10 najlepszych spektakli w 2021 r.

1. Dziady, reż. Maja Kleczewska, Teatr im. Słowackiego w Krakowie.

Antynacjonalistyczne, antyklerykalne i kobiece, bo to kobiety są głównymi ofiarami dziś rządzących i one mają prawo do „zemsty na wroga". Ale też osnute wokół frazy „Ciemności kryją ziemię i lud we śnie leży".

2. Klub, reż. Weronika Szczawińska, Akademia Teatralna w Warszawie i TR Warszawa.

Inspirowany sprawą molestowania w szwedzkim Komitecie Noblowskim spektakl zasysa polskie afery #MeToo i kończy się krzykiem przypominającym wycie syreny alarmowej. Godzina W wybiła.

3. Halka, reż. Anna Smolar, Stary Teatr w Krakowie. Najsłynniejsza polska opera staje się opowieścią o wyzwalaniu z narzuconych ról i konwencji, a dzięki świetnemu aktorstwu, choreografii i muzyce – także porywającym teatrem.

4. Śnieg, reż. Bartosz Szydłowski, koprodukcja czterech teatrów.

Radiowa propaganda produkuje religijnych ekstremistów, gazety sprofilowały się pod „urzędy i stacje benzynowe", wrogiem jest „lewacka" Unia Europejska, „mężczyźni wybierają religię, a kobiety samobójstwa". Orhan Pamuk o Turcji, a jakby o współczesnej Polsce.

5. Serce, reż. Wiktor Bagiński, TR Warszawa. Osobista i zaskakująca formą i treścią relacja z podróży w głąb siebie, inspirowana „Jądrem ciemności" Conrada i pytaniem, w jakim stopniu jesteśmy dziedzicami swoich przodków.

6. Maszyna, reż. Jagoda Szelc, Teatr Polski w Bydgoszczy.

Teatralny debiut autorki filmowej „Wieży. Jasnego dnia" jest równie oryginalny i dający do myślenia. Główna rola przypadła obracającemu się dźwigowi, któremu bohaterowie oddają kontrolę nad swoim życiem.

7. Raj. Potop, reż. Grzegorz Jaremko, Studio teatrgaleria w Warszawie.

Tragikomicznie, krytycznie, ale bez moralizowania i ze współczuciem o naszej pełzającej apokalipsie. Austriacki autor Thomas Köck trafił na reżysera, który potrafił oddać jego nieoczywisty styl.

8. Odyseja. Opowieść dla Hollywoodu, reż. Krzysztof Warlikowski, Nowy Teatr w Warszawie.

Antyczni herosi, bohaterowie kultury masowej i postacie, których losy naznaczył faszyzm, a w tle pytanie o narrację – jak opowiadać, żeby dotrzeć do ludzi?

9. Larva. Koncert ciała, koncepcja, choreografia i wykonanie Marta Ziółek, Komuna Warszawa. Rytualno-transowy performans będący afirmacją kobiecości wojowniczej i złączonej z naturą. Porywające.

10. Przemiany, reż. Michał Borczuch, koprodukcja m.in. warszawskiego Studia i bydgoskiego Polskiego.

Teatralna rozmowa z nastolatkami o doświadczeniu dorastania, inspirowana antycznymi mitami, szczera i zaskakująco dojrzała.

Aneta Kyzioł
Polityka
24 grudnia 2021