Wielki nieobecny

13. Festiwal Szekspirowski w Gdańsku

Richard Burton był nominowany siedmiokrotnie do Oscara, ale nie otrzymał ani jednego. Jest też prawdopodobnie największą sławą tegorocznego Festiwalu Szekspirowskiego, ale nie może w nim uczestniczyć.

Wielki nieobecny

Richard Burton był nominowany siedmiokrotnie do Oscara, ale nie otrzymał ani jednego. Jest też prawdopodobnie największą sławą tegorocznego Festiwalu Szekspirowskiego, ale nie może w nim uczestniczyć.

Dla Burtona Szekspir był ogromnie ważnym autorem. Nie tylko wcielił się w wiele postaci dramatów mistrza ze Stradfordu, ale także wyreżyserował „Poskromienie złośnicy”. W środowisku uważany był za znawcę i propagatora twórczości Williama Szekspira. Choć w 2005 roku znalazł się na 6 miejscu w rankingu przeprowadzonym na zlecenie londyńskiego teatru Old Vic na najlepszych brytyjskich aktorów wszech czasów, trudno oprzeć się wrażeniu, że jest to aktor nieco zapomniany. Ten, przez wielu uważany za wybitniejszą osobowość kinematografii, od Lawrence\'a Olivier\'a niekiedy określany jest także jako „aktor niespełnionych nadziei”.

Urodził się 11 listopada 1925 roku w Walii, jako dwunaste dziecko państwa Jenkins. Nazwisko Burton zawdzięcza swojemu mentorowi i nauczycielowi, Philipowi Burtonowi, który przygotował go na studia aktorskie. Początkowo młody wówczas Richard przyjął to nazwisko jako pseudonim artystyczny, ale przylgnęło ono do niego na dobre. Zadebiutował w 1949 roku w filmie „The Last Days of Dolwyn”. Przełomowym dla jego kariery okazał się jednak dreszczowiec „Moja kuzynka Rachela”, za który otrzymał Złoty Glob. Do jego najsłynniejszych kreacji należą te stworzone w filmach „Kleopatra”, „Kto się boi Virginii Woolf?”, „Doktor Faustus”, „Miłość i gniew”, „Beckett”. Lubiano go zatrudniać w filmach historycznych. Jego ostatnią rolą był O\'Brien w adaptacji powieści Orwella „1984”.

Burton był także cenionym aktorem teatralnym. Występował między innymi na deskach Old Vic Theatre i na Broadwayu. W 1964 roku na Broadwayu występował w „Hamlecie” w reżyserii  Johna Gielguda. Burtonowi partnerowali Hume Cronyn, Alfred Drake, Eileen Herlie, Christopher Culkin i wiele innych ówczesnych broadwayowskich sław. Spektakl zarejestrowano w ramach projektu „teatrofilm”, mającego umożliwić tysiącom widzów zobaczenie teatru „na żywo” w tym samym czasie. Nagranie prezentowano przez dwa dni w 2000 kin na terenie całych Stanów Zjednoczonych. To właśnie ten film jest jednym z kluczowych elementów jednego z najbardziej oczekiwanych spektakli XIII Festiwalu Szekspirowskiego. Spektakl wyreżyserowany przez  Elizabeth LeCompte i zaprezentowany przez światowej sławy The Wooster Group, to klasyczna tragedia Szekspira widziana poprzez pryzmat brodwayowskiej adaptacji z 1964 roku.

Trudno oprzeć się wrażeniu, że Richard Burton jest największym nieobecnym tegorocznego festiwalu. Będąc wielka gwiazdą spektaklu, którego pojawienie się w Polsce jest niewątpliwą sensacją, nie pozostaje mu nic innego jak uwiedzenie publiczności swoją grą jeszcze raz.

Natalia Klimczak
Gazeta Festiwalowa 3/09
4 sierpnia 2009

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...