska będzie także propozycja samej Agaty Dudy-Gracz: "Ustawienia ze świętymi, czyli rozmowy obrazów".

Również Teatr Lalek Arlekin przygotowuje na festiwal premierę. „Zapisani" w reżyserii Joanny Gerigk, specjalizującej się w realizacji tekstów opartych na faktach, za punkt wyjścia obiorą książkę "Płonące świece" Belli Chagall. Dla najmłodszych plenerową prezentację "Piotrusia Pana" ma Teatr Pinokio, który przedstawieniem w cyrkowym namiocie w Parku Ocalałych zakończy swój wakacyjny wędrowny cykl.

Festiwal Łódź Czterech Kultur odwołuje się do otwartości i różnorodności miasta, które przez lata było tyglem kultur i narodowości. Opowiada o współistnieniu, tolerancji i porozumieniu, do których kluczem jest język sztuki: teatr, muzyka czy sztuki wizualne. Tegoroczna edycja rozpoczyna się 6 września i potrawa dziewięć dni, obejmując blisko 50 wydarzeń muzycznych, teatralnych, edukacyjnych i z zakresu sztuk wizualnych.
Organizatorem festiwalu jest Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Niektóre z wydarzeń są biletowane lub wymagają rezerwacji, szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć na stronie www.4kultury.pl.

Joanna Karpińska
Materiał organizatora
4 września 2019

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...