Teatralny luty

Centrum Kultury w Lublinie

Na dobry początek długo wyczekiwani „Bracia Karamazow” Teatru Provisorium – zwycięzca Rzeszowskich Spotkań Teatralnych VizuArt Festiwal Scenografów i Kostiumografów. Nie jest to jedyny w tym miesiącu spektakl na podstawie twórczości Fiodora Dostojewskiego. Drugą propozycję – „Lizę” Sceny Prapremier InVitro opartą na opowiadaniu „Wieczny mąż” – zaprezentują Mariusz Bonaszewski, Jarosław Tomica i Matylda Damięcka.

Kompania „Teatr" zaprasza z kolei na spektakl „Żyd" autorstwa nagrodzonego w zeszłym roku Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną Artura Pałygi. W wyimaginowany świat Jacka Dukaja zabierze nas po raz kolejny Teatr Provisorium dzięki spektaklowi „Lód", natomiast zupełną nowość przygotowali Stowarzyszenie Artystów „Bliski Wschód" oraz neTTheatre. „Trojanki. Europeana" to spektakl, w którym postacie Eurypidesa zaczynają mówić „naszym" głosem, głosem uprzywilejowanych przedstawicieli bezpiecznej i zamożnej mniejszości, dla których wojna jest abstrakcyjnym pojęciem, telewizyjną migawką, dramatyczną sceną z filmu. Premiera już 21 lutego. Pracownia Słowa przy okazji warsztatów recytatorskich zaprasza z kolei na nowy spektakl Teatru Panopticum „Matka Bolesna", który podejmuje problemy relacji we współczesnej rodzinie. W lutowym repertuarze teatralnym nie mogło zabraknąć propozycji Lubelskiego Salonu Artystycznego. Tym razem na scenie Centrum Kultury zaprezentuje sie Teatr Stu i Jerzy Trela jako „Wielki John Barrymore".

12-13.02 „Bracia Karamazow", reż. Janusz Opryński / Teatr Provisorium, godz. 19.00 / Sala Widowiskowa
14-15.02 „Żyd", reż. Witold Mazurkiewicz / Kompania „Teatr", godz. 19.00 / Sala Widowiskowa
17-18.02 „Liza", reż. Łukasz Witt-Michałowski / Scena Prapremier InVitro godz. 19.00 / Sala Widowiskowa
22-23.02 „Lód", reż. Janusz Opryński / Teatr Provisorium, godz. 18.00 / Sala Widowiskowa
21-23.02 „Trojanki. Europeana" / Stowarzyszenie Artystów „Bliski Wschód" i neTTheatre, godz. 19.00 / Sala Czarna
27.02 „Wielki John Barrymore", reż. Krzysztof Jasiński, Teatru Stu, godz. 19.00 / Sala Widowiskowa
28.02 „Matka Bolesna", reż. Mieczysław Wojtas, Teatr Panopticum, godz. 18.00 / Sala Czarna


Teatr Provisorium – Bracia Karamazow

„Bracia Karamazow" to najsłynniejsza powieść Dostojewskiego, próbująca opisać debatę XIX-wiecznej rosyjskiej inteligencji. Problemy w niej postawione stały się pytaniami kolejnych pokoleń na całym świecie. Dlatego też Janusz Opryński w swoim spektaklu stara się zmierzyć rzeczywistość Dostojewskiego z twardą rzeczywistością dnia dzisiejszego, wskrzesza Braci Karamazow – jurodiwych, świętych, szaleńców, świętych idiotów, aby zmusili nas do odkrycia naszej duchowości.
Skupia się na kluczowych scenach powieści – rozmowie przy koniaczku między ojcem i synami, istnieniu Boga, na buncie Iwana przeciwko stworzonemu światu, na dzieciach i ich cierpieniach oraz pojedynku Iwana ze Smierdiakowem i Diabłem. Znaczącą rolę odgrywają także postacie kobiece – Katia, Grusza i Liza, które w realizacji Provisorium wydają się kochać, bardziej niż mężczyzn, własną udrękę z nimi.

Kompania „Teatr" – Żyd

Spektakl trafia w sedno naszych narodowych uprzedzeń, konfrontuje różne poglądy i postawy, łącznie z kołtuńsko-antysemicką, prowadzącą w głąb najnowszej historii Polski. Stanowi także istotny głos w dyskusji o przygotowaniu szkoły i nauczycieli do społecznej edukacji.
Akcja spektaklu toczy się w środowisku nauczycielskim małej prowincjonalnej szkoły. Jej dyrektor chce ugościć z honorami niejakiego Mojżesza Wassersteina, licząc w zamian na finansowe wsparcie placówki. Warunkiem pomocy jest nadanie szkole imienia ojca darczyńcy – Mosze Wassersztajna. W pokoju nauczycielskim wybucha gorąca dyskusja, w której przewijają się współczesne stereotypy na temat Żydów, rodzące zabawne dylematy, ale też wzajemne oskarżenia. Dla niektórych – zarówno w spektaklu jak i rzeczywistości – stanowią gorzką pigułkę do przełknięcia.
Dlaczego historia naszej wspólnej egzystencji do dziś budzi tak skrajne emocje? Czy jesteśmy gotowi w sposób prawdziwy, bez przekłamań sprostać wyzwaniom rzucanym przez dociekliwe i jednocześnie bardziej tolerancyjne młode pokolenie? „Żyd" Witolda Mazurkiewicza skłania do refleksji, weryfikacji funkcjonujących stereotypów oraz stanowi ważną lekcję historii w mądrze wyważonej formie.

Scena Prapremier InVitro – Liza

W trakcie jednej z bezsennych nocy do drzwi Aleksy Iwanowicza Wielczaninowa zakrada się Paweł Pawłowicz Trusocki, przypominając mu fragmenty bolesnej przeszłości. Intruz, powołując się na dawną „przyjaźń" jego zmarłej żony Natalii z Wielczaninowem oraz nim samym, wciąga go w pokrętną, przewrotną grę, w której stawką jest kilkuletnia dziewczynka, Liza – owoc romansu Aleksy Iwanowicza z żoną Trusockiego. Liza – krzywdzona, dręczona, zastraszana, wyrwana siłą ze znanego jej środowiska i porzucona – staje się ofiarą niezrozumiałego dla dziecka konfliktu dorosłych.
„Liza" to studium cierpienia dziecka w niezrozumiałym świecie pozbawionym stałych punktów oparcia.


Stowarzyszenie Artystów „Bliski Wschód" oraz neTTheatre – Trojanki. Europeana
21-23.02.2014 godz. 19:00

Końcówka wojny trojańskiej. Uwięzione w obozie jenieckim trojańskie patrycjuszki trwają w poczuciu uprzywilejowania i nietykalności. Dopiero uczą się swoich nowych ról – wdów, branek, matek, które utraciły dzieci. Nauka nie przychodzi im łatwo – przywykły posiadać, a nie tracić, rządzić, a nie ulegać, karać, a nie ponosić karę. Opłakiwanie zmarłych raz po raz przeradza się w rodzinną kłótnię, w manifestacje utraconej władzy, w rozpaczliwe próby zachowania status quo lub ugrania czegoś dla siebie. Wojna zawsze jest gdzie indziej, zawsze zdarza się komuś innemu – to przekonanie nie opuszcza tych, które wciąż nie umieją uznać się za ofiary. Wojna bogatych różni się od wojny biedaków. Wojna sytych jest czymś innym niż wojna głodujących. Czy mniej prawdziwym?
Kobiecą wspólnotę na przemian scala poczucie utraty i rozsadza tłumiony lęk i agresja. Dwuznaczna relacja, oscylująca między przemocą i fascynacją rodzi się pomiędzy Trojankami a doglądającą ich grecką strażniczką. Chór opowiada o kolejnych historycznych, ideologicznych i obyczajowych zawirowaniach XX wieku. Wojna odsłania się jako stan umysłu, niezmienna funkcja natury ludzkiej. Dzieje się zawsze, tu i teraz, w sposób jawny bądź skryty.

Teatr Provisorium – Lód

Jest 1924 rok. W wyniku wybuchu meteorytu tunguskiego świat spowija Lód. Historia zamarzła. Na świecie pojawiły się dziwne formacje lodowe – Lute. Polska ciągle pozostaje w niewoli rosyjskiej. Gdzieś daleko na Syberii Piłsudski wysadza pociągi. Rzeczywistość dzieli się na dwa zwalczające się stronnictwa: liedniaków – tych, którzy są za zamrożeniem, i ottiepielników – tych, którzy chcą odmrozić świat. I oto główny bohater Benedykt Gierosławski, nieudany filozof, logik, matematyk, nałogowy hazardzista, zostaje najęty przez Ministerjum Zimy, by pojechać na Syberię z misją odszukania swojego ojca, który został tam zesłany. Mają wspólnie odmrozić świat. Pojedziemy z bohaterem Koleją Transsyberyjską, po drodze wspólnie przeżywając wiele niebezpiecznych przygód. Będziemy świadkami wielu wielkich rozmów w duchu XIX-wiecznych rosyjskich sporów intelektualnych. Janusz Opryński

Teatr STU – Wielki John Barrymore
27.02.2014 godz. 19:00

Jeden z największych aktorów szekspirowskich XX wieku, jego kreacja Hamleta przeszła do historii jako nowatorska i perfekcyjna. Sybaryta i wielbiciel kobiet niestroniący od alkoholu. Hulaka i birbant, ale i dżentelmen w każdym calu. Wielki talent i bohater hollywoodzkich anegdot. Jerzy Trela w mistrzowskiej kreacji tragikomicznej.

Tear Panopticum – Matka Bolesna
28.02.2014 godz. 18:00

„Matka Bolesna" – to nowy spektakl Teatru Panopticum, który podejmuje problemy relacji we współczesnej rodzinie na tle aktualnych zjawisk społecznych, Jest próbą opisania nowym językiem i nowymi środkami dramaturgicznymi cierpienia, zła oraz nadziei przenikających osobę Matki w jej najważniejszej życiowej roli – macierzyństwie.
Matka kocha bezwarunkowo, ślepo i nadmiernie, nieważne że mordercę, łobuza albo oszusta. W swoim macierzyństwie zawsze jest gwarantem bezpieczeństwa. Są jednak sytuacje, kiedy matka staje się niepotrzebna, jest zbędnym balastem dla dorosłych dzieci, którego najlepiej byłoby się pozbyć. Źle kochające dzieci to te, które nie potrafią przejąć na siebie odpowiedzialności za swoje życie. Znamy też źle kochające matki, które bez skrupułów pozbywają się swoich dzieci – matki wyrodne. Dlaczego tak się dzieje? A gdzie jest w tej całej sytuacji ojciec? Jaka powinna być jego rola i odpowiedzialność za przyszłość oraz szczęście rodziny? A może po prostu go nie ma? Może te rolę przejmuje matka, a on nie jest niezbędny do wychowania dzieci? Te i inne pytania spektakl „Matka Bolesna" raczej stawia, niż na nie odpowiada.

(-)
Materiał Teatru
7 lutego 2014

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia