TransParada, czyli mistyczna ceremonia

29 Bydgoski Festiwal Operowy w Bydgoszczy 22 kwietnia – 7 maja 2023 Opera Nova Bydgoszcz

Rijeka Ballet Company z Chorwacji to zespół światowego formatu, który wczorajszym występem przeniósł widzów w Operze Nova w Bydgoszczy do sześciu fantastycznych choreograficznie światów, odrębnych muzycznie i tanecznie. „TransParada" to klasyka światowej muzyki i baletu opowiedziana na nowo.

Nicola Prato ucieleśniając Fauna wykreował go na pograniczu światów mitologii rzymskiej oraz współczesnego. Powiedzieć, że tancerz zharmonizował ruchy swego ciała z muzyką Claude'a Debbussy'ego w poemacie symfonicznym „Popołudnie fauna", to za mało. Prato tańczył, zatopiony w dźwiękach fletów, obojów, skrzypiec i wiolonczeli, waltorni i harf. Wykonywane przez niego ewolucje, zdawałoby, wyzwalają w jego ciele wolność i zachwyt nad sobą, ale fascynacja ta więzi go w „zaklętym kole" swoich słabości i namiętności. Koncepcja choreograficzna Masy Kolar urzeka fantazją, a jej ucieleśnieniem jest Nicola Prato. Partnerująca mu Tea Rusin wyraża szeroką gamę kobiecych uczuć, od zainteresowania sobą po rezygnację.

W kolejnej krainie pełnej muzyki Maurice'a Ravela płynącej z utworu „Rapsodia hiszpańska" w choreografii Filipe Portugal, grupa tancerek i tancerzy wyzwala w widzach bezgraniczny podziw dla fantastycznie wykonanej poetyki tanecznej. Zbudowana przez kompozytora struktura muzyczna, stworzona do tańca, akcentująca wątki folkloru hiszpańskiego wyzwala w tancerzach ogromne pokłady dramaturgii, podkreślane przez wyjątkową płynność ruchów, dynamikę i plastykę w wykonaniu. Za to wykonanie tancerki i tancerze zebrali prawdziwą burzę oklasków, która nie miała końca.

„Karty Rossiniego" w choreografii Mauro Bigonzetti'ego to dwie zróżnicowane w formie i w muzyce sekwencje baletowe, bardzo atrakcyjne wizualnie, harmonizujące z talentem wielkiego włoskiego kompozytora. Tancerze i tancerki siedząc przy długim, nakrytym stole, oddają gestami hołd Rossiniemu, a zwłaszcza jego błyskotliwemu umysłowi, talentowi, a także i pasji kulinarnej. A wszystko utrzymane jest w lekkiej poetyce choreograficznej. Kolejna sekwencja to podziw i zachwyt dla ciała, jako wyrazu antycznego kanonu piękna. Tancerka oraz tancerz tworzą duet ciał, kojarzących się z rzeźbą. Idealne proporcje tancerzy oddają nie tylko fizyczną doskonałość ludzkich ciał, ale głównie emanują uczuciami, wzajemną harmonią. Cisza, w której odbywał się ten teatr figur niczym tajemne misterium, współgrała z muzyką,

Z tkanką muzyczną „Bolera" skomponowanego przez Maurice'a Ravel'a nie każdy choreograf i tancerze potrafią nawiązać dialog. Narastająca dynamika oraz powtarzalność osiągana jest w tym utworze poprzez włączanie kolejnych instrumentów solo, które następnie stają się akompaniamentem dla kolejnego nowego instrumentu, staje się dla wykonawców prawdziwym wyzwaniem. Choreograf Andonis Foniadakis usytuował pięciu tancerzy, w tym dwie tancerki, na małych pojedynczych trampolinach, zadaniem których było wprawienie ciał tancerzy w powtarzające się, niemal transowe, wibracje. Powtarzalność rytmu muzycznego pokrywa się z powtarzalnością układów. Tancerze idealnie synchronizują na trampolinie wybijanie się z tanecznymi gestami. Nie tylko Andonis Foniadakis tworzy na nowo choreografię, ale i tancerze technikami wykonania opowiadają nam starą historię na nowo. Historię na miarę mentalności dzisiejszego człowieka, posługując się przy jej opowiadaniu znaną mu symboliką gestów.

Pas de deux Milicy Mucibabic i Valentina Chou, w choreografii Marco Goecke, do muzycznego dzieła „Ognisty ptak" Igora Strawińskiego przeniosło widzów w fantastyczny wymiar świata baletu. Kontrast pomiędzy dwiema żywymi istotami – człowiekiem i ptakiem, to osobliwe spotkanie Księcia i Ognistego Ptaka. Taniec Ptaka w wykonaniu Milicy Mucibabic i Valentina Chou jako człowieka uczącego się latać to baniowe spotkanie dwóch odmiennych natur. Techniki taneczne imitujące zachowania ptaka, w przypadku Valentina Chou oddają w bardzo subtelny i nieśmiały sposób proces jego naśladowania, a raczej odkrywania jego tajemnicy wznoszenia się w powietrzu.

Żywiołowość finałowego tańca „Średnio wysmażony" opatrzonego tytułem enigmatycznym i prowokującym do wielu, z pewnością, interesujących interpretacji, niemal hipnotyzuje widzów, nie pozwalając im na głębszy oddech. W muzycznej, pulsującej rytmicznością kompozycji, wyraźnie słychać cytaty bałkańskiej muzyki ludowej podrywających duszę do tańca. Grupa tancerzy wnosi na scenę spontaniczny, emocjonalnie odczuwalny esprit, demonstrując chwilami sens naszej egzystencji, odwołując się do równości, do odrzucania stereotypów. A wyraża to tańcem zrodzonym z ludzkich emocji. I tych negatywnych, i pozytywnych. Czy można być „średnio wysmażonym" wśród ludzi? Czy można wyrazić tańcem swoje człowieczeństwo? Pytania, na które Zespół „Rijeka Ballet Company" z Chorwacji, znajduje odpowiedzi.

Sześć miniatur baletowych ujętych w tytuł „TransParada" to opowieść o nas. O tym, że nasze człowieczeństwo podlega bezustannemu procesowi, podczas którego przechodzimy różne trans-formacje. A dotyczą one tak i naszej duchowości, jak i fizyczności. Trans-parada sygnalizuje nam, jak głęboko i dalece poddajemy się wszelkim procesom kulturowym, duchowym, społecznym. Jak bezustannie przeobrażamy się. Spektakl ten jest paradą, mistyczną ceremonią, transowym widowiskiem stworzonym dla wszystkich ludzkich zmysłów.
__

"TransParada", 25.04.2023, Opera Nova w Bydgoszczy
"TransParada" – chor. M. Kolar, F. Portugal, M. Bigonzetti, A. Foniadakis, M. Goecke, N. Zelner - Rijeka Ballet Company – Rijeka - Chorwacja
Zespół baletowy: Maria Matarranz de las Herras, Maria Del Mar Hernandez, Soyoka Iwata, Marta Kanazir, Tea Rušin, Marta Voinea Čavrak, Milica Mučibabić, Ksenija Krutova, Laura Orlić, Michele Pastorini, Valentin Chou, Ali Tabbouch, Nicola Prato, Jody Bet, Noa Siluvangi, Antoine Salle, Leonardo De Santis, Àlvaro Olmedo, Thomas Krähenbühl, Anna Zardi, Farah Van Bulck, Alejandro Polo i Janne Boere .

Ilona Słojewska
Dziennik Teatralny Bydgoszcz
27 kwietnia 2023

Książka tygodnia

Twórcza zdrada w teatrze. Z problemów inscenizacji prozy literackiej
Wydawnictwo Naukowe UKSW
Katarzyna Gołos-Dąbrowska

Trailer tygodnia

Łabędzie
chor. Tobiasz Sebastian Berg
„Łabędzie", spektakl teatru tańca w c...