Wystawa Grotowski-Gurawski

Jednak zainteresowanie dwojgiem wizjonerów teatru ubiegłego wieku trwa już w Centrum Scenografii Polskiej od ponad trzydziestu lat. Wystawa, którą obecnie mamy możliwość oglądać, to już czwarte przedsięwzięcie mające na celu zaprezentowanie scenografii spektakli Jerzego Grotowskiego z okresu Teatru 13 Rzędów w Opolu i późniejszych we wrocławskim Teatrze Laboratorium. Wcześniejsze wystawy, w latach 70., gdy jeszcze Centrum Scenografii Polskiej nie miało swej obecnej siedziby, odbyły się w niedziałającej Łaźni Miejskiej przy ulicy Adama Mickiewicza w Katowicach, gmachu Muzeum Śląskiego, a także w latach 80. na terenie głównej siedziby Instytutu im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu. W 1987 roku Centrum Scenografii Polskiej pozyskało od Jerzego Gurawskiego zbiór jego 80 projektów, szkiców i rysunków. Materiały te, prezentowane po raz pierwszy w bieżącym roku, mają charakter unikatowy i w pełni oddają ideę koncepcji przestrzennej teatru z okresu współpracy obu artystów od premiery „Siakuntali” w roku 1960, poprzez „Dziady”, „Kordiana”, „Akropolis”, „Tragiczne dzieje doktora Fausta”, po „Księcia Niezłomnego” w roku 1967. Wśród zbiorów prezentowanej w Centrum Scenografii Polskiej wystawy składają się również zachowana dokumentacja, obiekty przestrzenne i rekwizyty przechowywane w archiwum Instytutu im. Jerzego Grotowskiego, a także projekcje zachowanych filmowych materiałów dokumentacyjnych.  

Wystawa „Grotowski – Gurawski – tandem idealny” dowodzi, w jaki sposób Jerzy Grotowski interpretował tradycję romantyczną i jak splatał ją rewolucyjnymi pomysłami gry przestrzenią. Przestrzeń i jej zagospodarowanie, relacja między aktorem i widzem w przestrzeni teatru to coś więcej, niż tylko zwykła scenografia do spektaklu. Dlatego też twórcze rozwiązania tandemu Grotowski – Gurawski można nazwać narracją sztuką plastyczną.  

Autorzy wystawy: Ewa Moroń i Krystian Banik stworzyli wystawę ascetyczną w swej formie, która jednak przybliża obraz tego, jak wyglądał ten teatr, ale też umiejscawia go w procesie tradycji i historii teatru. Sztuka Grotowskiego nie staje się wobec tego luźną i dziwną kartką, a stronicą wielkiej książki Teatru, gdzie widać jak czerpał z tradycji wcześniejszych – Adolfa Appi, Stanisława Wyspiańskiego, a także jak inni mi współcześni czerpali z tradycji romantycznej – Gustaw Holoubek, Konrad Swinarski. Wreszcie tak wpisany teatr Grotowskiego w dyskurs historyczny staje się bardziej zrozumiały i widoczny w najświeższych inspiracjach twórców teatru. Taki też cel miała ta wystawa, u której podstaw leży chęć sięgnięcia do korzeni współczesnych eksperymentów teatralnych, kiedy, między innymi poprzez twórczosć Jerzego Grotowskiego, przeobrażała sie wizja teatru XXI wieku.  

Ekspozycja skierowana jest nie tylko do teoretyków lub praktyków sztuki teatralnej, ale również, a może przede wszystkim, ma cel edukacyjny i oferuje programy dla uczniów szkół gimnazjalnych, licealnych oraz grup studentów teatrologii. Zajęcia dydaktyczne koncentrują się na następujących zagadnieniach: Dramat romantyczny w przestrzeni nowoczesnego teatru. Trzynaście rzędów według „Dziadów”, „Kordiana” i „Akropolis”., Ku teatrowi ubogiemu – idea teatru Jerzego Grotowskiego., Akt całkowity. Aktor w przestrzeni teatru J. Grotowskiego., W głąb przestrzeni teatru Grotowskiego. 

Wystawa prezentowana będzie do 27 marca br.