Wszystkie światła na kulturę

Impreza nie cierpi bynajmniej na brak zainteresowania. Biorąc pod uwagę pojemność sal Auditorium Maximum i Biblioteki Jagiellońskiej, zgłosiło się przeszło cztery razy za dużo osób do koordynującego organizację kongresu Narodowego Centrum Kultury. Poświęcony wydarzeniu portal odwiedziły już setki tysięcy internautów (to właśnie pod adresem www.kongreskultury.pl będzie można oglądać transmisję z obrad na żywo). W trzydniowej imprezie weźmie udział przeszło tysiąc artystów i specjalistów. Kongres już od tygodni widać na ulicach. Na budynkach wiszą billboardy, po ulicach jeżdżą tramwaje, na placach powiewają flagi - wszystkie z charakterystycznym logo zaprojektowanym przez Leona Tarasewicza.

- Ten kongres potrzebny jest polskiej kulturze. Już pierwsze dni pracy w ministerstwie uświadomiły mi, że brakuje podstawowych dokumentów, analiz, syntez obejmujących kulturę - wyjaśniał minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski podczas spotkania w warszawskim klubie "Goście Gazety". Nieco później dodał: - Ważne jest dla mnie pozyskanie sojuszników dla tych kierunków zmian, które przez samych twórców, menedżerów, artystów, recenzentów życia kulturalnego zostaną wypracowane. Oddaję władzę nad całym kongresem środowisku, oczekuję uczciwej, rzetelnej i konstruktywnej dyskusji. Niczego nie narzucam.

W odpowiedzi na pierwszą z cytowanych wypowiedzi ministra powstały poświęcone różnym dziedzinom 22 raporty o stanie kultury - będą one podstawą prowadzonych w ramach kongresu rozmów. Także drugi z pomysłów Zdrojewskiego został zrealizowany. W radzie programowej pod przewodnictwem Piotra Sztompki zasiadają: Stanisław Bereś, kardynał Stanisław Dziwisz, Agnieszka Holland, Zina Jarmoszuk, Andrzej K. Koźmiński, Jerzy Koźmiński, Michał Merczyński, Krzysztof Penderecki, Maria Poprzęcka, Anda Rottenberg, Krzysztof Warlinowski, Andrzej Rottermund, Andrzej Wajda, Antoni Wit i Edmund Wnuk-Lipiński.

Właśnie oni wraz z zaproszonymi nie mniej znakomitymi gośćmi będą się starali dokonać bilansu kultury polskiej w 20 lat po ustrojowej transformacji i pięć po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Podstawowym ich zadaniem ma być jednak opracowanie planu dla kultury na lata przyszłe - szczególnie pod względem administracyjno-urzędniczym. Będzie zatem i czas, i miejsce na chociażby ponowne przedyskutowanie tzw. planu Hausnera. To szósty Kongres Kultury Polskiej w historii. Organizatorzy uznali bowiem za pierwszy Zjazd Grunwaldzki z 1910 roku. Pozostałe odbywały się w latach: 1936, 1966, 1981 i 2000.

O randze wydarzenia świadczą też kontrowersje, które już mu towarzyszą. Organizatorzy przygotowanego za zaledwie tysiąc złotych (Nie)kongresu Wolnej Kultury nie wierzą, że krakowskie dyskusje przyniosą konkretne efekty. Mimo powszechnego uznania dla osób zasiadających w radzie programowej słychać też głosy niezadowolenia z tego, że przyszłość polskiej kultury oddaje się w ręce ludzi, których średnia wiekowa wynosi około 65 lat.

- W każdej dziedzinie doświadczenie i dystans są bardzo ważne, a rada programowa nie jest reprezentatywna dla pełnego składu uczestników kongresu - odpowiada Piotr Sztompka, przewodniczący rady. - Cała impreza będzie zresztą na żywo transmitowana w internecie. To jest właśnie ukłon w stronę młodego pokolenia, bo ono przecież posługuje się tym medium na co dzień. W programie debat jest wielu ludzi młodych, czasem nawet do tego stopnia, że ich nazwiska są nierozpoznawalne.

Kongresowi towarzyszą też wydarzenia artystyczne. Muzeum Narodowe w Krakowie otwiera ponownie, po dwuletnim remoncie i modernizacji, Dom Jana Matejki. W Kamienicy Szołayskich z okazji kongresu została otwarta wystawa "Muzeum Polskie w Ameryce. Zbiory graficzne", a w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka odbywać się będą koncerty. W programie muzycznym znalazł się też koncert Tomasza Stańki i orkiestry AUKSO w hołdzie Krzysztofowi Komedzie. Wystąpią też zespół Kroke i Sinfonietta Cracovia. To tylko niektóre z planowanych imprez. Szczegóły na www.kongreskultury.pl.

Małgorzata I. Niemczyńska