Syn Szatana oddany w służbę Bogu

„Merlin – inna historia” został uznany przez krytyków za jeden z najwybitniejszych spektakli wystawianych w ostatnich latach w Teatrze Narodowym w Warszawie. Przedstawienie przez niemal pięć lat było grane przy kompletach publiczności. W styczniu 2010 „Merlina” wznawia Laboratorium Dramatu. To kolejny, po „Malambo”, spektakl duetu Słobodzianek – Spišak na scenie przy Olesińskiej 21. 

Merlin, syn Szatana oddany w służbę Bogu, postanawia stworzyć w Brytanii królestwo doskonałe. Władcą zostaje Artur, który powołuje Zakon Okrągłego Stołu – na znak równości wszystkich rycerzy, którzy przy nim zasiądą. Warunkiem powstania królestwa idealnego jest jednak znalezienie świętego Graala. Siedmiu rycerzy wyrusza w świat, pokonuje bestie i uwalnia „panny nagie i bezbronne” ale Świętego Graala nie znajdują. Wracają do zamku Camelot i kierują kopie przeciw sobie. Brytania spływa krwią. Dlaczego  idea Okrągłego Stołu musiała lec w gruzach? Czy los Brytanii to los każdego „państwa idealnego”?

„Merlin – inna historia” Tadeusza Słobodzianka jest przypowieścią o zdradzonym przymierzu i upadku wiary w powszechną szczęśliwość. Pośrednio, można w spektaklu zobaczyć polską historię końca dwudziestego wieku: entuzjazm 1989 roku, brutalną wojnę na górze i zawiedzione nadzieje. Ale nie tylko, bo planów interpretacyjnych jest w sztuce znacznie więcej. Pomimo współistnienia różnych poziomów znaczeniowych, „Merlin” jest spektaklem dla wszystkich - dla erudytów i dla odbiorców spragnionych wyłącznie ciekawego widowiska.

Autorem sztuki jest Tadeusz Słobodzianek, dramaturg, którego ostatnia sztuka "Nasza klasa" zostala w 2009 roku wystawiona w londyńskim "The National Theatre" zdobywając uznanie krytyków i publiczności. "Merlina" reżyseruje Słowak Ondrej Spišak, twórca Wolnego Stowarzyszenia Aktorów, Reżyserów, Artystów, Ich Małżonek, Kochanek, Dzieci, Psów i Kotów, czyli wędrownego teatru-cyrku Teatro Tatro. W Polsce reżyserował m.in. "Malambo" w Laboratorium Dramatu. Nad warstwa muzyczną spektaklu czuwa Jan Bernad, twórca Fundacji Muzyka Kresów, praktyk śpiewu tradycyjnego, który współpracował m.in. z Jerzym Grotowskim i "Gardzienicami". Scenografię przygotował słowacki scenograf i malarz František Liptak.

Spektakl Spišaka nie próbuje olśniewać widzów gigantycznymi instalacjami i nie posiłkuje się projekcjami wideo. Światy stwarzają tu aktorzy, odwołując się do wyobraźni i inteligencji publiczności, jak w teatrze jarmarcznym, czy kuglarskich sztuczkach komedii dell’arte.

Tadeusz Słobodzianek w „Merlinie” korzysta z popularnych motywów (legendy arturiańskie) i tradycji literackich (epos rycerski), a całą historię wpisuje w konstrukcję łacińskiej mszy. Starym formom nadaje jednak nowe treści. Bo, jak pisał Gombrowicz „ostatecznie każda, nawet najbardziej rewolucyjna nowalia wyrasta z form dawnych, do których odbiorca jest przyzwyczajony.”