Metamorfozy Lalek i piękny jubileusz

W dniach 16-24 czerwca w Białostockim Teatrze Lalek - podwójne święto: piąta edycja organizowanego co dwa lata Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek dla Dorosłych "Metamorfozy Lalek", połączona z obchodami 70-lecia BTL. W programie 23 spektakle, m.in. znakomitych zespołów z Francji, Izraela, Holandii, Hiszpanii, Czech, Litwy, zobaczymy też przedstawienia gospodarzy oraz teatrów niezależnych z Polski. Od 2 czerwca w BTL można zdobyć bezpłatne wejściówki na pokazy.

Rozmowa z Jackiem Malinowskim, dyrektorem BTL.

Monika Żmijewska: Program jest obfity – w sumie przygotowujecie blisko 30 wydarzeń. To głównie spektakle w wykonaniu teatrów z Polski i zagranicy, ale też m.in. koncerty, wystawa, spotkania.

Jacek Malinowski, dyrektor Białostockiego Teatru Lalek - Naszemu świętu towarzyszy pewien paradoks – z jednej strony przed nami pierwszy festiwal po pandemii, organizowany w pełni, bez ograniczeń. Chcemy cieszyć się wolnością twórczą – i to wolność w różnych aspektach jest na swój sposób festiwalowym kluczem. Wolność, która patrząc choćby na wydarzenia na Wschodzie, jest zagrożona ze względu na rodzące się tendencje antydemokratyczne.

Drugi kontekst to obchody jubileuszu naszego teatru – w planie mamy kilka wydarzeń prezentujących dorobek BTL i ważne dla niego osobowości. W ciągu 9 festiwalowych dni pokażemy spektakle gości z zagranicy, najnowsze produkcje teatrów niezależnych związanych z Białymstokiem, zagramy 7 spektakli z naszego repertuaru z ostatniego roku. A także zrealizujemy nasze dwa premierowe przedstawienia, których premiery odbędą się dosłownie na chwilę przed festiwalem – to „Zemsta" w reż. Pawła Aignera i „Pustostany" w reżyserii i adaptacji Waldemara Wolańskiego – monodram Łucji Grzeszczyk, oparty na nagradzanym debiucie Doroty Kotas i realizowany w ramach Sceny Propozycji BTL.

Jakie ekipy z zagranicy gościć będą na festiwalu?

– Mimo mocno okrojonego budżetu udało się nam zaprosić interesujące zespoły z Hiszpanii, Francji, Izraela, Litwy, Holandii, Czech, swój projekt pokażą też nasze rezydentki z Ukrainy. 16 czerwca festiwal rozpoczną spektakle opowiadające o wolności na różnych poziomach – na początek będą to nasi „Szewcy", a później „Dracula. Lucy's dream" teatru Plexus Polaire z Francji, zespołu, który już gościł na naszym festiwalu kilka lat temu, pokazując „Popioły".

W kolejnych dniach zobaczymy: „Don't Poke The Bear" The Key Theatre z Izraela, „Disappearing Little People" Kaunas State Puppet Theatre z Litwy, „Memories of the Future. Fake News for Mars" Tamtam objektentheater z Holandii, „Snowball" – spektakl twórców z naszego teatru, realizowany przez Divadlo Alfa z Czech, „Nouveau Fuck" Cat Smith Company z Holandii – przypomnę, że inny jej spektakl gościliśmy w poprzedniej edycji festiwalu, „Night Call" Lesii Marii Pasichnyk i Darii Holovchanskiey – projekt naszych ukraińskich rezydentek. Festiwal zakończy zaś teatr, który wspaniałym spektaklem „Eh man he" otwierał poprzednią edycję festiwalu – czyli Zero En Conducta z Hiszpanii, który teraz pokaże „Ostatni taniec Birgitte".

W ramach festiwalu scenę tradycyjnie udostępniacie teatrom niezależnym, związanym z Białymstokiem, zapraszacie też teatry z Polski. Czyje projekty zobaczymy w tym roku?

– M.in. premierowy spektakl Teatru Malabar Hotel, bazujący na tekstach Białoszewskiego – „Nieosobni. Program romantyczny w czterech częściach, podszyty mykologią, ezoteryką i psychotroniką" czy ostatni spektakl Grupy Coincidentia – „Invisible". W programie także „Syn" Grupy Wolność i „Kwiat paproci" Teatru Latarnia, planowany w plenerze obok budynku BTL. Zaprosiliśmy także polskie teatry – Opolski Teatr Lalki i Aktora ze spektaklem „Troja. Wojny nie będzie" i Teatr Miniatura ze spektaklem „Beton". W ramach festiwalu w swojej siedzibie spektakl „Austeria" pokażą studenci IV roku naszej Akademii Teatralnej.

W festiwalowych spektaklach zobaczymy lalki najróżniejszych rozmiarów i różne techniki – z pogranicza teatru tańca i animacji lalkowej, teatr przedmiotu, bezpośrednie granie lalką.

A co szykujecie w ramach obchodów 70-lecia BTL?

– W planie jest oczywiście jubileuszowa gala – urodzinowe spotkanie z podziękowaniami, gratulacjami, odznaczeniami. Przede wszystkim jednak postanowiliśmy przypomnieć postać, która stanowi źródło tego, co możemy przeżywać w naszym teatrze. To Piotr Sawicki, który scenę lalkową współtworzył w Białymstoku już przed wojną oraz po wojnie, gdy już wrócił ze szlaku bojowego Armii Andersa. Z pasją i innymi zapaleńcami prowadził swój zespół lalkowy, a w 1953 roku został oficjalnie pierwszym dyrektorem BTL, wówczas jeszcze o nazwie Świerszcz, gdy Ministerstwo Kultury przyznało teatrowi subwencję i status profesjonalnej sceny lalkowej. Po wielu latach usiłowań oficjalnie otworzymy Aleję Lalkarzy im. Piotra Sawickiego tuż przed teatrem – mam nadzieję, że z czasem uda się nam ją uporządkować i wprowadzić elementy przestrzenne. Podczas jubileuszu w foyer otworzymy wystawę i zaprezentujemy publikację – obie poświęcone Sawickiemu.

To prawdziwie renesansowa postać...

– Tak, i stąd pomysł wystawy i publikacji, które – mam nadzieję – uświadomią niektórym odbiorcom, jak wszechstronną i niebanalną był osobą. To człowiek wielu pasji i talentów: lalkarz, aktor, reżyser, fotograf, malarz. Pisał nawet wiersze. Był społecznikiem, który swoją postawą życiową wypełniał ramy prawdziwego pięknego patriotyzmu.

Jubileusz zakończymy koncertem jazzowym, który wraz z grupą wytrawnych muzyków przygotowuje Marcin Nagnajewicz. W naszym studiu Świerszcz nagrywamy też jubileuszowe dwupłytowe wydawnictwo „Przebojowy BTL", które chcielibyśmy wydać na festiwal. Nad całością czuwa również Marcin Nagnajewicz – na jednej płycie znajdą się utwory z naszych spektakli dla starszych widzów, m.in. z „Kandyda" i „Ritza", na drugiej – utwory ze spektakli dla dzieci. Chcielibyśmy, by płyta była miłym dodatkiem do jubileuszu, a z czasem być może będzie można też ją zakupić.
__

Na festiwalowe spektakle tradycyjnie – wstęp wolny, ale obowiązują bezpłatne wejściówki. Będą dystrybuowane od 2 czerwca w godz. 17-19 w kasie Białostockiego Teatru Lalek (ul. Kalinowskiego 1).

Uwaga: odbiór wejściówek wyłącznie osobisty – bez możliwości wcześniejszej rezerwacji. Jedna osoba może otrzymać maksymalnie 2 wejściówki na maksymalnie 2 spektakle (łącznie 4 wejściówki). Wejściówki będą rozdawane do wyczerpania puli – jeśli nie rozejdą się w piątek – będą rozdawane w kolejnych dniach. 3 czerwca kasa będzie czynna w godz. 13-19, 4 czerwca w godz. 11-12 i 15-16.

Uwaga: wejście na spektakl z wejściówką będzie możliwe do 20 minut przed rozpoczęciem przedstawienia. Później wejściówki tracą swoją ważność. BTL prosi zatem o punktualność

Więcej informacji: tel. 85 742 50 33, 85 742 50 3 wew. 112, 115

Festiwal METAMORFOZY LALEK jest realizowany dzięki środkom z budżetu Miasta Białegostoku (BTL uzyskał dotację celową w wysokości 300 tys. zł) oraz wsparciu finansowemu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (dotacja w wysokości 106 tys. 800 zł).

Program - 16-24 czerwca 2023

- 16 czerwca (piątek)

scena kameralna BTL
godz. 18 SZEWCY | Białostocki Teatr Lalek [Polska] | 100 min
scena główna BTL

godz. 20 OTWARCIE FESTIWALU
scena główna BTL
godz. 20.15 DRACULA – SEN LUCY | Plexus Polaire [Francja] | 60 min

- 17 czerwca (sobota)

- 18 czerwca (niedziela)

scena kameralna BTL
godz. 15 INVISIBLE | Grupa Coincidentia [Polska] | 85 min
aleja przed wejściem głównym i foyer BTL
godz. 17.30 OTWARCIE ALEI LALKARZY IM. PIOTRA SAWICKIEGO I WERNISAŻ WYSTAWY „U ŹRÓDEŁ"
scena główna BTL
godz. 18 70 LAT BTL
scena główna BTL
godz. 20 KONCERT „DAJEMY JAZZU NA SIEDEMDZIESIĄTKĘ" | 60 min

- 19 czerwca (poniedziałek)

scena kameralna BTL
godz. 18 TROJA. WOJNY NIE BĘDZIE! | Opolski Teatr Lalki i Aktora im. Alojzego Smolki [Polska] | 75 min
scena główna BTL
godz. 20 ZEMSTA | Białostocki Teatr Lalek [Polska] | 100 min

- 20 czerwca (wtorek)

- 21 czerwca (środa)

Teatr Szkolny ATB
godz. 16 AUSTERIA | Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Filia w Białymstoku [Polska] | 120 min
scena kameralna BTL
godz. 18 WSPOMNIENIA Z PRZYSZŁOŚCI. FAKE NEWS DLA MARSA |
TAMTAM objektentheater [Holandia] | 70 min
scena główna BTL
godz. 20.15 PARTYCJA, KRÓLOWA SIECI – CYBERMUSICAL | Białostocki Teatr Lalek [Polska] | 90 min

- 22 czerwca (czwartek)

- 23 czerwca (piątek)

- 24 czerwca (sobota)

scena kameralna BTL
godz. 14 NIGHT CALL | Lesia Mariia Pasichnyk i Daria Holovchanska [Ukraina] | 60 min
Spektakl w ramach programu Rezydencje Artystyczne. Białoruś i Ukraina.
scena kameralna BTL
godz. 17 SYMULATOR | Białostocki Teatr Lalek [Polska] | 75 min
scena główna BTL
godz. 19.30 OSTATNI TANIEC BRIGITTE | Zero en Conducta [Hiszpania]
patio BTL
godz. 21 PUSZCZAŃSKIE OPOWIEŚCI | Białostocki Teatr Lalek [Polska] | 60 min

Białostocki Teatr Lalek zastrzega możliwość dokonania zmian w programie.

Monika Żmijewska
Gazeta Wyborcza Bialystok
27 maja 2023

Teatry

Białostocki Teatr Lalek

Festiwale

5. Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek dla Dorosłych - "Metamorfozy LALEK"

Portrety

Jacek Malinowski