Tadeusz Janczar (1926 - 1997)

Aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i radiowy.

Urodził się 25 kwietnia 1926 w Warszawie, zmarł 31 października 1997 w Warszawie.

Właściwie Tadeusz Musiał. Mieszkał w podwarszawskim garnizonowym Rembertowie. W 1939 roku pod Oszmianą Rosjanie rozstrzelali jego ojca, a jego siostra zmarła z wycieńczenia na gruźlicę.

W czasie II wojny światowej brał udział w konspiracyjnym harcerstwie. Był członkiem Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Był aktorem frontowym w 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.

Absolwent PWST w Łodzi. W 1948 roku uzyskał dyplom aktorski i jednocześnie pracował w Teatrze Domu Wojska Polskiego.

Zadebiutował spektaklu Stefana Themersona "Pan Tom buduje dom" (Elektryk; Ślusarz) w reż. Klementyny Krymko w warszawskim Teatrze Dzieci Warszawy (premiera 17 listopada 1946).

Potem grał na deskach Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie, Teatru Powszechny TUR w Łodzi (filia Teatru Wojska Polskiego), Teatrze Rozmaitości w Warszawie, Teatrze Dzieci Warszawy, Teatrze Nowej Warszawy, Teatrze Młodej Warszawy, Teatrze Klasycznym w Warszawie, Teatrze Powszechnym w Warszawie i Teatrze Narodowym.

Filmowy debiut w filmie "Załoga" w reż. Jana Fethke 27 stycznia 1952 (Brzostowski). Jeden z czołowych aktorów tzw. polskiej szkoły filmowej. Jedną z ostatnich ról była kreacja lekarza Sergiusza Kazanowicza – byłego więźnia obozu koncentracyjnego w serialu telewizyjnym Dom.

Mniej więcej od 1963 roku cierpiał na chorobę afektywną dwubiegunową, co praktycznie spowodowało zawieszenie kariery aktorskiej w latach 60. i 80. W tamtym czasie występował tylko w teatrze i radiu (m.in. jako Stach w powieści radiowej Matysiakowie).

Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Jego żoną była aktorka Małgorzata Lorentowicz, synem – aktor Krzysztof Janczar, zaś wnukiem także aktor Krzysztof Artur Janczar.

Nagrody:
1952 - Nagroda Państwowa III stopnia
1955 - Nagroda Państwowa (wyróżnienie) w sekcji filmu za role: Jasia Kronego w filmie "Pokolenie" i Kazka Spokornego w filmie "Piątka z ulicy Barskiej"
1958 - Nagrody Radia i TV - nagroda zespołowa za powieść radiową "Matysiakowie" (nagroda za rolę)
1971 - Złota Kaczka
1977 - Złoty Ekran - za role w spektaklach Teatru TV: "Relacje" Jerzego Wójcika, Mężczyzny II w "Rzeczy listopadowej" Ernesta Brylla, Kazimierza Nestora Sapiehy w spektaklu tv "Trzeci maja" Jerzego Mikkego i Jerzego Łojka

Za wybitne zasługi dla kultury został w 1997 roku odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Źródło: Wikipedia, E-teatr, FilmPolski

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
31 października 2023

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...