Artur Maria Swinarski (1900 - 1965)

Urodził się 28 lipca 1900 w Brodnicy. Zmarł 21 kwietnia 1965 w Wiedniu.

Był synem Stanisława Swinarskiego i Kazimiery ze Słomczewskich. Studiował w Poznaniu germanistykę, historię sztuki, grafikę i scenografię. Związany był z grupą ekspresjonistów skupionych wokół pisma "Zdrój", w którym w 1918 debiutował jako grafik, a w 1920 jako poeta. W Poznaniu mieszkał do 1933, potem w Krakowie, Gdyni, Warszawie. Współpracował z czasopismami literackimi "Czas", "Cyrulik Warszawski", "Okolica Poetów".

W roku 1922 był osobistym sekretarzem Stanisława Ignacego Witkiewicza.

Tłumaczył poezję niemiecką, m.in. Goethego, Heinego i Brechta, pisał felietony i recenzje teatralne, także satyry i parodie. Miał różnorodne związki z teatrem. W sezonie 1920/21 był scenografem Górnośląskiego Teatru Narodowego - zespołu plebiscytowego prowadzonego przez Henryka Cepnika; projektował dekoracje do "Betleem polskiego" i "Kościuszki pod Racławicami".
W 1921 współpracował jako scenograf z Teatrem Bagatela we Lwowie. W 1927 opublikował w Poznaniu tekę czternastu projektów scenograficznych do proponowanej przez siebie inscenizacji "Fausta" Johanna Wolfganga Goethego.

Swój talent pamfletowo-parodystyczny wykorzystywał w szopkach i kabaretach literackich, w których także występował: w Poznaniu w kabarecie Ździebko (1928-29), Różowa Kukułka (1931-1932), Klub Szyderców "Pod Kaktusem" (1932-33) oraz w Krakowie w szopce Kukiełki u Hawełki (ok. 1934-37). Po II wojnie światowej, w sezonie 1945/46 był kierownikiem literackim Teatru Lalki i Aktora Groteska w Krakowie; w 1954 był członkiem kolegium kabaretu literackiego Stańczyk w Warszawie, także w nim występował.

W 1963 opuścił Polskę i zamieszkał na stałe w Wiedniu.

W 1972 zrealizowano film „Intryga i miłość" w reżyserii Józefa Słotwińskiego, w którym zostało wykorzystane jego tłumaczenie dramatu Friedricha Schillera.

Z osiemnastu napisanych przez Swinarskiego komedii i dramatów wystawiono siedem, najbardziej znane to "Achilles i panny" oraz "Ararat".

Żródła Słownik Biograficzny Teatru Polskiego, FilmPolski, E-teatr

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
28 lipca 2017