Tydzień rumuński

Program:
I Przegląd spektakli :

Spektakl dramatyczny
Na podstawie „Edypa z Kolonos" i „Króla Edypa" Sofoklesa
EDYP | OIDIP (Teatr Narodowy w Sibiu)
30.05, godz. 19:00
Czas: 1 h 45 min.
Miejsce: GTS

Reżyseria Purcărete zaskakuje kinową siłą wizji, która łączy rzeczywistość z wyobrażeniem, rozwijając poetykę poszarpanych faktów. To obraz strachu, przeczuć i nieszczęść w duchu wielkich mistrzów, aktualna interpretacja legendarnego przeznaczenia. „Edyp jest jednym z najpiękniejszych tekstów literatury dramatycznej. Jak już wspomniano, powróciłem do tragedii greckiej po wielu latach, okazja do przywrócenia chęci stworzenia obrazów, z którymi od dawna nie pracowałem", deklaruje Silviu Purcărete.

Spektakl „dokumentalny"
CLEAR HISTORY (Teatr Spălătorie, Kiszyniów, Mołdawia)
31.05, godz. 19:00
Czas: 60 min
Miejsce: GTS

„Clear history" jest projektem o niedawnej przeszłości Mołdawii. Marszałek Antonescu, były rumuński dowódca wojskowy, w Mołdawii uważany jest przez niektórych za bohatera, który nakazał żołnierzom przejście przez rzekę Prut i obronę Mołdawii. Znaczna część społeczeństwa mołdawskiego postrzega to wydarzenie jako początek procesu wyzwolenia rumuńskiego regionu, dziś zwanego Republiką Mołdawii, spod okupacji sowieckiej. Jednak zdecydowana większość nadal nie zdaje sobie sprawy lub nie dopuszcza do świadomości działań podjętych przez reżim Antonescu przeciwko ludności żydowskiej zamieszkującej ten region: utworzenia obozów koncentracyjnych w Transnistrii oraz następstw tych wydarzeń.
Projekt został zrealizowany we współpracy z Niemieckim Centrum Kultury AKZENTE oraz dzięki wsparciu fundacji ERSTE Foundation.

Spektakl taneczny
ZIC ZAC
3.06, godz. 19:00
Czas: 65 minut
Miejsce: GTS

Klub nocny. Ona i on stają się marionetkami DJ'a, który muzyką oddziaływuje na całe ich jestestwo . Wszystko zaczyna się od rytualnego połączenia w parę. Ona i on powoli pozbywają się wszelkich zahamowań, dają upust frustracjom, lękom i ukrytym namiętnościom, aż wreszcie są w pełni wyzwoleni i gotowi zatracić się w sobie nawzajem. Zic Zac to przedstawienie naszego pokolenia. Ukazuje różne etapy relacji: upodobania i antypatie, brutalne początki i filozoficzne debaty, wrażliwość i okrucieństwo, osobiste lęki i potrzebę odnalezienia drugiej połowy. Wszystko to osadzone w psychodelicznej podróży pełnej humoru, a przede wszystkim znakomitej muzyki.
„Niektóre sposobności łatwiej wykorzystać, gdyż towarzyszy im właściwa ścieżka dźwiękowa, inne tracimy ze względu na jej brak. Jak powiedział Nietzche, "muzyki słuchamy naszymi mięśniami". Zic Zac we wspaniały sposób ilustruje, jak wyglądają mięśnie podczas słuchania muzyki – warto to zobaczyć." - Tańcząc do ścieżki dźwiękowej życia - Mirun Suru

Monodram
Herta Muller
WYJŚCIA
4.06, godz. 19:00
Czas: 50 min.
Miejsce: TwO

„Nieustannie nasuwało mi się porównanie między małą wsią o przejrzystych strukturach a państwem. Również państwo nie pytało, dlaczego i w co człowiek wierzył. Nie obstawało przy wierze w swoją ideologię, żądało jedynie obnoszenia pozoru za cenę każdego nieszczęścia." - Głód i jedwab, Herta Müller
Reżim opresji to nie jest sprawa wyłącznie polityczna, nie jest to sprawa tylko tych, którzy zajmowali wyraźne stanowisko, to sprawa intymnej ludzkiej obecności, sprawa wielu tych, którzy nigdy nie pisnęli słówka lub tych, którzy w zasadzie nie mieli nic do powiedzenia, chcieli jedynie wyjść z tej sytuacji. „Wyjścia" to projekt teatralny inspirowany prozą Herty Müller, której opowieści o życiu i śmierci w Rumunii czasów reżimu Ceauşescu nieustannie przeplatają się ze wspomnieniami z dzieciństwa spędzonego w niemieckiej wsi w Banacie. Stały się zarówno pretekstem, jak i materiałem do stworzenia spektaklu. Pracy nad nim towarzyszyły wyprawy do Rumunii będące okazją do spotkań i rozmów z wieloma świadkami ówczesnych wydarzeń, a także z lăutari, tradycyjnymi muzykami z rejonu Gorj w Oltenii.
Projekt „Wyjścia" realizowany był w Instytucie Grotowskiego i jest pierwszym krokiem do dalszych poszukiwań antropologicznych i muzycznych związanych z tradycyjną kulturą Rumunii.

Projekt muzyczno-wizualny
Bach in ShowBiz (Zoli TOTH Project)
6.06, godz. 21:00

Miejsce: GTS

Zoli TOTH Project to najnowszy awangardowy projekt stworzony przez Zoli TOTH. W 2014 roku, Zoli wraz unikalną grupą instrumentalistów (dwóch perkusistów, skrzypaczki i wiolonczelisty), zaczął swoją współpracę z kompozytorem Adrianem Enescu, której owocem jest koncert Bach in Showbiz, zawierający wariacje motywów J.S. Bacha dostosowanych do lat 20 XXI wieku.
Projekt to mieszanka muzyki Pop, Rocka i Electro. Niesamowite zdolności muzyków sprawiają, że jest nieporównywalny z niczym, co dotychczas można było usłyszeć. Podczas występu na ekranie pojawiają się projekcje, które razem z efektami świetlnymi tworzą wyjątkową atmosferę.

Spektakl dramatyczny
Mihaela Michailov
NAUCZYCIEL RELIGII | PROFU'DE RELIGIEm (Teatr Narodowy im. Marin Sorescu, Craiova, Rumunia)
8.06, godz. 19:00
9.06, godz. 20:00
Miejsce: GTS

Ile ułamków jest w jednej kapsułce prawdy? Ile kawałków realności składa się na blat naszej percepcji? Uczą nas od małego, abyśmy wierzyli w prawdy, które wykłada się nam jako jedyne źródła obiektywnego poznania. A my ćwiczymy swoją wiarę, ponieważ tylko tak nasza dziecięca prawda podporządkowuje się prawdzie dorosłych, którzy nas otaczają. W Nauczycielu religii wiara w jedyną prawdę rozpada się na dziesiątki kawałków. Dziewczynka prowokuje znajdujących się wokół niej, aby pobawili się w prawdziwą rzeczywistość, w „berka między strzępami wyobraźni". - Mihaela Michailov
Gorzka komedia, spektakl „prawdziwego teatru" o „prawdzie" naszej rzeczywistości, zrealizowany przez wspaniałą ekipę, świadomą celu teatru wobec bieżących wydarzeń i publiczności dzisiejszych czasów. - Ileana Lucaciu, blog Spectator, 2014
Nauczyciel religii jest zwycięzcą III edycji Konkursu projektów dla młodych reżyserów i dramaturgów rumuńskich organizowany przez Teatr Narodowy „Marina Sorescu" w Krajowej.

II Przegląd filmów

GDAŃSKI TEATR SZEKSPIROWSKI
AFERIM! Rumunia/Bułgaria/Czechy/Francja, 2015
5.06, godz. 20:00
Czas: 108 min.
Miejsce: GTS

Zdobywca Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszego reżysera (ex aequo z Małgorzatą Szumowską) na tegorocznym festiwalu w Berlinie. Wołoszczyzna, 1835 rok. Dwóch jeźdźców przemierza jałowy krajobraz - lokalny policjant Constandin i jego syn. Jeden ma na wszystko gotowy aforyzm, drugi prezentuje bardziej kontemplacyjny stosunek do świata. Szukają zbiegłego „cygańskiego niewolnika", który uciekł pewnemu szlachcicowi i podejrzany jest o kradzież. W podróży spotykają ludzi różnych narodowości i przekonań: Turków i Rosjan, Rumunów i Węgrów, chrześcijan i żydów. Wszyscy pielęgnują uprzedzenia i przesądy, przekazywane z pokolenia na pokolenia. I nawet, gdy ów zbieg zostaje odnaleziony, przygoda wcale się nie kończy...

TEATR W OKNIE
Filmy animowane dla dzieci
Miaunel i Bălănel
1.06, godz. 11:00
Czas: 45 minut

Szczeniak Bălănel i kotek Miaunel to główni bohaterowie filmu „Magiczne bąbelki" autorstwa Zaharia Buzea, który powstał w 1974 roku. Sukces tej produkcji spowodował, że Buzea, wraz z Horia Ştefănescu i Artin Badea, do 1982 roku stworzyli blisko 60 tytułów serii Miaunel i Bălănel, która stała się jedną z najpopularniejszych rumuńskich bajek.

KLUB ŻAK
29.05, 18:00 - Pozycja dziecka (2013), reż. Calin Peter Netzer (1h 56')
30.05, 18:00 - Wtorek, po świętach (2010), reż. Radu Muntean (1h 39')
31.05, 18:00 - Wszyscy w naszej rodzinie (2012) , reż. Radu Jude (1h 47')
1.06, 18:00 - Najszczęśliwsza dziewczyna na świecie, reż. Radu Jude (1h 30')
2.06, 18:00 - Dobre chęci (2011), reż. Adrian Sitaru, (1h 45')
3.06, 18:00 - Roxanne (2013), reż. Valentin Hotea, (1h 37')
4.06, 17:00 - Za wzgórzami, reż. Cristian Mungiu, (2h 35')

INSTYTUT KULTURY MIEJSKIEJ
5.06, 18.00 Quod Erat Demonstrandum (2013), reż. Andrei Gruzsniczki (1h 47')
6.06, 17.00 Love building (2013), reż. Iulia Rugina (1h 25')
6.06, 19.00 Wieczór krótkich filmów: Kowalski (18'), Pui de Somn (6'), 12 Minut (12'), Fińska Krowa (20'), Zatrzymani na Świętach (40')
7.06 , 18.00 Gruszki na wierzbie (2012), reż. Dan Chisu (1h 47')

III Wykłady WYKŁADY

Wolność i demokracja we współczesnej Rumunii – Adam Burakowski
5.06, godz. 18:00
Miejsce: GTS
wstęp wolny

Adam Burakowski jest politologiem i historykiem, pracownikiem Instytutu Studiów Politycznych PAN i Polskiego Radia. Znawca tematyki Europy Środkowo-Wschodniej. Autor książek: „Geniusz Karpat. Dyktatura Nicolae Ceaușescu 1965-1989", „Kraj smutny, pełen humoru. Dzieje Rumunii po 1989 roku" (wspólnie z M. Stanem) oraz „System polityczny współczesnej Rumunii".

Trzy kolory. O sztuce Rumunii - Łukasz Galusek
10.06, godz. 18:00
Miejsce: GTS
wstęp wolny

Łukasz Galusek to architekt i wydawca, autor przewodników po krajach i krainach środkowoeuropejskich. Pracuje w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie. Jego wykład to bogato ilustrowana opowieść o artystach rumuńskich oraz o tym, skąd wzięła się tak zwana młoda sztuka z Rumunii, która dziś podbija galerie w Europie i za oceanem.

IV Wystawy 

ANCA MUNTEANU RÎMNIC
1- 21 czerwca
Miejsce: Instytut Sztuki Współczesnej Wyspa
Wernisaż godz.19.00 + PRERFORMANS

RUMUNIA WIELU NARODÓW W FOTOGRAFII XX WIEKU
30 maja - 10 czerwca
Miejsce: GTS
wstęp wolny

Wystawa „Rumunia wielu narodów w fotografii XX wieku" dokumentuje różnorodne aspekty z życia mniejszości narodowych Rumunii - ich kostiumy, zwyczaje, obrzędy, święta, architekturę. Pokazuje piękne, a jednocześnie mało znane oblicze dawnej i dzisiejszej Rumunii – jej wieloetniczny charakter. Seria znakomitych rzadkich fotografii przybliży życie i kulturę ludzi pochodzących z różnych nacji, kultur i religii, którzy w Rumunii znaleźli swój dom. Ludzi, którzy odkryli tam warunki sprzyjające ich egzystencji i zachowaniu własnych tradycji, w zamian wnosząc znaczący wkład w kulturowe dziedzictwo współczesnej Rumunii. Wśród członków prezentowanych na tej wystawie mniejszości narodowych znajdziemy Węgrów, Niemców, Polaków, Turków, Tatarów, Ukraińców czy Romów. To Rumunia, którą zna niewielu, a którą naprawdę warto odkryć.

Plenerowa wystawa zdjęć
CERAMIKA Z HOREZU
30 maja - 10 czerwca
Miejsce: taras GTS
wstęp wolny

Jednym z tradycyjnych rzemiosł uprawianych na terenie Rumunii jest wytwarzanie ceramiki. Słynie z tego szczególnie niewielkie miasteczko Horezu, leżące po południowej stronie Karpat w okręgu Valcea. Tutejsze tradycje ceramiczne wpisane zostały w 2012 roku na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.
Tradycje wyrobu glinianej ceramiki w Horezu sięgają kilkuset lat. Są one przekazywane z pokolenia na pokolenia i do dziś zajmują się jej wyrobem całe klany rodzinne. Produkcja odbywa się ręcznie, zgodnie z tradycyjnym podziałem obowiązków podczas całej pracy. Mężczyźni wybierają czerwoną glinę, czyszczą ją, kroją, ubijają i następnie formują z niej talerze, miski i dzbanki. Natomiast kobiety zajmują się zdobieniem za pomocą krowiego rogu.

V Inne wydarzenia 

RUMUN GONI ZA HAPPY ENDEM – spotkanie literackie z Bogumiłem Luftem
2.06, godz. 18:00
Miejsce: TwO
Bilety: 5 zł

Wielowątkowa opowieść o spotkaniu dwóch dużych narodów – Polski i Rumunii – oraz próbującej ich dogonić Mołdawii. Ponad trzydzieści lat osobistych przeżyć, spotkań i doświadczeń, które stały się udziałem autora – dziennikarza, publicysty i dyplomaty, ambasadora RP w Rumunii i Mołdawii – zaowocowały piękną, bardzo osobistą opowieścią o krajach wciąż mało w Polsce znanych. Reportaż przeplata się tu ze wspomnieniami, a esej historyczny z analizą polityczną sytuacji na rumuńskim pograniczu Europy. To także zawiła, często dramatyczna historia Republiki Mołdawii, która nie może sobie poradzić z postsowieckim dziedzictwem, zapatrzonej w wielką siostrę Rumunię, która z kolei wciąż walczy o historyczny sukces.

RUMUNIA OD KUCHNI – live cooking
Impreza plenerowa - dziedziniec GTS (wejście od str. ul. Zbytki)
7 czerwca, początek godz. 15.00
wstęp wolny

Kuchnia rumuńska jest bardzo zróżnicowana. Ma w sobie wpływy śródziemnomorskie, głównie tureckie, ale też wschodnie lub kuchni bliskich i dalekich sąsiadów: Węgrów, Serbów, Niemców. Część potraw można spotkać w każdym regionie kraju, ale są też rarytasy charakterystyczne dla poszczególnych krain. Dominują potrawy mięsne, z wołowiny, wieprzowiny, baraniny, drobiu i ryb - przeważnie z rusztu, np. mititei (grillowane kiełbaski z mięsa mielonego wołowego lub wieprzowego, doprawiane czosnkiem i podawane z dodatkiem musztardy) lub sarmale (małe gołąbki zawijane w liście winogron lub kiszonej w całości kapusty), podawane z mamałygą (mămăligă). Rumunia słynie również z zup i barszczów (ciorbă, supă, borș) oraz z bardzo słodkich deserów. Zapraszamy na pokazy live cooking! Zasmakujcie w Rumunii!