Wyspiański według Grzegorzewskiego
"Sędziowie" - reż: Jerzy Grzegorzewski - Teatr Narodowy w WarszawieMetafizyczna tragedia o ludzkiej winie i szansach jej odkupienia może dzisiaj zabrzmieć wyjątkowo gorzko i boleśnie
Stanisław Wyspiański napisał dramat „Sędziowie” w 1900 roku. Oparta jest na XIX-wiecznych kronikach sądowych dotyczących rodziny żydowskiej i huculskiej. Karczmarz Samuel, Żyd, ma dwóch synów. Młodszy Joas, dobry i wrażliwy, jest dumą ojca, starszy – jego przeciwieństwem. Pomaga ojcu w prowadzeniu gospody, ale trudni się też handlem żywym towarem. Natan uwodzi m.in. Jewdochę, a potem świadomy konsekwencji skłania ją do dzieciobójstwa. Kiedy słyszy odmowę, postanawia zabić dziewczynę
Utwór nie został wystawiony za życia Wyspiańskiego. Ludwik Solski, dyrektor krakowskiego teatru, obawiał się, że ukazanie w negatywnym świetle Żydów, a zwłaszcza przypominające mord rytualny dzieciobójstwo, może wywoływać gwałtowne reakcje publiczności. Potem sztuka wielokrotnie pojawiała się na scenach. Spektakl Teatru Telewizji to przeniesienie głośnej premiery Teatru Narodowego zrealizowanej w 1997 roku przez Jerzego Grzegorzewskiego (1939 – 2005).
Reżyser umieścił mroczną opowieść tuż obok rozśpiewanej, bronowickiej chaty. W tle pojawia się grupa roztańczonych chłopów z „Wesela”, widać także Poetę i Rachelę. W znakomitej obsadzie znaleźli się m.in. Jerzy Trela jako Samuel, Krzysztof Globisz jako Natan (obaj aktorzy na zdjęciu), Mariusz Benoit jako Dziad i Ewa Konstancja Bułhak, odtwórczyni Jewdochy, która tak mówi o pracy z Grzegorzewskim: – Właściwie wszystko zmienił w moim spojrzeniu na świat.
Nauczył mnie myślenia o teatrze i wolności w teatrze. Tego, iż nie wszystko powinno być w nim dopowiedziane. Zwracał uwagę, że rozwiązanie, które od razu przychodzi nam do głowy, wcale nie jest najlepsze. Nienawidził oczywistości i symetrii. Sprzeciwiał się twierdzeniu, iż w życiu wszystko jest poukładane. Bardzo mnie cieszy, że ten spektakl został przeniesiony do Teatru Telewizji, bo dla mnie postać Jewdochy to jedna z najważniejszych ról, jakie udało mi się zagrać.
Sędziowie
20.00 | tvp kultura | WTOREK
