O Witkacym na zakończenie

24 września odbyło się ostanie już spotkanie w I edycji Teatralium - cyklu wykładów o wzajemnym wpływie sztuki i teatru organizowanego przez Muzeum Śląskie w Katowicach

Pierwszy z cyklu wykładów rozpoczętych w czerwcu dotyczył sztuki malarskiej Witolda Wojtkiewicza, zobrazowanej w spektaklu krakowskiego Teatru Mumerus „Cyrki i ceremonie”, który mieliśmy okazję obejrzeć na zakończenie spotkania. Kolejne cykle Teatralium, poświęcone były wybitnym artystom teatru, których łączyły szczególne związki ze sztuką, malarstwem, plastyką, fotografią. I tak poznawaliśmy wybrane zagadnienia dotyczące twórczości Stanisława Wyspiańskiego, Jerzego Grotowskiego, Józefa Szajny (lipiec) oraz Tadeusza Kantora (sierpień). Ostatnie, wrześniowe spotkanie w ramach Teatralium poświęcone zostało twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza. Wykłady i projekcje skupiały się na związkach Witkacego ze sztukami wizualnymi, czyli jego portretami oraz fotografiami a także były próbą pokazania złożonej osobowi artysty poprzez szereg anegdot, wspomnienia ludzi, którzy mieli okazję z nim przebywać. 

Związki Witkacego z Zakopanem oraz sposób jego patrzenia na świat i sztukę przedstawiła Julita Opalach z Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, które jest w posiadaniu kilkudziesięciu dzieł autorstwa Witkacego. Szczególnie interesujący okazał się wykład Beaty Zgodzińskiej z Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, które jest właścicielem około dwustu prac Witkacego. Prezentacja dotyczyła firmy portretowej Witkacego, który w ten sposób mógł zarabiać na jako takie utrzymanie siebie i swoich najbliższych. Bardzo ciekawe wydały się być typy portretów, wedle których artysta malował swoich zleceniodawców oraz sposób katalogowania swoich dzieł. Otóż bardzo istotne dlań był fakt, czy dany portret powstał z pomocą używek (piwa, papierosów, narkotyków) czy też był malowany w zupełnym od nich oderwania na tzw. odwyku. Na koniec zaprezentowane zostały trzy filmy – montaże fotografii Witkacego i z udziałem Witkacego. Autorem montaży jest Stefan Okołowicz, kolekcjoner fotografii Witkacego od kilkudziesięciu lat. Materiał potrzebny do montażu filmów, czyli zdjęcia właśnie pochodzą z – imponującej jak widać na tych filmach – kolekcji własnej Okołowicza. Zaprezentowane zostały filmy: „Duszotwarzowzory”, którego ukazywały portrety „metafizyczne” osób bliskich i przyjaciół (1910–1914) oraz portrety żony Jadwigi wykonane przez samego Witkacego, „Twarzowzorca duszowy”, czyli zbiór autoportretów Witkiewicza i fotografie przedstawiające artystę, a wykonane przez jego przyjaciół oraz "Gębowzory" – animację, której podstawą były 3 serie min wykonane w l. 30.

Czy w 2012 roku możemy liczyć na drugą edycję Teatralium? Wszystko wskazuje na to, że tak! Miejmy nadzieję zatem, że plan ten się powiedzie, albowiem propozycja Muzeum Śląskiego jest na teatralno-kulturalnej mapie Katowic i okolic propozycją wyjątkową, stanowi bowiem okazję do poszerzona horyzontów wiedzy o twórcach i ich dziełach. Jest również szansą poznania interesujących osobistości wytrwale gromadzących wiedzę na temat polskich wybitnych artystów. Czekamy zatem na najnowsze plany 2. edycji Teatralium.

Marta Odziomek, l: martao, h: mod123
Dziennik Teatralny Katowice
26 września 2011