Za nami majowa edycja VoicEncounters

Majowe seminarium praktyczne VoicEncounters, które odbyło się w dniach 23-26 maja łączy się fundamentalną zmianą kierunku pracy Teatru ZAR, organizatora przedsięwzięcia. Po blisko dziesięciu latach pracy z pieśniami polifonicznymi w centrum zainteresowania artystów znalazły się anatolijskie tradycje monodyczne. Seminarium było nie tylko okazją do podzielenia się dotychczasowymi poszukiwaniami w tym obszarze, ale przede wszystkim do przedstawienia konstelacji artystów zaproszonych do współrealizacji nowego spektaklu Teatru ZAR, "Armine, Sister" którego premierę zaplanowano listopad. Poza koncertami w programie znalazły się spotkania oraz liczne warsztaty z wybitnymi muzykami reprezentującymi tradycje muzyczne Azji Mniejszej, Anatolii oraz Iranu.

Warsztaty

W ramach VoicEncounters odbyły się cztery sesje warsztatowe związane z różnymi tradycjami modalnymi. Uczestnicy mieli niepowtarzalną okazję pracować nad śpiewem z zaproszonymi śpiewakami i muzykami z całego świata. W tajniki ormiańskiego śpiewu liturgicznego wprowadzali kantorzy - Aram Kerovpyan i Murat çlinalça. Siostry Mahsa i Marjan Vahdat, które po islamskiej rewolucji w 1979 roku otrzymały zakaz publicznego występowania w Iranie, uczyły śpiewu perskiego. Celem warsztatów prowadzonych przez Ditte Berkeley (aktorkę Teatru ZAR) była eksploracja własnego głosu, zarówno tego brzmiącego solo, jak i odbitego w głosach innych podczas wspólnego brzmienia. Na pracy z rytmem natomiast skupił się Vahan Kerovpyan, który poprzez grę na bębnach umożliwił uczestnikom sesji odkrycie swojego wewnętrznego rytmu, wychodząc od rytmu obecnego w nich samych - ich krokach biciu serc.

Spotkania

Publiczność miała także codziennie okazję uczestniczyć w spotkaniach z artystami, podczas których przybliżali oni tradycje wokalne, z których się wywodzą. Podczas prezentacji Teatru ZAR założyciel zespołu - Jarosław Fret - zaprezentował założenia związane z nową domeną sztuki Witness/Action, w której realizowany jest najnowszy projekt, "Armine, Sister". Premiera spektaklu planowana jest na listopad tego roku. Ciekawym wydarzeniem było również spotkanie poświęcone fenomenowi modalności w muzyce ormiańskiej, w którym uczestniczyli ormiańscy kantorzy - Aram Kerovpyan z Paryża oraz Murat çlinalça ze Stambułu. Zwieńczeniem czterodniowych spotkań w głosie była niedzielna prezentacja, podczas której wszyscy zaproszeni goście dzielili się swoimi pieśniami. Można było usłyszeć utwory kurdyjskie, ormiańskie i perskie - zarówno liturgiczne, jak i ludowe..

Koncerty

Program VoicEncounters dopełniły wyjątkowe koncerty. Pierwszego dnia tradycyjną muzykę kurdyjską zaprezentował Dengbesz Kazo - śpiewak z Wan. Dengbesze to członkowie społeczności kurdyjskiej, którzy w formie recytacji prezentują opowieści z życia kurdyjskich wiosek i miast. Po zamachu wojskowym w 1980 roku zakazano używania języka kurdyjskiego, odbierając głos dengbeszom, których wiele pieśni odeszło w niepamięć. Koncert był niezwykłą okazją, aby usłyszeć tradycyjną muzykę kurdyjską - zarówno w formie znanych pieśni, jak i własnych kompozycji artysty. Dengbesz Kazo tłumaczył znaczenie każdego utworu przed wykonaniem. Żywiołowy występ publiczność nagrodziła owacjami na stojąco. Natomiast w piątek Studio Na Grobli wypełniły utwory z tradycji gruzińskiej, swańskiej, korsykańskiej i sardyńskiej, stanowiące muzyczną tkankę tryptyku "Ewangelie dzieciństwa", nad którym Teatr ZAR pracował przez blisko dziesięć lat. Materiał został zebrany i opracowany przez zespół podczas wieloletnich wypraw badawczych i osobistych eksploracji twórców. W sobotę odbył się wyczekiwany koncert tradycyjnej muzyki perskiej w wykonaniu Mahsy i Marjan Vahdat. Szczególny akcent w występie został położony na improwizację i ornamentację. W repertuarze artystek znalazły się tradycyjne pieśni perskie, jak również regionalne i folkowe pieśni z Iranu oraz ich własne kompozycje. Seminarium VoicEncounters zakończył koncert ormiańskiej muzyki liturgicznej - "Kolumny". Podczas niego na jednej scenie wystąpili aktorzy Teatru ZAR, Aram, Virginia i Vahan Kerovpyanowie oraz Murat çlinalça - kantor z kościoła św. Grzegorza Oświeciciela w Stambule. Na program złożyły się pieśni wchodzące w skład mszy świętej oraz nabożeństw, wszystkie utrzymane w systemie modalnym oktoechosu.

Premiera już w listopadzie

Majowa edycja VoicEncounters już za nami. Kolejna odbędzie się w listopadzie, wtedy też po raz pierwszy zaprezentowany zostanie spektakl "Armine, Sister", nad którym Teatr ZAR pracuje od 2011 roku. Jest on dedykowany historii i kulturze Ormian.