Życiorys, jaki każdy chciałby mieć...
"Irena zwana Jolantą" - 7. Festiwal Kultury Żydowskiej - Warszawa SingeraŻyciorys, jaki każdy chciałby mieć, przechodząc na drugą stronę. Ryszard Marek Groński napisał monodram o życiu Ireny Sendlerowej
– Wydało mi się, że za mało się pamięta i wie o ludziach, którzy narażali życie, ratując innych – tłumaczy autor.
O „Irenie zwanej Jolantą” postanowił opowiedzieć, ponieważ jest ona dla niego „pięknym przykładem Polki ofiarnej”.
Bezpośrednim impulsem stworzenia tekstu stała się lektura książki Anny Mieszkowskiej „Matka dzieci Holocaustu”, która – przypomnijmy – była także kanwą scenariusza międzynarodowej produkcji filmowej „Dzieci Ireny Sendlerowej”.
Oddania i poświęcenia bohaterki, znanej w czasach wojennej konspiracji pod imieniem Jolanta, autor doszukał się m.in. w tradycji narodowych powstań. Na barki kobiet spadało wtedy nie tylko darcie szarpii czy opatrywanie rannych.
– Irena robiła rzecz trudniejszą – podkreśla autor. – Kładła opatrunki na dusze. Dzieci, którymi się opiekowała i którym zapewniała byt, były okaleczone. Wymagały ciepła, szacunku dla swego dzieciństwa i prawdy w postępowaniu. Tylko niezwykle odważny człowiek mógł się zdobyć na to, by przebiegać z dzieckiem świeżo wyrwanym z getta ulicami Warszawy.
Groński podkreśla, że zagrożenie czaiło się nie tylko ze strony Niemców. – Trzeba było pamiętać, że są ludzie, są spojrzenia, które grożą śmiercią. Nie przypadkiem na liście osób do likwidacji, które stworzyły prawicowe organizacje, znalazła się i ona – dodaje.
Wojenne wybory Ireny Sendlerowej autor tłumaczy przedwojenną postawą bohaterki, gdy występowała m.in. przeciwko tzw. gettu ławkowemu, formie rasowej segregacji obecnej na polskich uniwersytetach w latach 30. ubiegłego wieku.
Większa część monogramu odwołuje się jednak do okupacyjnych doświadczeń. Autor przypomina w nim „życiorys, jaki każdy chciałby mieć, przechodząc na drugą stronę”.
W tytułową postać monodramu „Irena zwana Jolantą” wcieli się Ewa Dąbrowska. Aktorka jest związana z Teatrem Żydowskim, w którym spektakl pojawi się w repertuarze jeszcze w tym sezonie. Niedzielna premiera odbędzie się w ramach trwającego właśnie Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera.
