Miłość ci czasem wybaczy

"Już od czasów Adama, niestety, bokiem mężczyznom wychodzą kobiety", twierdził Jan Sztaundynger. Tę opinię podzielali sławni włoscy kompozytorzy operowi i postanowili pokazać ludzkości jak niebezpieczna jest zaraza zwana miłością. Lekcja, którą przygotowali odbędzie się dziś w Filharmonii, proszę przynieść zeszyty i notować.

Po pierwsze,  „chłop potęgą jest i basta, ale mniejszą niż niewiasta”, przekonuje Giacomo Puccini w słynnej operze „Turandot”. W tym przypadku niewiasta jest księżniczka Turandot, która  przysięgła nigdy nie wyjść za mąż. Każdemu kandydatowi do swojej ręki zadaje trzy zagadki. Tego, kto odpowie źle, skazuje na śmierć. Lista ściętych zalotników wydłuża się. Aż do dnia, w którym pojawi się Kalaf - syn zdetronizowanego króla Tatarów i zagadki rozwiązuje.  Kto nie wie, jak poradzić sobie z kapryśną ukochaną powinien posłuchać jak Kalaf śpiewa słynną arię „Nessun dorma” (Niech nikt nie śpi...) i obiecuje księżniczce, że zwycięży w pojedynku na uczucia.  Światową premierą tej baśni o miłości, tęsknocie i śmierci dyrygował w 1926 r. sam Arturo Toscanini, a „Nessun dorma”  mają w swoim repertuarze zarówno śpiewacy jak i śpiewaczki. A nawet zespoły haevy metalowe, bo w miłości każdy lubi być zwycięzcą, bez względu na muzyczny gust.

Po drugie, kobiety upadają, mężczyźni tylko ulegają żądzom. I zawsze potrafią się rozgrzeszyć, wedle wskazówki Sztaudyngera: „Kiedy kobietę we własne łoże złożę, spokojny jestem, że nie cudzołożę".  Sytuacja odwrotna nie jest raczej możliwa, przed czym przestrzega Giuseppe Verdi w „Traviacie” czyli „Zabłąkanej”. Violetta   kocha Alfreda, Alfred kocha Violettę, ale happy endu nie będzie, bo ona ma zszarganą reputację.  Była kurtyzana kompromituje porządną rodzinę, więc należy się jej pozbyć, odwołując się oczywiście do dobrego serca kobiety. Dlatego warto wprawdzie posłuchać jak Alfred wznosi toast na chwałę miłości, a do tego toastu dołącza się Violetta,  rozsądniej jednak  kielicha nie wychylać. Notabene, Violettę odrzuciła nie tylko rodzina Alfreda, ale i publiczność weneckiej premiery „Traviaty”. Opiewać na scenie  miłosne nieszczęście kurtyzany - fi donc! Co ciekawe, upadłej Violetty nie wstydziła się marząca o klasztorze Violetta Villas, która duet zakochanych włączyła do swego repertuaru.

Po trzecie, nie ma sytuacji bez wyjścia awaryjnego, szczególnie dla kobiet. Wzorem niech będzie Musetta, bohaterka opery Giacomo Pucciniego „Cyganeria”. Utrzymuje ją wprawdzie bogaty (i niestety, wiekowy) radca stanu Alcindor, ale dawny kochanek Marcello (wprawdzie biedny, ale młody) jest znacznie bardziej godny pożądania. Gdy więc nadarzy się okazja, żeby trafić w ramiona tego młodszego, Musetta wyśle starszego...do szewca ze swoim zbyt ciasnym bucikiem. I jeszcze zostawi mu do zapłacenia rachunek za wesołą imprezę w gospodzie.  

Po czwarte, czasem  potrzebne jest wyjście ostateczne.  Turiddu, bohater „Rycerskości wieśniaczej” Pietro Mascagniego kocha jedną, ale romans ma z drugą. Ukochana jest mężatką, a niekochana jest w ciąży. Wydawałoby się, że to węzeł gordyjski, ale mąż ukochanej go przecina, razem z  szyją Turiddu. Nic więc dziwnego, że „Rycerskość wieśniacza” od rzymskiej prapremiery w 1890 roku nieprzerwanie święci triumfy. Z miłością trzeba walczyć.

Chór i Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej
Mieczysław Dondajewski – dyrygent
Iwona Hossa – sopran
Agnieszka Rehlis – mezzosopran
Paweł Skałuba – tenor
Zenon Kowalski – baryton
Violetta Bielecka – przygotowanie chóru

Program:

R. Leoncavallo – „Pajace" (Pagliacci) – Prolog
G. Rossini – Cyrulik sewilski – uwertura
G. Donizetti – Lucia di Lammermoor – „Regniava”
G. Donizetti – La Favorita – aria Leonory
F. Cilea – L’Arlesiana – Lamento di Federico
F. Cilea – Adriana Lecouvreur – aria Princess de Bouillon
P. Mascagni – „Rycerskość wieśniacza” – Intermezzo
G. Puccini – Cyganeria – duet Rudolf & Marcelli
G. Puccini – Cyganeria – Walc Musetty
G. Puccini – Turandot – Nessun dorma

* * *

G.Verdi

Moc przeznaczenia – uwertura
Nabucco – Va pensiero
Rigoletto – Aria Rigoletto z II aktu (Cortigiani, vil razza dannata)
Rigoletto – Zitti! Zitti!
Rigoletto – Kwartet solistów z IV aktu
Aida – Marsz tryumfalny z II aktu
Trubadur – Aria Azuceny (Stride la vampa)
Traviata – Preludium
Traviata – Aria Germonta z II aktu
Traviata – Libiamo

Opera Viva - film

Opera i Filharmonia Podlaska



Beata Maciejewska
Materiały OiFP
12 października 2011