Hanka Bielicka (1915 - 2006)

Urodziła się 9 listopada 1915 w Kononowce. Zmarła 9 marca 2006 w Warszawie.

Właściwie Anna Weronika Bielicka. Urodziła się w Kononowce w guberni połtawskiej, w czasie ucieczki rodziców przed ofensywą państw centralnych. Po I wojnie światowej, w wieku 2,5 lat, zamieszkała w Łomży, gdzie skończyła gimnazjum żeńskie im. Marii Konopnickiej. Mieszkała w Łomży przez prawie cały okres dwudziestolecia międzywojennego, a przez całe życie była silnie związana z miastem i jego środowiskiem kulturalnym.

W 1939 ukończyła studia na Wydziale Filologii Romańskiej Uniwersytetu Warszawskiego (gdy zdobywała absolutorium, etap pisania pracy magisterskiej przerwał wybuch wojny) oraz Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej w Warszawie, w tym samym roku debiutowała jako aktorka. Wybuch wojny uniemożliwił jej też wyjazd do Francji na stypendium. Współpracowała z Teatrem Polskim „Pohulanka" w Wilnie w okresie wojennym, po 1945 była związana z zespołami teatrów; Dramatycznego w Białymstoku, Kameralnego w Łodzi, Współczesnego w Warszawie i Państwowego Teatru „Syrena" w Warszawie. W 1977 przeszła na emeryturę, ale kontynuowała występy, zarówno teatralne i estradowe, jak i telewizyjne. Występowała także poza Polską.

Pierwszy jej kabaretowy epizod w krakowskim Kabarecie Siedem kotów w 1947 okazał się dla niej szczęśliwy: poznała Bogdana Brzezińskiego, który obiecał napisać dla niej coś specjalnego. Kilka lat później stworzył postać Dziuni Pietrusińskiej komentującej rzeczywistość sąsiedzką i ogólnospołeczną z pozycji „paniusi miejsko-wiejskiej z dość poważnie zmąconym poczuciem własnych korzeni" – jak scharakteryzował postać jej autor. Tę rolę Bielicka odgrywała przed publicznością i słuchaczami radiowego Podwieczorku przy mikrofonie przez 25 lat.

Zdzisław Gozdawa i Wacław Stępień z Teatru Syrena w Warszawie nazwali jej charakterystyczny głos „najpiękniejszą chrypką świata" – aktorka była dzięki niemu łatwo rozpoznawalna nie tylko przez publiczność estrady, ale także przez słuchaczy radiowych. Hanka Bielicka wygłaszała monologi z ogromnym temperamentem, witalnością, sympatią dla publiczności, posługiwała się przy tym śmiechem i uśmiechem. W czasie występów używała gwary warszawskiej, nawiązując do przedwojennego stylu życia Warszawy. Preferowała żart obyczajowy, unikając polityki. Nieodłącznym rekwizytem na scenie i elementem jej stroju był kapelusz, najczęściej staromodny z ogromnym rondem, mimo zmieniających się trendów politycznych i trendów mody.

Wystąpiła też w ponad 20 filmach kinowych i telewizyjnych. Nie powierzano jej jednak w nich nigdy ról pierwszoplanowych, głównie z powodu głosu, który – ceniony na estradzie – w filmie często był przeszkodą[potrzebny przypis]. Zagrała m.in. w serialach: Wojna domowa, Palce lizać, Badziewiakowie, wcześniej także w filmach fabularnych: Zakazane piosenki, Celuloza, Cafe pod Minogą, Małżeństwo z rozsądku, Piekło i niebo i słynną ciotunię w Panu Wołodyjowskim (1969). W „Wojnie domowej" pojawiła się w 10 odcinku, kiedy wycieczka stanęła przy bloku, zagrała zirytowaną lokatorkę, do której zadzwonił domofonem przewodnik wycieczki (Jacek Fedorowicz). W 15 odcinku (Siła wyobraźni) zagrała masażystkę, która przychodziła do pani Jankowskiej do domu. W 2006 na ekrany kin wszedł film pt.: Ja wam pokażę!, w którym zagrała rolę ciotki Judyty.

1 marca 2006 wzięła udział w nagraniu programu Szymon Majewski Show, w którym żartobliwie powiedziała „Dzisiejszy wieczór będzie pod nazwą: Bawcie się dzieci, nim babcia odleci." Był to jej ostatni telewizyjny występ. Za pracę artystyczną otrzymała wiele odznaczeń i nagród.

Od 2007 roku organizowany jest w Łomży, w Centrum Katolickim im. Jana Pawła II, coroczny Konkurs Krasomówczy im. Hanki Bielickiej pod hasłem: „Radość spod kapelusza", którego najważniejszym celem jest szerzenie zamiłowania do języka ojczystego i dbałość o czystość mowy polskiej. Wśród repertuarów wybieranych przez uczestników, prym wiodą monologi Hanki Bielickiej.

9 listopada to data urodzin Hanki Bielickiej oraz data powstania Telewizyjnego Kuriera Warszawskiego. W drugą rocznicę śmierci artystki została odsłonięta pamiątkowa tablica na ścianie domu przy ul. Śniadeckich 18, ufundowana przez redakcję Kuriera. W domu przy ul. Śniadeckich Hanka Bielicka mieszkała 37 lat.

9 marca 2006 przed południem przeszła w szpitalu przy ul. Stefana Banacha w Warszawie operację tętniaka aorty.

Nagrody i odznaczenia:
1954 - Złoty Krzyż Zasługi
1955 - Medal 10-lecia PRL
1965 - Odznaka za zasługi dla m. Warszawy
1967 - Odznaka 1000-lecia
1968 - zwycięstwo w plebiscycie na najpopularniejszą kobietę Warszawy
1974 - nagroda artystyczna m.st.Warszawy
1974 - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
1979 - Nagroda Prezesa Rady Ministrów I stopnia w dziedzinie twórczości i sztuki estradowej z okazji 35-lecia PRL za całokształt twórczości aktorskiej w teatrze i na estradzie.
1979 - Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
1984 - Medal 40-lecia PRL
1986 - Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
1986 - Wiktor
1987 - Honorowa Odznaka Towarzystwa Polonia
1988 - dyplom ministra spraw zagranicznych dla osób w sposób szczególny przyczyniających się do popularyzacji Polski za granicą
1993 - Bydgoszcz - Złota Maska "Dziennika Wieczornego" - nagroda za kreację aktorską
1994 - Odznaka za zasługi dla woj. łomżyńskiego
1994 - tytuł Warszawianki Roku'94 przyznany w plebiscycie "Expresu Wieczornego" i Radia "Eska"
1994 - Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
1994 - Nagroda Prometeusza za wybitne osiągnięcia estradowe
1995 - Złota Odznaka w plebiscycie "TeleRzeczpospolitej" - "Złota piątka"
2001 - Super Wiktor za całokształt twórczości
2001 - Gdańsk - II Festiwal Dobrego Humoru - nagroda za całokształt twórczości
2002 - Złota Kolia, nagroda specjalna za całokształt twórczości, przyznana przez pismo "Tele Tydzień"
2003 - III Ogólnopolski plebiscyt Mistrz Mowy Polskiej - nagroda specjalna - tytuł Mistrz Mowny
2003 - Warszawa - statuetka Świętego Franciszka - nagroda specjalna Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami przyznawana tym, którzy zajmują się poprawą losu zwierząt.
2005 - Złoty Medal Gloria Artis - Zasłużony Kulturze

Źródło: FilmPolski, Wikipedia, E-teatr



Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
9 marca 2024
Portrety
Hanka Bielicka