Zbigniew Zapasiewicz

Zbigniew Zapasiewicz, siostrzeniec aktora Jana Kreczmara i reżysera teatralnego Jerzego Kreczmara, urodził się 13 września 1934 roku w Warszawie. Zanim zaczął zajmować się aktorstwem - przez rok uczył się na wydziale chemii Politechniki Warszawskiej (1951-1952). Szkołę teatralną ukończył w 1956 r.

Po ukończeniu warszawskiej PWST, w latach 1956 - 58 był aktorem Teatru Młodej Warszawy a potem Klasycznego, w roku 1959 przeniósł się do Teatru Współczesnego. Tam, począwszy od udziału w legendarnej "Operze za trzy grosze" w reż. Konrada Swinarskiego grał w najgłośniejszych spektaklach pod kierunkiem m.in. dyrektora Erwina Axera (Karol w Pierwszym dniu wolności, Ernesto Roma w Karierze Artura UI, Andrieja w Trzech siostrach) i Jerzego Kreczmara (Pośredniczka matrymonialna, Dożywocie).

W 1966 trafił do Teatru Dramatycznego, gdzie zagrał szereg wybitnych ról w przedstawieniach Jerzego Jarockiego (Pijak w Ślubie, Laurenty w Na czworakach, Paganini w Rzeźni, Ojciec w Pieszo, Kent w Królu Learze), Macieja Prusa (Konstatnty w Nocy Listopadowej, Himalaj w Operetce), Ludwika Rene (Kroniki królewskie, Meteor, Mądremu biada) i Kazimierza Dejmka (Sułkowski, Ogrodnik w Elektrze) oraz najsłynniejszą, wielbioną przez publiczność tytułowego Kubusia Fatalisty w spektaklu Witolda Zatorskiego. Po usunięciu przez władze stanu wojennego z dyrekcji Gustawa Holoubka trafił do Teatru Powszechnego gdzie stworzył pamiętne kreacje Króla w Iwonie, księżniczce Burgunda Andersena w Z życia glist, Sira w Garderobianym (wszystkie pod kierunkiem Zygmunta Hübnera), tytułowego Baala (z prapremiery dramatu Brechta w reż. Piotra Cieślaka) oraz arcymistrzowskiego Pana Cogito szukającego rady we własnej adaptacji utworów Zbigniewa Herberta.

W roku 1987 objął dyrekcję Teatru Dramatycznego, w 1991 na trzy lata trafił do Teatru Polskiego (tam. m.in. Gospodarz w Weselu i Szambelan w Panu Jowialskim, obie pod kier Kazimierza Dejmka), po czym w 1994 ponownie stał się aktorem Teatru Współczesnego. Tam zagrał m.in. w spektaklach Macieja Englerta (Martwe dusze - Sobkiewicz, Tango - Stomil, Nasze miasto - Reżyser) i Erwina Axera (Ambasador, Miłość na Krymie - Zachedryński) i sam wyreżyserował kilka przedstawień (Wszystko w ogrodzie, Adwokat i róże, Kwartet - dwa ostatnie z własnym udziałem). W roku 2000 powrócił w wielkim stylu do Teatru Powszechnego tytułową rolą w Królu Learze w reż. Piotra Cieplaka oraz wielokrotnie nagardzanym Normanem w Nad złotym stawem we własnej reżyserii.

Wiele wybitnych ról stworzył w przedstawieniach Teatru TV, którego aktywnym współtwórcą jest od jego początków. Brał udział w oglądanych przez wszystkich głośnych przedstawieniach Jerzego Antczaka, Jerzego Gruzy (Cezar w Idach Marcowych), Kazimierza Brauna, Adama Hanuszkiewicza (m.in. Hrabia w popularnej adaptacji Pana Tadeusza), Stanisława Wohla (słynne czteroodcinkowe Dziewczęta z Nowolipek), Aleksandra Bardiniego (Astrow w Wujaszku Wani, Kułygin w Trzech siostrach), Bohdana Korzeniewskiego, Andrzeja Łapickiego, Gustawa Holoubka, Zygmunta Hübnera (Czarownice z Salem) a także Krzysztofa Kieślowskiego (Jerry w Dwojgu na huśtawce). W ostatnich latach zagrał szereg ról z wielkiego klasycznego repertuaru m.in. Skąpiec i Prospero a także wielkich ról z literatury współczesnej: Salieri w Amadeuszu, Konsul w Pod wulkanem, Goya w Gdy rozum śpi.

Niebywałą popularność i wielkie uznanie przyniosło mu również kino. Po kilku mniej znaczących występach przed kamerą (m.in. w Barierze Jerzego Skolimowskiego) w roku 1971 pojawił się w skromnym telewizyjnym filmie Krzysztofa Zanussiego Za ścianą. I od tego momentu praktycznie nie schodzi z filmowego planu. Stworzył następne wybitne kreacje w filmach Zanussiego: Barwy ochronne, Urok wszeteczny i - ostatnio - Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową, Edwarda Żebrowskiego: Ocalenie, Szpital przemienienia, W biały dzień, Andrzeja Wajdy: Ziemia obiecana, Panny z Wilka Bez znieczulenia, Janusza Zaorskiego: Matka Królów, Baryton, Stanisława Różewicza: Drzwi w murze, Pasja, Krzysztofa Kieślowskiego: Przypadek, Władysława Pasikowskiego: Psy i Demony wojny wg Goyi oraz Janusza Morgensterna: serial Polskie drogi.

Laureat wszelkich możliwych krajowych nagród za twórczość aktorką przyznawanych przez Premiera, Ministra Kultury, Prezesa radiokomitetu, rozliczne jury festiwali teatralnych i filmowych oraz nagród publiczności: Złotych Masek, Ekranów, Gron, Lwów, Orłów i Feliksów.

Wieloletni profesor wydziałów aktorskiego i reżyserii warszawskiej PWST obecnie zwanej Akademią Teatralną.

W dorobku ma ponadto bardzo wiele ról w Teatrze Telewizji. Dla Teatru TV Zapasiewicz także reżyserował. Zafascynowany twórczością Zbigniewa Herberta, zrealizował np. spektakle "Pan Cogito" (1981) i "Powrót Pana Cogito" (1992). Był wybitnym odtwórcą poezji Herberta.

Jego żoną była aktorka Olga Sawicka.