Sztuka Tadeusza Kantora to nasze wspólne małopolskie dziedzictwo

Nowa Cricoteka otwarta

Z pew­no­ścią jest to jedna z po­sta­ci, która - obok Wi­sła­wy Szym­bor­skiej i Cze­sła­wa Mi­ło­sza - naj­sil­niej jest ko­ja­rzo­na z Kra­ko­wem i Ma­ło­pol­ską. To tu Ta­de­usz Kan­tor żył i two­rzył, tu dzia­łał Teatr Cri­cot 2, tu rów­nież udało się zre­ali­zo­wać pro­jekt, o który za­bie­ga­ło wielu mi­ło­śni­ków sztu­ki z całej Pol­ski - bu­do­wę Cri­co­te­ki - pisze Marek Sowa, marszałek Województwa Małopolskiego.

 

Tym, co wy­róż­nia dzie­ła Ta­de­usza Kan­to­ra, jest wie­lość ich formy: od sztuk te­atral­nych, po­przez ma­lar­stwo, aż po wy­jąt­ko­we hap­pe­nin­gi. Nowa sie­dzi­ba Cri­co­te­ki po­wsta­ła po to, by nie tylko utrwa­lić, ale także spo­pu­la­ry­zo­wać ogrom spu­ści­zny po­zo­sta­wio­nej przez tego nie­zwy­kłe­go ar­ty­stę. Już sama wizja bu­dyn­ku przy ul. Nad­wi­ślań­skiej za­kła­da­ła stwo­rze­nie miej­sca in­ter­dy­scy­pli­nar­ne­go, prze­strze­ni dla twór­cze­go eks­pe­ry­men­tu i żywej sztu­ki. Dziś, pa­trząc na efekt fi­nal­ny, mogę z prze­ko­na­niem po­wie­dzieć, że się to udało.

NOWA CRI­CO­TE­KA łączy w sobie wiele funk­cji - prócz Mu­zeum Ta­de­usza Kan­to­ra i ga­le­rii znaj­dzie­my tu ośro­dek do­ku­men­ta­cji hi­sto­rii te­atru i sztu­ki wi­zu­al­nej, no­wo­cze­sną salę kon­fe­ren­cyj­ną oraz bi­blio­te­kę. Ogrom­ne zna­cze­nie ma też sama ar­chi­tek­tu­ra, wy­róż­nia­ją­ca się po­łą­cze­niem no­wo­cze­snej bryły ze sta­ry­mi bu­dyn­ka­mi Elek­trow­ni Pod­gó­rze. Każdy, kto wi­dział ten bu­dy­nek, musi przy­znać, że robi ogrom­ne wra­że­nie. Coraz wię­cej i czę­ściej mówi się w Kra­ko­wie o oży­wie­niu bul­wa­rów wi­śla­nych i otwar­ciu się mia­sta na rzekę. Wie­rzę, że ten pro­jekt w pełni wpi­su­je się w te po­stu­la­ty i po­zwo­li na przy­wró­ce­nie do życia post­in­du­strial­nej prze­strze­ni Sta­re­go Pod­gó­rza, co z kolei przy­czy­ni się do roz­wo­ju ca­łe­go Kra­ko­wa. "Moim domem było i jest moje dzie­ło. Obraz, spek­takl, teatr, scena" - pisał Ta­de­usz Kan­tor. Wie­rzę, że nowa sie­dzi­ba Cri­co­te­ki, dzię­ki jej wy­jąt­ko­wej lo­ka­li­za­cji, no­wo­cze­sne­mu wnę­trzu oraz nie­zwy­kłej ar­chi­tek­tu­rze, sama w sobie sta­no­wi dzie­ło sztu­ki. O takim miej­scu ma­rzy­li­śmy już od 2007 roku i w końcu stało się ono rze­czy­wi­sto­ścią.

BEZ­SPRZECZ­NIE jest to jedna z naj­istot­niej­szych in­we­sty­cji sa­mo­rzą­du Wo­je­wódz­twa w dzie­dzi­nie kul­tu­ry w ostat­nich la­tach. Je­stem prze­ko­na­ny, że bę­dzie ona wy­mie­nia­na jed­nym tchem razem z naj­waż­niej­szy­mi cen­tra­mi kul­tu­ry w Ma­ło­pol­sce: Ma­ło­pol­skim Ogro­dem Sztu­ki w Kra­ko­wie, Eu­ro­pej­skim Cen­trum Mu­zy­ki Krzysz­to­fa Pen­de­rec­kie­go w Lu­sła­wi­cach czy Mu­zeum Domem Ro­dzin­nym Jana Pawła II w Wa­do­wi­cach.

MA­ŁO­POL­SKA TO MIEJ­SCE, które sły­nie z cie­ka­wych wy­da­rzeń ar­ty­stycz­nych oraz tro­ski o re­gio­nal­ne dzie­dzic­two kul­tu­ro­we. Mo­że­my się po­chwa­lić naj­więk­szą w Pol­sce licz­bą obiek­tów chro­nio­nych jako świa­to­we dzie­dzic­two kul­tu­ro­we i przy­rod­ni­cze UNE­SCO, je­ste­śmy rów­nież li­de­rem pod wzglę­dem licz­by funk­cjo­nu­ją­cych w re­gio­nie in­sty­tu­cji kul­tu­ry. To tu dzia­ła ponad 1650 kin, bi­blio­tek, mu­ze­ów, ga­le­rii, te­atrów i cen­trów kul­tu­ry. Aby umoc­nić naszą po­zy­cję, ko­niecz­ne są jed­nak ko­lej­ne in­we­sty­cje oraz mo­der­ni­za­cja ist­nie­ją­cych już obiek­tów, by mogły wzbo­ga­cać swoją ofer­tę kul­tu­ral­ną. Takie dzia­ła­nia, któ­rych przy­kła­dem jest wła­śnie Cri­co­te­ka, z pew­no­ścią przy­nio­są efek­ty i spra­wią, że Ma­ło­pol­ska sta­nie się jesz­cze bar­dziej atrak­cyj­na za­rów­no dla miesz­kań­ców, jak i tu­ry­stów.

NIGDY już tu nie po­wró­cę? - takim prze­wrot­nym py­ta­niem za­chę­ca­my mi­ło­śni­ków sztu­ki do od­wie­dze­nia nowej sie­dzi­by Mu­zeum Ta­de­usza Kan­to­ra. Je­stem prze­ko­na­ny, że każdy, kto od­wie­dzi Cri­co­te­kę, bę­dzie chciał tu wra­cać. Bo­ga­ta ofer­ta ar­ty­stycz­na, eks­po­zy­cje stałe oraz cza­so­we, a także ważne wy­da­rze­nia kul­tu­ral­ne spra­wią, że Cri­co­te­ka przy­cią­gać bę­dzie wiel­bi­cie­li sztu­ki z ca­łe­go świa­ta. Wie­rzę, że każda wi­zy­ta w nowej Cri­co­te­ce bę­dzie fa­scy­nu­ją­cą po­dró­żą w świat wy­obraź­ni i twór­czo­ści wy­bit­ne­go Ma­ło­po­la­ni­na - Ta­de­usza Kan­to­ra. Już dziś za­chę­cam Pań­stwa do niej.

Marek Sowa
Tygodnik Powszechny
13 września 2014
Portrety
Tadeusz Kantor

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia