Startuje Festiwal Szekspirowski

27. Festiwal Szekspirowski od 27 lipca do 5 sierpnia w Gdańsku

Przed nami prawdziwa teatralna uczta - 27. Międzynarodowy Festiwal Szekspirowski, który jak co roku odbędzie się w Gdańsku. Królewicz duński zatańczy ogniste flamenco?

Jest to jedna z największych międzynarodowych imprez, na którą organizatorzy - Gdański Teatr Szekspirowski i Fundacja Theatrum Gedanense - co roku zapraszają najwybitniejszych twórców teatru. Przyjeżdżają do Gdańska miłośnicy mistrza ze Stratfordu z Polski i ze świata. Modnie jest bywać na tym festiwalu.

W tym roku zobaczymy 10 premier. Będą międzynarodowe gwiazdy, spektakle z Hiszpanii, Belgii, Francji, Wielkiej Brytanii, Ukrainy, Polski oraz interesujące wydarzenia towarzyszące.

Festiwal potrwa do 6 sierpnia, a rozpocznie go monodram „Król Lear. Esej aktorski" - w wykonaniu Andrzeja Seweryna i reżyserii Janusza Opryńskiego (Teatr Stary z Lublina). „Cudowna jest głupota tego świata" - takie jest motto tegorocznego festiwalu - zaczerpnięte właśnie z „Króla Leara" Williama Szekspira.

Następnego dnia Teatr im. J. Słowackiego z Krakowa pokaże spektakl „Romeo i Julia". Trzeciego dnia festiwalu zobaczymy „Zimową opowieść" Teatru Powszechnego z Warszawy.

29 i 30 lipca publiczność ujrzy „Truth's a Dog Must to Kennel", prowokującą diagnozę współczesnego teatru na podstawie „Króla Leara" w wykonaniu aktora i performera Tima Croucha. Gekawe, kto wygra w tym „pojedynku" na monodramy?

Teatr Współczesny ze Szczecina przywiezie „Sen nocy letniej".

„Hamlet. The dance of the melancholic", jedną z najbardziej kultowych tragedii Szekspira zobaczymy w adaptacji choreografa Jesúsa Herrery, jest to porywający spektakl w rytmie flamenco. Hiszpańscy artyści zaprosili do współpracy Akademicki Chór Uniwersytetu Gdańskiego, ognistemu tańcowi towarzyszą więc przejmujące partie wokalne, całość zaś dopełnia muzyka na żywo.

Projekt Burza

Jako wielkie wydarzenie zapowiada się spektakl „Projekt Burza" Theatre des Bouffes du Nord/ Francja w reżyserii Petera Brooka i Marie-Hélène Estienne. Projekt ten miał się pojawić na festiwalu już rok temu. Niestety, śmierć legendarnego już za życia Petera Brooka sprawiła, że ujrzymy go dopiero teraz.

Kiedy dawno temu w Stratfordzie po raz pierwszy zmierzyłem się z „Burzą", efekt był daleki od zadowalającego. Czułem się, jakby sztuka ta prześlizgnęła mi się między palcami. Trudnością było przedstawienie w przekonujący sposób jej nieziemskiego świata. Dziś aktorzy z Zachodu posiadają wszystkie cechy niezbędne do zgłębienia w sztukach Szekspira tego wszystkiego, co dotyczy gniewu, przemocy politycznej, seksualności, introspekcji. Ale graniczy dla nich z niemożliwością dotknięcie świata niewidzialnego. Dla aktora wychowanego w świecie ceremonii i rytuałów droga prowadząca do tego, co niewidzialne, jest często prosta i naturalna. „Burza" to zagadka. To baśń, w której niczego nie można brać dosłownie, bo jeśli pozostaniemy na powierzchni sztuki, to umknie nam jej walor wewnętrzny - napisał Peter Brook.

Makbet przeklęty

Równie ciekawie zapowiada się piętnastominutowa opera syntetyczna Łodzi Kaliskiej „Makbeth ŁK'a, szepty i podszepty" z udziałem Michała Urbaniaka - to najkrótsza festiwalowa propozycja.

31 lipca będzie można zobaczyć zwycięzcę konkursu ShakeSphere zorganizowanego przez Europejską Sieć Festiwali Szekspirowskich (ESFN), spektakl „Tragedia Makbeta" Teatru Flabbergast (Wielka Brytania) w reż. Henry'ego Maynarda. Mam nadzieję, że nie sprawdzi się przesąd istniejący wśród ludzi teatru, że „Makbet" to sztuka przeklęta, przynosząca pecha. W Anglii nie wymawia się nawet tytułu, by nie przywołać licha. Czy Anglicy odczarują Makbeta? Zobaczymy.

Zainteresowanie widzów budzi „Sen nocy letniej" w reżyserii Andrija Bilousa z Kijowskiego Narodowego Teatru Akademickiego Mołodyj z Ukrainy. Ciekawie zapowiada się medytacyjna uczta literacka z wielką gwiazdą światowego kina - Charlotte Rampling.

W programie festiwalu znalazła się też premiera gdańskiego Teatru Wybrzeże. Michał Siegoczyński w „Romeo i Julia is not dead" tworzy alternatywną historię Romea i Julii. Zastanawia się, jak wyglądałoby zmartwychwstanie pary kochanków w nowym świecie. Czy w nowej rzeczywistości szekspirowscy bohaterowie mogliby doświadczyć spełnienia? (premiera 1 sierpnia).

Dwa dni później festiwalowa publiczność obejrzy „At Home with Will Shakespeare" w wykonaniu Pipa Uttona, jednego z czołowych brytyjskich aktorów, specjalizujących się w monodramach.

Zaskakiwał i szokował

Na czym polega fenomen Szekspira, którego dzieła wciąż po tylu wiekach budzą emocje? Może na tym, że ten największy dramaturg wszech czasów łamał na scenie wszelkie tabu i dobrze wiedział, czego oczekuje od niego elżbietańska publiczność. A ta spodziewała się szybkiej akcji, mocnych wrażeń w tragediach i kronikach oraz pieprznego erotyzmu w komediach. Był też uniwersalny w przekazie i w losach jego bohaterów odnajduje się człowiek współczesny. Szekspir żywy - to ten, w którym rówieśnicy ze sceny mówią rówieśnikom tekstem Szekspira o nich samych, i to jest fascynujące.

Mistrz ze Stratfordu chciał, aby jego teatr miał publiczność, co nie było łatwe, bowiem na ulicach Londynu również organizowano widowiska: walki psów i tortury. Na placach palono kobiety, odbywały się publiczne egzekucje. Były to wielkie uroczystości, które gromadziły wielu ludzi, więc Szekspir musiał zwabić publiczność do swojego teatru seksem i przemocą.

Czy dzisiaj jego twórczość jest dla reżyserów zwierciadłem, które ukazuje rzeczywistość, czy raczej gąbką, która może wszystko wchłonąć? Cóż, tego dowiemy się już wkrótce.

Emocjonująco zapowiada się konkurs o Złotego Yorica. Widzowie festiwalu zobaczą w tym roku aż pięć polskich szekspirowskich produkcji sezonu.

Myślenie ma sens

Ponadto zaplanowano interesujący program wydarzeń towarzyszących festiwalowi - pod hasłem „Myślenie ma sens". Będą warsztaty, otwarte próby, spotkania z artystami i klub festiwalowy. Można się będzie nauczyć, jak szybko tworzyć sceny aktorskie czy poznać specyfikę pracy artystycznej z osobami z niepełnosprawnościami.

Grażyna Antoniewicz
Dziennik Bałtycki
26 lipca 2023

Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia

Łabędzie
chor. Tobiasz Sebastian Berg
„Łabędzie", spektakl teatru tańca w c...