Sześciolatki oglądają Szekspira

"Burza" – dawniej uważana za komedię to historia maga Prospera, niegdyś księcia Mediolanu, który podstępem wygnany z kraju przez własnego brata żyje od 12 lat wraz z córką Mirandą na opuszczonej wyspie. Towarzyszy mu magiczny duch Ariel, znajdujący się na jego usługach oraz pokraczny stwór Kaliban, syn wiedźmy. Prospero jest w posiadaniu magicznej księgi, a w adaptacji Adamka ma nawet czarodziejską szatę.

Ta "Burza" to przede wszystkim opowieść o bezgranicznej miłości ojca do córki.Cała fabuła rozgrywa się w ciągu jednego dnia: Prospero czarami – wywołując burzę morską - sprowadza na wyspę swoich krewnych z Mediolanu i tak kieruje wydarzeniami, aby dać nauczkę bratu i zeswatać córkę z młodym księciem Ferdynandem. Miranda powróci do Neapolu jako królewna, niecny brat Antonio otrzyma przebaczenie Prospera, Ariel wolność, a Kaliban zostanie sam na wyspie - jako jej pan i jedyny mieszkaniec. Wszyscy będą żyli długo i względnie szczęśliwie.

Pierwszym ryzykownym punktem pokazania "Burzy" było przekształcenie tekstu dramatu w proste dialogi. Wierszowany dramat, pełen ukrytych znaczeń i niedomówień, mógł rzeczywiście stać się barierą nie do przejścia dla dzieci, zwłaszcza jeśli dla dorosłych odbiorców bywa dość trudny. W rezultacie w adaptacji Adamka zabrakło rymów i niuansów językowych, jednak nie spłyciło to fabuły, a okazała się ona zrozumiała dla dzieci. Zachowano wszystkie zwroty akcji i intrygi obecne w oryginale, opakowano je jednak w przejrzyste wypowiedzi i bardzo wyrazistą grę aktorów. Tym dzieciom, które - mimo wszystko - miałyby problemy z odebraniem przekazu przedstawienia przyszli na pomoc jego twórcy. Odbiorcom wytłumaczono, że chodzi o nauczkę dla wrogów. Takie posunięcie nie wydaje się być błędem – wprowadzenie do akcji dramatu kierowane wprost do widza, to zabieg często stosowany w tradycji teatru.

Scenografia – w tym punkcie realizatorzy spektaklu także wiele zaryzykowali. Przedstawienie będzie miało formę objazdową, ma odwiedzić małe miejscowości i wsie na terenie Śląska. Dlatego wszystko, co znajduje się na scenie musi dać się łatwo przewieźć i zamontować w nieprofesjonalnej przestrzeni domów kultury. Ma jednak przede wszystkim przemówić do wyobraźni dzieci, dając dobre tło do akcji spektaklu. Realizatorzy postawili na prostą scenografię, która składa się wyłącznie z kilku brył, uformowanych przez świecące kolorowo druty. Pełnią one funkcje domu, krzesła, jaskini, krzaków, skał i pagórka. Na tle tych skromnych instalacji bardzo wyraziście wypadły rekwizyty: mały statek unoszony przez Ariela, magiczna księga, butelka, czerwone skrzydła oraz szaty, które nawiązują do prawdziwych strojów włoskich z epoki, w której Szekspir żył i tworzył. Jedynie Miranda, jako nieświadoma swojego pochodzenia wyspiarka, występuje w szortach i zbyt obszernej koszuli. Ogromną rolę w przedstawieniu zagrało światło, będące wraz z dźwiękiem podstawą dla stworzenia teatralnej iluzji.

"Burza" została przez Szekspira napisana w czasach, gdy do londyńskiego teatru The Globe wstęp miał każdy – od "prostaczków" po królową. On sam umieścił w dramacie elementy komediowe, gdyż przedstawienie miało być rozrywką dla ludzi, także tych najmniej wymagających. Stąd postaci Stefana i Trinkula – pijaka i błazna, którym Kaliban wmówił, że mogą obalić Prospera i stać się królami wyspy. Z punktu widzenia głównego wątku nie znaczą oni nic, jednak ich pijackie krzyki, potykanie się o własne nogi czy komentarze na temat smrodu Kalibana to sceny, które rozbawiły dzieci do łez i dały możliwość nawiązania bezpośredniego kontaktu z publicznością. Henryk Adamek nie musiał na siłę naginać dramatu dla potrzeb widzów, gdyż zrobił to już sam Szekspir. Można powiedzieć, że adaptacja wystawiona w Pałacu Młodzieży jest jedną z wersji najbliższych wyobrażeniom i zamierzeniom londyńskiego autora.

Czy można poważnie analizować przedstawienia dla dzieci? Oczywiście, że tak. Celem Adamka jest wychowanie pokolenia, które będzie znało i lubiło teatr, orientując się w jego najważniejszych dziełach. Adaptację "Burzy" można uznać za udaną – stając się baśnią dla dzieci, nie przestała być dramatem Williama Szekspira.