Gorzka jesteś Polsko

O patriotyzmie wiele już napisano. Wiele napisano też o jego przeciwieństwach: obojętności, niechęci, a nawet nienawiści do ojczyzny. Spektakl „Pęknięty dom" stoi przepołowiony między tymi stronami, kochając Polskę wymagającą, niezrozumiałą i pełną cierpienia miłością. Nie oddałabym ci polsko ani jednej kropli krwi – śpiewają artyści (Maria Peszek „Sorry Polsko"). To buntowniczy manifest, który wybrzmiewa jako gorzki, pełen przywiązania list o trudnej miłości.

„Pęknięty dom" stanowi formę poetyckiego koncertu. Artyści prezentują utwory opowiadające historie o ojczyźnie, relacji obywatela z krajem, Polaka z Polakiem. Wśród nich głosy młodego pokolenia: Marii Peszek, Korteza, Taco Hemingwaya, Ralpha Kamińskiego, ale też starsze klasyki: „Nie żałuję" Agnieszki Osieckiej, „Nie pytaj o Polskę" – Obywatel G.C, czy „Polska" Kultu.

Za reżyserię, koncepcję muzyczną i choreograficzną odpowiada, sprawujący opiekę nad studentami, Marek Rachoń. Aktor posiada tytuł Doktora Habilitowanego, jest absolwentem Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Pełni funkcję Dyrektora Szkoły Aktorskiej Teatru Śląskiego, będąc jednocześnie na stałe związanym z niniejszym teatrem jako aktor. W Akademii Muzycznej wykłada dykcję, logorytmikę i piosenkę aktorską. Spektakl „Pęknięty Dom" jest efektem właśnie tych ostatnich zajęć, które Marek Rachoń prowadził ze studentami specjalności: wokalistyka estradowa.

Scenografia spektaklu jest minimalistyczna, acz znacząca. Centrum sceny zajmują drewniane skrzynie niosące ze sobą skojarzenia rodem z frontu wojennego. Najważniejszymi wykorzystanymi rekwizytami są: biało-czerwone flagi, które współgrają z tymi namalowanymi na policzkach wokalistów, pluszowe misie i wózek inwalidzki, na którym przez większość spektaklu porusza się Izabela Makiel. Artyści ubrani są na czarno, co prowadzi do częściowego zunifikowania i zrównania ich, tworząc z każdego czystą, gotową do wypełnienia kartę.

Koncert pełen jest innowacyjnych, klawiszowych aranżacji, które stworzył Michał Zarych, odpowiedzialny również za akompaniament w formie pianina. Spektakl stanowi połączenie bardzo różnych form muzycznych, zostały one jednak ujednolicone w taki sposób, aby tworzyły spójny, poetycki klimat. Słowa „mój dom murem podzielony" („Arahja"-Kult) wybrzmiewają jak kojarząca się z hymnem, mantra, stanowiąc motyw przewodni koncertu, a jednocześnie łącznik pomiędzy kolejnymi numerami.

Reżyser zdecydował się na pewne interesujące środki ekspresji. Zaczynając od form mówionych, szeptanych, kończąc na krzyku, pisku, a nawet fałszu, który w tym wypadku wybrzmiewa z niesamowitą mocą. Młodzi artyści stworzyli całą gamę bardzo zróżnicowanych wykonań. Od Izabeli Makiel bije niezwykła delikatność i miękkość, artystka śpiewa jasnym, cechującym się aksamitnym brzmieniem głosem. Magdalena Frąszczak za to zachwyca prostotą i surowością, śpiewając „Polska" Kultu pozwala sobie na głośny oddech, westchnienia, zająknięcia, płacz. Kuba Anusiewicz rozczula. Sprawia, że serce roztapia się w skutek muśnięć jego wyjątkowej barwy głosu, prezentującej tak współczesne brzmienie. Każdy artysta prezentuje bardzo wysoki poziom wokalny, a utwory grupowe wybuchają na scenie jak emocjonalna bomba.

Pęknięty dom, jak przepołowiona ojczyzna. Pęknięty domownik, jak rozdarty obywatel. Spektakl studentów Akademii Muzycznej w Łodzi to opowieść o relacji człowieka z jego domem, z jego krajem i współlokatorami. To list zaczynający się od słów: mój dom murem podzielony, moje ciało murem podzielone... („Arahja" – Kult).

Julia Walczak
Dziennik Teatralny Katowice
24 kwietnia 2021