Jon Fosse w Instytucie Teatralnym

W Warszawie znany jest dzięki "Imieniu" wystawionemu w Teatrze Współczesnym i "Zimie" z TR Warszawa. Norweski dramaturg Jon Fosse przyjeżdża dziś do stolicy. We wtorek będzie można spotkać się z nim w Instytucie Teatralnym.

Zanim Jon Fosse trafił do teatru pisał powieści, eseje literackie, wiersze i książki dla dzieci. Ale to właśnie dramaty przysporzyły mu największej popularności i zapoczątkowały międzynarodową karierę. Doceniono w nich muzyczność języka: ciekawe wykorzystanie pauz, przemilczeń, niedomówień. Fosse pisze po nowonorwesku (nynorsk), języku uznawanym za bardziej dźwięczny i tym samym bardziej poetycki niż dominujący w Norwegii bokmal. W młodości Fosse grał na gitarze - w tym krytycy upatrują przyczyn zainteresowania melodią języka. Ale z pewnością to niejedyny powód. Dialogi, w których równie ważne jak słowo jest milczenie, dobrze oddają główne problemy dramatów Fossego: opisuje on osoby związane ze sobą (np. rodzice i dzieci), ale niepotrafiące się porozumieć. Ich stany emocjonalne odzwierciedla niemy bohater dramatów - norweska przyroda - fiordy, pagórki, porywiste wiatry. Najciekawszym warszawskim spektaklem na podstawie sztuk Fossego było "Imię", przedstawienie wyreżyserowane przez Agnieszkę Glińską w Teatrze Współczesnym w 2001 roku. Opowiadało ono historię dziewczyny, która przyjeżdża do rodziców na prowincję, żeby urodzić dziecko. W domu czeka na nią kaleka matka, awanturnik ojciec i wścibska siostra. W sąsiedztwie mieszka jej dawny chłopak. Przyjeżdża także ojciec dziecka. Spektakl chwalony był za subtelne, niemal reportażowe aktorstwo. W "Imieniu" zagrali Monika Krzywkowska, Monika Kwiatkowska, Piotr Rękawik, Maria Mamona i Leon Charewicz. We wtorkowym spotkaniu w Instytucie Teatralnym oprócz Jona Fosse udział weźmie m.in. autor wydanej po polsku książki o dramatopisarzu "Świecąca ciemność. Dramaturgia Jona Fossego" Leif Zern (wyd. Agencja Dramatu i Teatru 2007). Rozmowę poprowadzi prof. Lech Sokół, a fragmenty książki przeczyta Teresa Budzisz-Krzyżanowska. Wydarzenie przygotowały Instytut Teatralny oraz Agencja Dramatu i Teatru ADiT. Spotkanie z Jonem Fossem we wtorek - Instytut Teatralny (Al. Ujazdowskie 6, za kawiarnią Rozdroże), godz. 18, wstęp wolny.

Izabela Szymańska
Gazeta Wyborcza Stołeczna
11 lutego 2008