Teatr odkłamuje przeszłość

7. Festiwal "Dwa Teatry" w Sopocie

"Norymberga" Wojciecha Tomczyka, spektakl o manipulacji i rozliczeniach z PRL-owską przeszłością, oraz poetyckie słuchowisko "Recycling" Tadeusza Różewicza zdobyły dwie główne nagrody festiwalu Dwa Teatry.

Tegoroczną edycję zdominowały spektakle i słuchowiska będące próbą rozrachunku z powojenną historią. Na konkursowych prezentacjach i dyskusjach dało się odczuć, jak silne emocje budzi ten temat. Twórcy wrócili do zapomnianych bohaterów, celowo za PRL szkalowanych, a potem przemilczanych - rotmistrza Witolda Pileckiego, kapitan Emilii Malessy czy młodziutkiej łączniczki AK Danuty Siedzikówny "Inki". Jednak jury zdecydowało się przyznać Grand Prix spektaklowi nieopartemu na konkretnych faktach - "Norymberdze" w reżyserii Waldemara Krzystka. 

- Staram się pisać o tym, co ludzi dotyka do żywego i co mnie samego męczy -powiedział mi Wojciech Tomczyk, autor scenariuszy do nagrodzonej "Norymbergi" i "Inki 1946". - Każdy sam znajduje odpowiedź na pytanie, o czym jest "Norymberga". Dla mnie jest w tej sztuce fundamentalne pytanie także dla życia dziś, na ile jesteśmy panami swojego losu. Rzeczywistość czasem mnie tak zdumiewa, że przestałem w nią do końca wierzyć, bo dzieciństwo i młodość spędziłem w świecie kłamstwa. 

"Śmierć rotmistrza Pileckiego" Ryszarda Bugajskiego, wymieniana w gronie kandydatów do głównej nagrody, uhonorowana została za scenariusz, poza tym musiała się zadowolić nagrodami tzw. technicznymi - m.in. za scenografię i zdjęcia. 

Juliusz Machulski, przewodniczący jury konkursu telewizyjnego, poziom przedstawień ocenia wysoko: - Było wiele ciekawych tekstów i znakomitych kreacji aktorskich. Pięć, sześć świetnych spektakli, czyli prawie jednatrzecia wszystkich w konkursie, dobrze świadczy o jego poziomie. Wybraliśmy "Norymbergę", dlatego że jest to spektakl współczesny, choć mocno osadzony w historii, pokazujący archetypiczną sytuację, w której kat chce być rozliczony. W sensie realizacyjnym najlepsze - w mojej ocenie - są "Rozmowy z katem". Cieszę się bardzo z nagrody dla Piotra Fronczewskiego, który powrócił w znakomitym stylu w poważnym repertuarze. 

Magdalena Cielecka, nagrodzona za rolę Stelli w"Kolekcji" Harolda Pintera w reżyserii Marcina Wrony, mówi: - "Kolekcja" jest spektaklem bardzo współczesnym w wymowie, bo dotyczy problemów, m.in. zdrady, które są dla nas bardzo dotkliwe, ale też w sposobie realizacji. To nie jest granie "dużymi literami" - tylko coś bardzo delikatnego, przezroczystego, bliskiego zwykłego życia. 

Werdykt jury radiowego ułożył się podobnie jak w konkursie telewizyjnym. Wygrał poetycki moralitet "Recycling" Tadeusza Różewicza, słuchowisko podejmujące temat uniwersalnych wartości. Drugi najpoważniejszy kandydat do Grand Prix -"Pokój z widokiem na wojnę polsko-jaruzelską" Feliksa Netza, przywołujący tragedię górników z kopalni Wujek i ich rodzin, otrzymał nagrody za scenariusz oryginalny, realizację akustyczną, oryginalną muzykę i rolę kobiecą - dla Kingi Preis. Oba słuchowiska wyreżyserował Waldemar Modestowicz, triumfator konkursu radiowego, podobnie jak przed rokiem. - Dla mnie Tadeusz Różewicz to jeden z największych polskich poetów współczesnych -mówi Modestowicz. -"Recycling" jest tak napisany, że aż kusiło, by go przenieść do radia, które jest szczególnie predestynowane do ożywiania poezji. Po przeczytaniu "Pokoju..." wzruszyłem się. Tekst Netza jest prosty, wielkie tragiczne wydarzenia dziejowe pokazane są z punktu widzenia zwykłej kobiety. To był najlepszy pomysł. Bardzo wiele to słuchowisko zawdzięcza Kindze Preis, aktorce z niesamowitą prawdą w głosie. 

Nagrody Dwóch Teatrów
Teatr TV 

GRAND PRIX DLA NAJLEPSZEGO SPEKTAKLU TEATRU TV - "Norymberga"; nagrodzeni: autor sztuki - Wojciech Tomczyk, reżyser - Waldemar Krzystek, za rolę pułkownika - Janusz Gajos, za rolę Hanki - Dominika Ostałowska, i za rolę żony - Halina Łabonarska
REŻYSERIA - Maciej Englert ("Rozmowy z katem") 
ORYGINALNY POLSKI TEKST DRAMATYCZNY - Ryszard Bugajski ("Śmierć rotmistrza Pileckiego") 
ROLA KOBIECA - Magdalena Cielecka (Stella w "Kolekcji") 
ROLA MĘSKA - Piotr Fronczewski (Jurgen Stroop w "Rozmowach z katem") 
ZDJĘCIA - Piotr Śliskowski ("Śmierć rotmistrza Pileckiego") 
SCENOGRAFIA - Aniko Kiss ("Śmierć rotmistrza Pileckiego") 
MUZYKA ORYGINALNA - Paweł Szymański ("Inka 1946", "Śmierć rotmistrza Pileckiego") 
MONTAŻ - Jan Sieczkowski ("Rozmowy z katem") 
Teatr Polskiego Radia 

GRAND PRIX DLA NAJLEPSZEGO SŁUCHOWISKA - "Recycling"; nagrodzeni: za tekst - Tadeusz Różewicz, za reżyserię - Waldemar Modestowicz, za realizację akustyczną - Tomasz Perkowski, za opracowanie muzyczne - Małgorzata Małaszko
REŻYSERIA - Paweł Łysak ("Witaj w tej krainie") 
SCENARIUSZ ORYGINALNY - Feliks Netz ("Pokój z widokiem na wojnę polsko-jaruzelską") 
SCENARIUSZ BĘDĄCY ADAPTACJĄ - Romana Bobrowska ("Kto z państwa popełnił ludobójstwo") 
REALIZACJA AKUSTYCZNA - ex aequoJacek Kurkowski ("Pokój z widokiem na wojnę polsko-jaruzelską") i Maria Olszewska ("Hiena cmentarna") 
MUZYKA ORYGINALNA - Jan "Kyks" Skrzek ("Pokój z widokiem na wojnę polsko-jaruzelską") 
ROLA KOBIECA - Kinga Preis ("Pokój z widokiem na wojnę polsko-jaruzelską") 
ROLA MĘSKA - ex aequoTadeusz Drzewiecki ("Czarny czwartek") i Marcin Przybylski ("Hiena cmentarna") 
ROLA DRUGOPLANOWA - Janusz Rafał Nowicki ("Hiena cmentarna", "Witaj w tej krainie") 
HONOROWA NAGRODA DLA PRODUCENTA - Radio Merkury - Poznań ("Czarny czwartek", "Opozycjonista")

Agnieszka Kwiecień
Rzeczpospolita
5 czerwca 2007

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...