Tadeusz Strugała

sylwetka

Tadeusz Strugała - polski dyrygent. Uhonorowany statuetką Orfeusza i nagrodą ZKP za wybitne osiągnięcia w dziedzinie wykonawstwa polskiej muzyki współczesnej. Inne prestiżowe wyróżnienia artysty to, m.in. Grand Prix du Disque Ferenc Liszt, otrzymał liczne nagrody i odznaczenia, m.in. Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2001) i złoty medal Gloria Artis (2006)[2]. Jest laureatem Kulturpreis Schlesien des Landes Niedersachsen i doktorem honoris causa Akademii Muzycznej we Wrocławiu.

Ukończył studia na Wydziale Teorii, Kompozycji i Dyrygentury we wrocławskiej Akademii Muzycznej, a kontynuował je w Weimarze i Wenecji. W latach 1969-80 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Filharmonii Wrocławskiej, jednocześnie piastując funkcję szefa naczelnego i artystycznego WOSPRiTV w Katowicach (1975-76)  oraz generalnego dyrektora muzycznego Prezydenckiej Orkiestry Symfonicznej w Ankarze (1976-78). W latach 1979-90 był z-cą dyrektora artystycznego i stałym dyrygentem Filharmonii Narodowej w Warszawie, prowadząc równolegle (w latach 1981-86) Orkiestrę Filharmonii Krakowskiej jako jej dyrektor artystyczny. Następnie zajmował stanowisko szefa artystycznego i I dyrygenta Polskiej Orkiestry Radiowej w Warszawie (1990-93). Tadeusz Strugała regularnie współpracuje z Praską Orkiestrą Symfoniczną FOK, a w latach 1994-2001 pełnił funkcję stałego gościnnego dyrygenta tej orkiestry.

Z początkiem sezonu artystycznego 2008/2009 Tadeusz Strugała obejmie stanowisko Dyrektora Naczelnego i Artystycznego Filharmonii Krakowskiej.

Lata 60. to początek międzynarodowej kariery i występów w niemal całej Europie, a także w Australii, Stanach Zjednoczonych i Azji, zarówno z czołowymi orkiestrami polskimi, jak też zagranicznymi.
Wśród ponad 120 orkiestr, jakimi artysta wielokrotnie dyrygował, można wymienić m.in. Bamberger Symphoniker, Berliner Staatskapelle, Brucknerorchester Linz, RIAS Berlin, Radio-Symphonie Orchester Berlin, Dresdner Philharmonie, MDR-Sinfonieorchester Leipzig, Hallé Orchestra w Manchesterze, Orkiestrę Czeskiej Filharmonii, Praską Orkiestrę Symfoniczną FOK, Orkiestrę Radia Czeskiego, Orkiestrę Filharmonii w St.Petersburgu, Orkiestrę Filharmoniczną i Radiową w Helsinkach, Radiową Orkiestrę w Sztokholmie, orkiestry radiowe i filharmoniczne w Budapeszcie, Bukareszcie i Sofii, New World Symphony Orchestra, Norfolk Symphony Orchestra, Yomiuri Nippon w Tokio, Osaka Philharmonic i Seoul Philharmonic Orchestra, Israel Sinfonietta, NTO-Wien, City of London Sinfonia czy London Mozart Players.
Z tym ostatnim zespołem współpracował przez ponad dwa sezony, występując na czołowych brytyjskich estradach (Royal Festival Hall, Queen Elizabeth Hall, David\'s Hall czy Fairfield Hall).

Pod jego batutą występowali wszyscy wybitni polscy soliści, a także znakomici artyści zagraniczni, m.in. Martha Argerich, Maurice André, Victoria de Los Angeles, Gina Bachauer, Yuri Bashmet, Beaux Arts Trio, Paul Badura-Skoda, Rudolf Buchbinder, Robert Cohen, Pierre Fournier, Natalia Gutman, Ida Haendel, Steven Isserlis, Oleg Kagan, Elisabeth Leonskaja, John Lill.

Repertuar Tadeusza Strugały obejmuje dzieła kompozytorów klasycznych, romantycznych i współczesnych, w tym utwory najwybitniejszych polskich kompozytorów - Henryka Mikołaja Góreckiego, Wojciecha Kilara, Witolda Lutosławskiego, Romana Palestra, Andrzeja Panufnika, Krzysztofa Pendereckiego, Aleksandra Tansmana i innych. Dyrygent ma na swoim koncie liczne prawykonania i pierwsze wykonania utworów polskiej muzyki współczesnej w kraju i za granicą oraz nagrania radiowe i płytowe.

W 1986 artysta został uhonorowany nagrodą Orfeusz za najlepsze wykonanie utworu polskiego na Międzynarodowym Festiwalu "Warszawska Jesień" (Liturgia sacra Zygmunta Mycielskiego), nagrodą Związku Kompozytorów Polskich (1991) za wybitne osiągnięcia w dziedzinie wykonawstwa polskiej muzyki współczesnej.

Inne prestiżowe wyróżnienia artysty to m.in. Grand Prix du Disque F. Liszt (Budapeszt 1987), nominacja do tytułu Płyty roku magazynu "Gramophone" za premierowe nagranie Requiem - Missa pro defunctis Romana Maciejewskiego, Stern des Monats niemieckiego magazynu płytowego "Fono Forum" za nagrania utworów Xavera Scharwenki (Collins Classics).

Za wybitne osiągnięcia na polu dyrygenckim i propagowanie muzyki polskiej za granicą otrzymał nagrody i odznaczenia Ministra Kultury i Sztuki, Ministra Spraw Zagranicznych, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta (2001) - z rąk Prezydenta RP. W 1996 roku Tadeusz Strugała został laureatem zaszczytnej nagrody Kulturpreis Schlesien des Landes Niedersachsen, a w roku 1998 otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Wieloletnia działalność artysty na rzecz propagowania muzyki polskiej w Czeskiej Republice, gdzie dokonał wielu pierwszych wykonań dzieł czołowych polskich kompozytorów uhonorowana została w 2002 roku Dyplomem Ministra Spraw Zagranicznych.

Poza działalnością koncertową, Tadeusz Strugała zajmuje się także pracą pedagogiczną - przez ponad 20 lat był wykładowcą Akademii Muzycznej we Wrocławiu, prowadził klasy mistrzowskie w Hongkongu i Tokio, a także uczestniczył w pracach jury międzynarodowych konkursów dyrygenckich - w roku 2003 zaproszony został do przewodniczenia Jury Międzynarodowego Konkursu Dyrygenckiego im. Grzegorza Fitelberga.

Nazwisko artysty związane jest również z czołowymi polskimi festiwalami, które za jego dyrekcji osiągnęły artystyczny i organizacyjny rozkwit i zyskały międzynarodową renomę - Festiwal Chopinowski w Dusznikach (1975-1985)oraz Festiwal Oratoryjno-Kantatowy "Wratislavia Cantans" (1968-1997). Przez szereg lat Tadeusz Strugała prowadził również Festiwal Polskiej Muzyki Współczesnej we Wrocławiu.

W ostatnim czasie artysta zwrócił również swoje zainteresowanie ku teatrowi operowemu. W 2001 roku z okazji 160-lecia powstania wrocławskiej Opery przygotował premierowe spektakle Wolnego strzelca Carla Marii Webera, a rok później otworzył poznański Festiwal Hoffmanowski premierą Fidelia Ludwiga van Beethovena.

** W roku 2002 Tadeusz Strugała wystąpił jako aktor w końcowym epizodzie filmu Romana Polańskiego Pianista, a także wraz z Orkiestrą FN nagrał na ścieżkę dźwiękową muzykę, która ukazała się również na towarzyszącej filmowi płycie, wydanej przez firmę SONY.
(Czerwiec 2003)

Poza regularnymi koncertami z orkiestrami w kraju i zagranicą Artysta
w najbliższym czasie przygotowuje:

    czeskie prawykonanie VIII Symfonii Krzysztofa Pendereckiego
    w ramach Festiwalu „Praska Wiosna” (maj 2007),
    ponownie zmierzy się z operą WOLNY STRZELEC C.M.Webera,
    tym razem w Warszawskiej Operze Kameralnej (listopad 2007),
    przygotuje wrocławskie premierowe wykonanie opery Krzysztofa Pendereckiego RAJ UTRACONY z zespołami Opery we Wrocławiu (wiosna 2008),
    weźmie udział w pracach Jury Konkursu Dyrygenckiego
    „Praskiej Wiosny”,
    na jesieni zaś przewodniczyć będzie składowi Jury Międzynarodowego Konkursu G.Fitelberga.
    W nadchodzącym roku akademickim,Tadeusz Strugała powróci do przerwanej przed 30 laty pracy dydaktycznej,na Wydziale Kompozycji i Dyrygentury krakowskiej Akademii Muzycznej.

oprac. mo
strugala.com
26 listopada 2011

Książka tygodnia

Białość
Wydawnictwo ArtRage
Jon Fosse

Trailer tygodnia