"Zwięzła Kronika Czasu" Andrzeja Wajdy

Film poświęcony Gdańskiemu Teatrowi Szekspirowskiemu

Film Andrzeja Wajdy poświęcony Gdańskiemu Teatrowi Szekspirowskiemu, którego premiera odbyła się 23 lutego, to hybryda reportażu i dokumentu a zarazem wyraz hołdu złożonego pomysłodawcy, realizatorom i organizatorom tej wyjątkowej w skali świata sceny z otwieranym dachem. Głównym bohaterem filmu "Zwięzła Kronika Czasu" pozostaje jednak sam budynek teatru. Film wiosną dystrybuowany będzie bezpłatnie.

Andrzej Wajda połączył specjalnie zainscenizowany na potrzeby "Zwięzłej Kroniki Czasu" fragment "Hamleta" Williama Szekspira opisujący przyjazd aktorów do Elsynoru z prezentacją części oficjalnego otwarcia Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego (związanej z wypowiedziami oficjeli). Dodał do tego fragmenty "Hamleta", którego zagrali aktorzy Szekspirowskiego Teatru Globe z Londynu jako pierwszy spektakl w nowo otwartym teatrze w ramach Tygodnia Brytyjskiego i sfilmował wypowiedzi dyrektora teatru Jerzego Limona, architekta Renato Rizziego oraz prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza w różnych przestrzeniach budynku. Ten hybrydowy film nie jest dzięki temu ani typowym dokumentem, ani reportażem. Nieprzypadkowo film nazywany jest przez reżysera impresją na temat Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego oraz jego otwarcia.

- Z Andrzejem Wajdą znamy się od dwudziestu kilku lat. Praktycznie od razu włączył się on w naszą działalność jako patron inicjatywy wybudowania Teatru Szekspirowskiego, choć początkowo z pewną dozą nieufności. Od początku jednak powtarzał, że musimy mieć na otwarcie premierę z "Hamletem" i tak też się stało. Andrzej Wajda chciał obrazem i słowem pokazać dzieje naszego teatru od XVII wieku do dzisiaj. Wykorzystał fakt obecności aktorów Teatru Globe i nawiązał do początków XVII wieku, kiedy angielscy aktorzy przyjeżdżali i występowali tutaj, w teatrze bardzo podobnym do tego, jakim dziś możemy się szczycić - powiedział Jerzy Limon, dyrektor teatru, przed premierową projekcją.

W tym półgodzinnym filmie znajdziemy m.in. wypowiedź architekta teatru Renato Rizziego na temat jego autorskiej koncepcji teatru łączącego niebo (poprzez otwarcie dachu) z ziemią i jej energią (stąd ciemny, ziemisty kolor budynku). Rizzi przyznaje, że otwarcie dachu to - niczym rozłożenie skrzydeł - niezwykły symbol ideałów Solidarności - godności i wolności dla wszystkich gdańszczan. Jerzy Limon dodaje, że niektórzy brali go za szaleńca, gdy przekonywał do idei zbudowania od podstaw teatru szekspirowskiego w Gdańsku. Z kolei prezydent Adamowicz przekonuje o niezwykłym dialogu, jaki nawiązują ze sobą budynek GTS i Bazylika Mariacka.

Głosu, którego w filmie najbardziej brakuje, nie daje reżyser samego przedsięwzięcia. Jego impresja nie ma zwartej, ściśle określonej struktury. Momentów inscenizowanych, gdzie w rolach Hamleta i Poloniusza występują Józef Pawłowski i Krzysztof Gordon (aktor Teatru Wybrzeże), jest niewiele. Dramaturgia zarysowana dzięki ich występowi szybko ustępuje miejsca kronikarskim migawkom z otwarcia teatru, wypowiedziom osób bezpośrednio i pośrednio zaangażowanym w projekt budowy teatru i fragmentom spektaklu Teatru Globe. Kronika płynnie zamienia się w dokument, ten zaś przeobraża się w reportaż.

W takiej konwencji nie sposób "Zwięzłej Kroniki Czasu" przypisać do jednej, drugiej czy trzeciej kategorii. Impresja Andrzeja Wajdy to dzięki temu obraz niejednorodny, momentami chropowaty, ale z niezmiennie pięknymi zdjęciami budynku teatru i jego dziedzińca, wydobywającymi całą urodę tego miejsca.

Film nie ma jednak specjalnych walorów artystycznych. To przede wszystkim wartościowy materiał promujący ideę powstania teatru i wyjaśniający jego kształt, usytuowanie czy wygląd. Dlatego też będzie rozpowszechniany nieodpłatnie. Nim jednak to nastąpi "Zwięzła Kronika Czasu" 12 marca będzie mieć również swoją premierę warszawską. Podczas niej gościem honorowym będzie sam reżyser tego nietypowego obrazu, Andrzej Wajda.

Łukasz Rudziński
www.trojmiasto.pl
25 lutego 2015
Portrety
Andrzej Wajda

Książka tygodnia

Teatr, który nadchodzi
Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o.
Dariusz Kosiński

Trailer tygodnia

La Phazz
Julieta Gascón i Jose Antonio Puchades
W "La Phazz" udało się twórcom z "La ...