Antoni Różański (1862 - 1934)

Urodził się 10 czerwca 1862 w Guzowie (powiat błoński). Zmarł 26 września 1934 w Warszawie.

Debiutował prawdopodobnie w zespole Piotra Woźniakowskiego w Tarnowie w sezonie 1882/83 w roli Rafaela w spektaklu "Kobiety z kamienia". Przerwał wkrótce występy i pracował jako rolnik. Jesienią 1888 wrócił na scenę i występował zapewne w Łowiczu u Karola Kremskiego, potem u Józefa Szladera, w 1889 w warszawskich teatrach ogrodowych Promenada, w 1890 u Marii Filippi-Jóźwiakowskiej w Lublinie i Radomiu, w 1891 w zespole Kazimierza i Stanisława Sarnowskich w Łomży i Siedlcach oraz u Karola Kremskiego m.in. w Łowiczu, w 1893 u Ludwika Czystogórskiego w Radomiu oraz u Kazimierza i Stanisława Sarnowskich w Łowiczu. Zapewne należał też do innych zespołów: Jana Okońskiego, Mieczysława Krauzego, Anastazego Trapszy, Józefa Teksla, Juliana Grabińskiego, Łucjana Kościeleckiego, a Antoni Różański podobno przez pewien czas sam kierował zespołem.

Niektóre wiadomości z 1888-93 dotyczyć mogą innego aktora o tym nazwisku.

Od 1893 do 1906 występował stale w Łodzi, gdzie zdobył sobie popularność pracując również jako reżyser. Brał też udział w objazdach zespołu łódzkiego. Od maja 1906 występował w teatrze w Filharmonii w Warszawie, a od 10 lipca tego roku został zaangażowany do zespołu dramatu Warszawskich Teatrów Rządowych; występował w nim do 1926 (także po przekształceniu w Teatry Miejskie). Wyjeżdżał czasem na występy, m.in. w 1919 był w Radomiu w zespole Stanisława Knake-Zawadzkiego.

7 września 1924 obchodził w lokalu ZASP jubileusz czterdziestolecia pracy.

Przez krótki czas grał amantów i bohaterów, później role charakterystyczne, celując "w rolach szlagońskich i wojskowych" ("Almanach teatru bydgoskiego"). Wg Adama Grzymały-Siedleckiego "atletycznie zbudowany, z donośnym głosem, werwą jak burza niesiony, kwalifikował się do odtwarzania wszelkich figur krwistych, pełnych życia i siły".

Grzymała-Siedlecki podkreślał też jego wielką pracowitość i znakomitą pamięć, która pozwoliła mu grać i w późniejszym wieku, gdy miał osłabiony słuch. Ważniejsze role: Czerski ("Dzierżawca z Olesiowa"), Pasek ("Towarzysz pancerny"), Flambeau ("Orlątko"), Zagłoba ("Hajduczek"), Czepiec ("Wesele"), Major ("Pan Geldhab"), Dziad ("Sędziowie"), Wodnik ("Dzwon zatopiony"), Małowieski ("Uciekła mi przepióreczka").

Występował też w kilku filmach m. in.: „Sąd boży" w reż. Stanisława Knake-Zawadzkiego (1911), „Zemsta spoza grobu" w reż. Stanisława Sebela (1913), „Ziemia obiecana" w reż. Aleksandra Hertza i Zbigniewa Gniazdowskiego (1927), „Zew morza" w reż. Henryk Szaro (1927) i „Pan Tadeusz" w reż. Ryszarda Ordyńskiego (1928).

Był ojcem Czesława Różańskiego. Synem wicedyrektora cukrowni. Ukończył gimnazjum w Warszawie i kursy agronomiczne w Puławach.
26 września 1898 ożenił się z Wandą Świerczyńską.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, E-teatr, FilmPolski



Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
10 czerwca 2022