Spektakl o relacjach między Żydami i chrześcijanami

"Kupca weneckiego" Williama Szekspira - spektakl o relacjach między Żydami i chrześcijanami, o podporządkowywaniu relacji międzyludzkich pieniądzom - pokaże zespół Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie. Premiera odbędzie się dzisiaj.

- "Kupiec" okazuje się niezwykle współczesną sztuką. Jest Żyd i jest wspólnota, która robi z niego kozła ofiarnego. Jest miłość między starszym mężczyzną a młodszym, jest zakład, są pieniądze. Relacje pomiędzy ludźmi przekładane są na pieniądze. Widać pustkę w tym świecie Szekspira, która - jak się okazuje - jest bardzo współczesna - powiedział we wtorek PAP reżyser przedstawienia Paweł Łysak.

"Kupiec wenecki" to komedia Szekspira, której akcja rozgrywa się w XVI-wiecznej Wenecji. Główny wątek dotyczy kredytu - trzech tys. dukatów - który zaciągnął Antonio (tytułowy kupiec wenecki) u Żyda Szajloka. Pieniądze pożyczył, żeby pomóc swemu przyjacielowi Bassanio, który ubiega się o rękę bogatej Porcyi. Szajlok stawia jeden warunek - jeżeli kupiec nie spłaci długu na czas, Żyd będzie miał prawo wyciąć mu dowolnie wybrany funt ciała.

Sztuka, opowiadająca o żyjących obok siebie Żydach i chrześcijanach, ich wzajemnych relacjach, interesach i uprzedzeniach, budziła czasem kontrowersje - była interpretowana jako antysemicka, ale też przypisywano jej treści filosemickie.

Według Łysaka ta sztuka ma też swoje specyficzne znaczenie w kontekście historii miasta Lublina, gdzie - jak powiedział - "żydowskie rany i żydowskie wspomnienia albo się zabliźnia, albo rozbliźnia". Przed wojną ok. 40 proc. mieszkańców Lublina stanowili Żydzi. Byli tu obecni od wieków m.in. w XVI i XVII w. obradował tu żydowski Sejm Czterech Ziem, w XVIII w. był tu ośrodek chasydyzmu; w 1930 r. otwarto słynną uczelnię rabinacką Jesziwa Chachmej.

Żyd Szajlok - w sztuce lubelskiego teatru - nie wyróżnia się strojem żydowskim; posiada menorę i czaszkę, które znajduje na cmentarzysku w Wenecji. Sam mówi o sobie, że jest Wenecjaninem i że tutaj mieszkali jego przodkowie. "To sytuacja podobna do obecnej. Dziś nie widać kto jest Żydem, a kto nie, a kości przodków są w ziemi"- dodał Łysak.

Premierę "Kupca" w lubelskim teatrze poprzedziły różne wydarzenia związane ze sztuką lub twórczością Szekspira. W cyklu "Gotuj się na teatr", we foyer gotowano potrawy kuchni żydowskiej oraz potrawy inspirowane dramatami szekspirowskimi. Po premierze, w niedzielę, aktorzy teatru w cyklu "Poczytajki" przygotowywanym z myślą o dzieciach, będą czytać "Opowieści szekspirowskie" Charlesa i Mary Lamb, napisane według dramatów Szekspira.

(-) (-)
Materiał Teatru
5 kwietnia 2014