Doris Lessing

Wczesne dzieciństwo spędziła w Kermanszahu w Persji. W latach dwudziestych XX w. rodzina przeniosła się do Rodezji, gdzie jej ojciec, Alfred Cook Tayler, kupił farmę. W roku 1948 przeprowadziła się do Anglii. Była znana z krytycznych opinii o polityce wewnętrznej RPA okresu apartheidu.

Uznanie zdobyła dzięki książkom psychologicznym i obyczajowym z życia kobiet. Ze względu na wymowę części swojej twórczości Doris Lessing stała się żywym symbolem marksizmu, feminizmu, antykolonializmu i sprzeciwu wobec apartheidu. Jest autorką ponad czterdziestu dzieł. Kilka jej książek należy do gatunku science-fiction.

W wywiadzie udzielonym dla hiszpańskiej gazety El País pisarka określiła prezydenta USA George\'a W. Busha jako "światową katastrofę", a brytyjskiego byłego premiera Tony\'ego Blaira jako "katastrofę dla własnego kraju"[1]. Ponadto Doris Lessing powiedziała, że: "Niektórzy Amerykanie będą myśleć, że oszalałam. Dużo ludzi zginęło, prestiżowe budynki zostały zburzone, ale zamachy z 11 września nie były tak straszne w porównaniu z krwawym terrorem Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA)".

11 października 2007 przyznano jej literacką Nagrodę Nobla, uzasadniając wybór stwierdzeniem: ...jej epicka proza jest wyrazem kobiecych doświadczeń. Przedstawia je z pewnym dystansem, sceptycyzmem, ale też z ogniem i wizjonerską siłą.

Licząca 88 lat pisarka jest najstarszą (2008) osobą nagrodzoną literacką Nagrodą Nobla. Przed nią najstarszym laureatem był Theodor Mommsen mający w momencie przyznawania nagrody 85 lat.

W Polsce jej książki tłumaczyli: Bogdan Baran, Agnieszka Glinczanka, Anna Gren, Zofia Kierszys, Wacław Niepokólczycki, Magdalena Słysz i Barbara Rewkiewicz-Sadowska.

Twórczość

- Trawa śpiewa (The Grass Is Singing 1950, powieść; wydanie polskie Świat Książki 2008)
- This Was the Old Chief\'s Country (1951, opowiadania)
- The Children of Violence (1952–1969):
- Martha Quest (Martha Quest (1952, wydanie polskie Albatros 2008)
- Mrowisko (Five Short Novels 1953; wydanie polskie: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956)
- A Proper Marriage (1954)
- A Ripple from the Storm (1958)
- Landlocked (1965)
- The Four-Gated City (1969)
- Going Home (pamiętniki) (1957)
- The Habit of Loving (opowiadania; 1957)
-  Wine (opowiadanie; 1957)
- In Pursuit of the English (tekst niebeletrystyczny; 1960)
- Złoty notes (The Golden Notebook 1962, powieść; wydanie polskie Świat Książki 2009)
- Mężczyzna i dwie kobiety (A Man and Two Women 1963, opowiadania; wydanie polskie PIW 2008)
- Opowieści afrykańskie (African Stories 1964, opowiadania; wydanie polskie Albatros 2008)
- Cat Tales (Kocie opowieści):
- Particularly Cats (opowiadania i teksty niebeletrystyczne; 1967)
- Particularly Cats and Rufus the Survivor (1993)
- The Old Age of El Magnifico (opowiadania i teksty niebeletrystyczne; 2000)
- O kotach (On Cats 2002, opowiadania; wydanie polskie Prószyński i S-ka 2008)
- Briefing for a Descent into Hell (1971)
- The Temptation of Jack Orkney and other Stories (opowiadania; 1972)
- Lato przed zmierzchem (The Summer Before the Dark 1973, powieść; wydanie polskie Czytelnik 1976)
- A Small Personal Voice (eseje; 1974)
- Pamiętnik przetrwania (Memoirs of a Survivor 1975, powieść; wydanie polskie Wydawnictwo Literackie 1990, ISBN 83-08-02176-X; Wydawnictwo Literackie 2007, ISBN 978-83-08-04157-4)
- Stories (opowiadania; 1978)
- The Canopus in Argos: Archives – seria powieści fantastycznych (1979–1983):
- Shikasta (1979)
- The Marriages Between Zones Three, Four and Five (1980)
- The Sirian Experiments (1980)
- The Making of the Representative for Planet 8 (1982)
- The Sentimental Agents in the Volyen Empire (1983)
- Dobra terrorystka (The Good Terrorist 1985, wydanie polskie Albatros 2008)
- Prisons We Choose to Live Inside (eseje, 1987)
- The Wind Blows Away Our Words (1987)
- Piąte dziecko (The Fifth Child, 1988, wydania polskie Wyd. Marba Crown 1992, ISBN 83-85467-03-3; PIW 2005, ISBN 83-06-02957-7)
- African Laughter: Four Visits to Zimbabwe (pamiętnik; 1992)
- Conversations (wywiady, red. Earl G. Ingersoll; 1994)

Autobiografia Doris Lessing:
- Under My Skin: Volume One of My Autobiography, to 1949 (1994)
- Walking in the Shade: Volume Two of My Autobiography 1949 to 1962 (1997) (wydanie polskie Spacer w cieniu, tłum. E. Kowalewska, Świat Książki Warszawa 2010 ISBN 978-83-247-1100-0))
- Spies I Have Known (zbiór opowiadań; 1995)
- Znów ta miłość (Love, Again 1996), wydanie polskie W.A.B. (2009)
- The Pit (opowiadania; 1996)
- Mara and Dann (1999)
- Podróż Bena (2000, wydanie polskie PIW 2005, ISBN 83-06-02982-8)
- The Sweetest Dream (2001)
- The Grandmothers: Four Short Novels (opowiadania; 2003)
- The Story of General Dann and Mara\'s Daughter, Griot and the Snow Dog (sequel Mara and Dann; 2005)
- Szczelina (The Cleft (2007, wydanie polskie Świat Książki 2008)

Pod pseudonimem Jane Somers:
- The Diary of a Good Neighbour (1983)
- If the Old Could... (1984)

Nagrody

-  Somerset Maugham Award (1954; za książkę Mrowisko: Opowiadania)
-  Prix Médicis étranger (1976)
-  Österreichischem Staatpreis für Europäische literatur (1981)
-  Shakespeare-Preis der Alfred Toepfer Stiftung F.V.S., Hamburg (1982)
-  W. H. Smith Literary Award (1986)
-  Palermo Prize (1987)
-  Premio Internazionale Mondello (1987)
-  Premio Grinzane Cavour (1989)
-  James Tait Black Memorial Prize za biografię (1995)
-  Los Angeles Times Book Prize (1995)
-  Premi Internacional Catalunya (1999)
-  Order Kawalerów Honorowych (1999)
-  Companion of Literature of the Royal Society of Literature (2000)
-  David Cohen British Literary Prize (2001)
-  Premio Príncipe de Asturias (2001)
-  S.T. Dupont Golden PEN Award (2002)
-  Nagroda Nobla w dziedzinie literatury (2007)