Wanda Spinka nie żyje

Wanda Spinka, wybitna indywidualność aktorska, urodziła się w polskim Cieszynie. W wieku szesnastu lat w 1953 r. związała swe losy na prawie czterdzieści lat ze Sceną Polską, gdzie pracowała aż do 1991 r.

Ma w swoim dorobku dziesiątki wcieleń, dzięki którym wypracowała swą artystyczną odrębność, swój charakterystyczny styl i stała się czołową aktorką Sceny. Podziwiana i uwielbiana, przez widzów została w plebiscycie w 1991 r. wybrana Aktorką 40-lecia. Skala jej możliwości była ogromna, od dramatu, poprzez repertaur muzyczny, aż po komedię.

Jej nazwisko po raz pierwszy pojawiło się w obsadzie "Latarni" Aloisa Jiráska w reżyserii Josefa Zajíca, której premiera odbyła się 9 lutego 1954 r, gdzie zadebiutowała w roli Pokojówki. Natomiast pierwsza duża rola to Skierka w "Balladynie" Słowackiego w reżyserii Józefa Wyszomirskiego (premiera 1 marca 1958). Pod koniec lat 50. zagrała jeszcze Katarzynę w "Poskromieniu złośnicy" Williama Shakespeara (reżyseria Franek Michalik, premiera 2.5.1958) i Anetkę w "Rozkosznej dziewczynie" (premiera 18.10.1959).

W 1962 roku wystąpiła w czechosłowackim filmie "Pevnost na Rýně" (Twierdza nad Renem) w reżyserii Ivo Tomana, a w 1963 r. była partnerką Jana Kačera w filmie "Smrt si říká Engelchen" (Śmierć nazywa się Engelchen) - reżyseria Ján Kadár i Elmar Klos.

Następne lata to kolejne wybitne role, m.in: Rozaura w "Sprytnej wdówce" Goldoniego (premiera 2.7.1961), Betsy w sztuce Wojciecha Bogusławskiego "Henryk VI na łowach" (premiera 13.10.1961), niezapomniana Julia w dramacie Williama Shakespeara "Romeo i Julia" (premiera 10.2.1963), Denisa w "Mam'zelle Nitouche" (premiera 17.11.1963), Wioletta w "Kordianie" Słowackiego (premiera 7.5.1965), Stella w dramacie T. Williamsa "Tramwaj zwany pożądaniem" (premiera 1.3.1968), Małgorzata Gautier w "Damie Kameliowej" Aleksandra Dumasa (premiera 16.5.1969), Abigaile w "Czarownicach z Salem" Artura Millera (premiera 12.6.1970), Florella w "Nauczycielu tańca" Lope de Vegi (premiera 30.4.1972), George Sand w sztuce Jarosława Iwaszkiewicza "Lato w Nohant" (premiera 21.9.1974) tytułowa Maria Stuart w dramacie Słowackiego (premiera 27.9.1975), Viola w "Wieczorze trzech króli" Shakespeara (premiera 3.7.1977), Liza w "Zaklinaczu deszczu" (premiera 15.1.1983). Przez krytykę za jedną z najważniejszych jej ról została uznana Pani Raniewska z "Wiśniowego sadu" Czechowa (premiera 5.10.1985). Pod koniec swej kariery wystąpiła w "Kartotece" Różewicza w roli Tłustej Kobiety (premiera 9.4.1988) i w "Tangu" Mrożka jako Eugenia (premiera 26.1.1991). Jej ostatnią rolą w Scenie Polskiej była Siostra Przełożona w "Chłopcach" Stanisława Grochowiaka (premiera 13.6.1992).

Karol Suszka, dyrektor Teatru Cieszyńskiego tak Ją wspomina: "Wanda była samoukiem, człowiekiem o niesamowitej wrażliwości i niezwykłej wręcz inteligencji scenicznej. Wychodząc na scenę, stawała się innym człowiekiem; po prostu była Marią Stuart, była Katarzyną, była Lizą. Potrafiła wziąć odpowiedzialność za kreowaną postać, wymyślić ją i obronić w sensie emocjonalnym. To rzadko się zdarza i świadczy o geniuszu aktorskim. A jak każdy geniusz i Ona miała specyficzny sposób myślenia i działania."

Niezwykła osobowość Wandy Spinki, ogromny talent i zaangażowanie w pracę sceniczną stały się przykładem i wzorem dla następnych generacji aktorów Sceny Polskiej.