Krystyna Skuszanka (1924 - 2011)

Urodziła się 24 lipca 1924 w Kielcach. Zmarła 29 maja 2011 w Warszawie.

Krystyna Skuszanka-Krasowska. W latach 1945-1946 była uczestniczką Studia Starego Teatru w Krakowie. W 1949 r. została absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie Poznańskim, a w 1952 r. ukończyła z dyplomem reżyserskim warszawską Państwową Wyższą Szkołę Teatralną.

Jej debiutem teatralnym była sztuka pt. „Mieszczanie" Maksyma Gorkiego gdzie asystowała reżyserowi Erwinowi Axerowi w warszawskim Teatrze Współczesnym (13 lipca 1951), a debiutem reżyserskim „Sztorm" Władimira Billa-Białocerkowskiego w Państwowym Teatrze Ziemi Opolskiej, gdzie niebawem została kierownikiem artystycznym.

Wyreżyserowała tam kilkanaście przedstawień m. in. „Miarka za miarkę" Williama Szekspira (31 maja 1953). Cztery jednoaktówki Antoniego Czechowa „Łabędzia pieśń", „O szkodliwości palenia tytoniu", „Oświadczyny", „Tragik mimo woli" (21 października 1954) oraz „Ludzie i cienie" Andrzeja Wydrzyńskiego wyreżyserowane razem z Józefem Szajną (12 lutego 1955).

W 1955 r. została dyrektorem i kierownikiem artystycznym nowopowstającego w Nowej Hucie Teatru Ludowego, który prowadziła (wraz z mężem, Jerzym Krasowskim) do 1963 r., gdzie również powstało wiele interesujących inscenizacji m. in. „Balladyna" Juliusza Słowackiego (14 kwietnia 1956), „Sługa dwóch panów" Carlo Goldoniego (9 marca 1957), „Stan oblężenia" Alberta Camus'a (6 listopada 1958), „Burza" Williama Szekspira (20 marca 1959), „Świętoszek" Molière'a (1 lutego 1962) i „Dziady" Adama Mickiewicza (25 maja 1962).

W 1963 razem przenieśli się do Teatru Polskiego w Warszawie, gdzie wyreżyserowała np. „Sen srebrny Salomei" Juliusza Słowackiego (6 kwietnia 1963) i „Mario i czarodziej" Tomasza Manna (23 kwietnia 1964).

W latach 1965-1971, była dyrektorem Teatru Polskiego we Wrocławiu i wyreżyserowała tam spektakle m. in. „Jak wam się podoba" Williama Szekspira (26 lutego 1966), „Sen srebrny Salomei" Juliusza Słowackiego (15 września 1967), „Miarka za miarkę" Williama Szekspira (10 września 1970) i „Wieczór Trzech Króli" Williama Szekspira (10 lutego 1972).

Dyrekcję Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie objęła w 1972. Zrealizowała tam m. in. „Lilla Weneda" Juliusza Słowackiego (17 listopada 1973), „Opowieść zimowa" Williama Szekspira (7 grudnia 1974), „Ślub" Witolda Gombrowicza (13 grudnia 1975), „Życie jest snem" Pedro Calderona de la Barki (27 listopada 1976), „Akropolis" Stanisława Wyspiańskiego (4 lutego 1978) i „Brat naszego Boga" Karola Wojtyły (13 grudnia 1980).
Była również wykładowcą w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej.

W latach 1983-1990, wraz z mężem, objęła Teatr Narodowy w Warszawie, gdzie była kierownikiem artystycznym, a także reżyserowała np. „Dom Bernardy Alba" Federico Garcíi Lorki (7 maja 1986), „Dziady" Adama Mickiewicza (29 października 1987) i „Burza" Williama Szekspira (2 marca 1989).

Zrealizowała także dziewięć przedstawień w Teatrze Telewizji. Zadebiutowała spektaklem „Co się stało w Sydonie" Henryka Sienkiewicza (14 stycznia 1962), wyreżyserowała także m. in. „Czarowna noc" Sławomira Mrożka (4 czerwca 1967) i „Lilla Weneda" Juliusza Słowackiego (30 sierpnia 1976).

Wystawiała także w teatrach za granicą. Przez wiele lat współpracowała ze scenami norweskimi. Czasami kilkakrotnie powracała do najważniejszych dla siebie tytułów: „Dziady" (1962, 1964, 1989), „Miarka za miarkę" (1953, 1956, 1970), „Jak wam się podoba" (1966, 1969, 1984), „Sen srebrny Salomei" (1959, 1963, 1967), „Lilla Weneda" (1973, 1984), „Życie jest snem" (1968, 1976, 1985).

Została pochowana na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Nagrody i odznaczenia:
1953 - nagroda Ministra Kultury i Sztuki III stopnia za reżyserię przedstawienia "Sztormu" Bil-Biełocerkiewskiego w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu
1954 - Złoty Krzyż Zasługi
1957 - Złota Odznaka za zasługi dla m. Krakowa
1957 - Nagroda Klubu Krytyki Teatralnej SDP im.Boya za działalność artystyczną w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie (wspólnie z Jerzym Krasowskim)
1959 - Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
1959 - Budowniczy Nowej Huty
1962 - nagroda ministra kultury i sztuki II stopnia za twórczość artystyczną w latach 1960-62, zespołowa (z Jerzym Krasowskim) za inscenizację i reżyserię "Dziadów" Adama Mickiewcza w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie
1963 - Kraków - Złota odznaka m. Krakowa
1963 - Złota Odznaka za zasługi dla m. Krakowa
1963 - Odznaka 1000-lecia
1966 - Wrocław - VII FPSW - nagroda za reżyserię przedstawienia "Stanisław i Bogumił" wg Marii Dąbrowskiej w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu
1967 - Nagroda Prasy Dolnośląskiej
1968 - Nagroda Prasy Wrocławia
1968 - nagroda miasta Wrocławia
1970 - Odznaka Budowniczego Wrocławia
1972 - Honorowa Odznaka za zasługi dla Opolszczyzny
1975 - Order Sztandaru Pracy II klasy
1975 - Medal TPPR
1976 - Kalisz - XVI KST - Nagroda Główna za opracowanie tekstu i reżyserię "Lilly Wenedy" Juliusza Słowackiego w Teatrze im.Słowackiego w Krakowie
1976 - Medal 200-lecia USA
1977 - złoty medal pamiątkowy "1972 Bicentennial Commemrative Medal" wybity z okazji 200 rocznicy niepodległości USA - jako wyraz uznania dla przedstawienia "Deklaracja 76"
1977 - Nagroda Miasta Krakowa
1978 - Opole - IV Opolskie Konfrontacje Teatralne - nagroda za reżyserię przedstawienia "Akropolis" Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze im.Juliusza Słowackiego w Krakowie
1980 - Dyplom Honorowy Ministerstwa Kultury ZSRR za wkład w dzieje rozwoju przyjaźni narodu polskiego i radzieckiego
1984 - Medal 40-lecia PRL
1984 - Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
1985 - Opole - XI OKT - nagroda za odkrywcze odczytanie "Lilly Wenedy" Juliusza Słowackiego zrealizowanej w Teatrze Narodowym w Warszawie
1088 - Złota Syrenka

Źródło: Culture.pl, Wikipedia, E-teatr,

Opracował Ryszard Klimczak
Dziennik Teatralny
24 lipca 2023