Krystyna Ankwicz (1907 - 1985)

Urodziła się 4 kwietnia 1907 we Lwowie. Zmarła 6 sierpnia 1985 w Warszawie.

Właściwie Krystyna Szyjkowska, pseudonim Krystyna Ankwicz-Popielska i Monika de Witt. Lekcji gry scenicznej udzielał jej Aleksander Węgierko. W sezonie 1928/29 występowała w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, następnie na scenach warszawskich: 1929-32 w Teatrze Narodowym, Teatrze Nowym, Teatrze Letnim i Teatrze Wielkim, w 1932 w Teatrze Artystów, 1933 w teatrze Nowy Momus. Grała m.in. Melanię ("Wiosna narodów" Nowaczyńskiego), Switeziankę ("Legion" Wyspiańskiego), Hanię ("Don Juan" Rittnera), Stefę ("Złoty szeląg" Winawera), Zośkę ("Przeprowadzka" Rostworowskiego), Nullę ("Drugie imię miłości" Miłaszewskiego), Stellę ("Święty płomień" Sommerset-Maugham). W 1933-35 ponownie w Krakowie, za dyrekcji Juliusza Osterwy, u którego zagrała m.in. w dramatach Juliusza Słowackiego: Amelię ("Mazepa"), Imaginację ("Kordian"), Lilię ("Lilia Weneda"), ponadto Infantkę w "Cydzie" Corneille'a-Wyspiańskiego, Harfiarkę w "Wyzwoleniu" Wyspiańskiego.

Po powrocie do Warszawy, w sezonie 1935/36 występowała w Stołecznym Teatrze Powszechnym za dyrektora Iwo Galla. Zagrała wówczas tytułową rolę w "Balladynie" Słowackiego, a następnie jeszcze w tym samym sezonie w Teatrze Malickiej i teatrze Wielka Rewia. Na sezon 1936/37 przeniosła się do Teatrów Miejskich w Łodzi, w l937-39 grała w Teatrze Rozmaitości i Wielkim we Lwowie (np. Helenę w "Żabusi" Zapolskiej, Dixianę w "Rose-Marie" Frimla). Była popularną aktorką filmową, wystąpiła w filmach: "Szałas miłości" (1928), "Kult ciała", "Z ramion w ramiona" (1929), "Moralność pani Dulskiej" (1930), "Cham", "Uwiedziona" (1931), "Sto metrów miłości" (1932), "Zamarłe echo" (1934), "Bohaterowie Sybiru" (1936). Na 3 września 1939 zapowiadano w warszawskim teatrze Figaro program z jej udziałem, a na sezon 1939/40 miała wrócić do zespołu Teatrów Miejskich w Łodzi.

Po wybuchu wojny wyjechała do Pragi, potem do Wiednia i Paryża. Po wojnie mieszkała krótko w Rzymie i w Mannheim, następnie przeniosła się do Londynu, gdzie zorganizowała i przez kilka lat prowadziła objazdowy Teatr im. Juliusza Osterwy. Z recitalami poezji i pieśni występowała we wszystkich większych ośrodkach polonijnych Europy, radio niemieckie nadawało programy poetyckie, podczas których recytowała własne przekłady utworów polskich poetów, np. Bolesława Leśmiana, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Występowała też na scenach zagranicznych jako Monika de Witt. Kilkakrotnie odwiedzała różne miasta Polski, np. Wrocław, Kraków, Warszawę (1966, 1976, 1977) z recitalami poetyckimi i monodramem "Głos człowieczy" Jeana Cocteau.

W lipcu 1985 przyjechała do Polski z zamiarem pozostania i kontynuowania działalności artystycznej.

Źródła: Wikipedia, Słownik biograficzny teatru polskiego

Edyta Kosik, hasło: edytka444
Dziennik Teatralny
6 sierpnia 2022