Celina Klimczak (1916 - 1977)

Urodziła się 30 maja 1916 w Krakowie. Zmarła 23 października 1977 w Łodzi.

Celina Maria Klimczak. Była córką Franciszka i Marii Klimczaków. W 1934 zdała w Krakowie maturę a w 1935 eksternistyczny egzamin aktorski. Zaangażowana do zespołu krakowskiego Teatru im. J. Słowackiego, w sezonie 1935/36 zagrała Lissę ("Stare wino szumi"), Nike spod Maratonu ("Noc listopadowa"), Zosię ("Krakowiacy i Górale"). Współpracowała też z T. Artystów Cricot: brała udział w przedstawieniu "Trójkąt i koło" wg "Niemego kanarka" (listopad 1937).

W sezonie 1937/38 występowała w Teatrze Objazdowym Samorządów Województwa Białostockiego z siedzibą w Grodnie (grała m.in. Alicję w "Jimie i Jill", Marylkę w "Pod zarządem przymusowym"), a w sezonie 1938/39 w objazdowym Teatrze Wołyńskim z siedzibą w Łucku.

Podczas okupacji niemieckiej mieszkała w Krakowie; brała prywatne lekcje gry aktorskiej u Juliusza Osterwy.

W 1945-47 należała do zespołu Teatru im. J. Słowackiego (od sezonu 1946/47 wspólnie z Starym Teatrem pod nazwą Miejskie Teatry Dramatyczne); grała tu m.in. Med ("Żeglarz"), "uchodziła za jedną ze zdolniejszych z młodego pokolenia" (W. Horzyca). Na sezon 1947/48 przeniosła się do Teatru Polskiego w Bydgoszczy (grała m.in. Ksantypę w "Obronie Ksantypy", Bertę w "Świerszczu za kominem"). W sezonie 1948/49 grała w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu, m.in. Rainę ("Żołnierz i bohater"), Krystynę ("Kobieta we mgle"). W 1949-59 była w Teatrze Powszechnym w Łodzi; do najwybitniejszych jej ról w tym teatrze należały: Gabriela ("Rozbitki"), Liesel ("Niemcy"), Hanka ("Moralność pani Dulskiej"), tyt. w "Antygonie" J. Anouilha i w "Eugenii Grandet".

Po opuszczeniu Łodzi, w sezonie 1959/60 (do 31 XII) występowała w Teatrze Nowym w Zabrzu (grała "Marię Stuart" w dramacie Juliusza Słowackiego), a w 1961-64 (do 25 V) w Teatrze im. Siemaszkowej w Rzeszowie, gdzie zagrała swoje najciekawsze role, takie jak: Elwira ("Mąż i żona"), tytułowa w "Medei", Magdalena ("Pierścień wielkiej damy") i Matylda von Zahnd ("Fizycy"). O tej ostatniej roli pisał J. Maśliński, że była znakomita, zagrana "szlachetnymi środkami: doskonała naturalność i wiarygodność w ramach profesji lekarskiej, przewaga intelektualna nad otoczeniem, autentyczne przywiązanie do sióstr - współpracownic i jakaś nieuchwytna rezerwa myślowa, narastająca z biegiem sztuki. Ta psychologiczna (z dyskretnym zabarwieniem rodzajowości) linia roli dała konsekwentnie w finałowym wybuchu radość osobistego wyzwolenia. To stara panna - kaleka triumfowała intelektualnie piękniejąc przy tym jak dzieweczka".

W 1964 wróciła do Łodzi i do końca życia występowała w Teatrze Nowym. Najważniejsze jej role z tego okresu to: Kasandra ("Trojanki"), Jadwiga ("Wicek i Wacek"), Pani Dobrójska ("Śluby panieńskie"), Pani Dyndalska ("Damy i huzary"), Brygida ("Wygnańcy"), Lady Bracknell ("Brat marnotrawny"), Valentowa ("Operetka"), Ekermanowa ("Egzamin"). Grała też w filmach polskich: 1949 – „Za wami pójdą inni"; 1952 – „Pierwsze dni"; 1955 – „Kariera";
Wystąpiła w kilku spektaklach Teatru Telewizji min:
- „Ziemia obiecana" (chłopka) – adapt. Henryk Jakubczyk – reż. Tadeusz Worontkiewicz (1967)
- „Chłopi" (Kowalowa) - aut. Władysław Reymont - reż. Aleksander Strokowski (1970)
- „Czerwone róże dla mnie" (Pani Breydon) – scen. Włodzimierz Lewik – reż. Jerzy Domaradzki (1979)

Zagrała w kilku filmach min:
- „Za wami pójdą inni..." (zecerka Katarzyna) - scen. Jan Kott reż. Antoni Bohdziewicz (1949)
- „Pokój z widokiem na morze" (matka Michała Jurkowskiego) – scen. Janusz Zaorski, Maciej Karpiński – reż. Janusz Zaorski (1978)
- „Palec boży" (matka Tadeusza) scen. Tadeusz Zawierucha i Antoni Krauze – reż. Antoni Krauze (1973)

 Nagrody i odznaczenia:
Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1 października 1977). W lipcu 1977 otrzymała Honorową Odznakę Miasta Łodzi nadawaną przez Biuro Rady Narodowej Miasta Łodzi.

Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego



Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
22 października 2022
Portrety
Celina Klimczak