Teatr na internetowej emigracji

Już chyba nikt nie ma złudzeń, że wkrótce spotkamy się w teatrze - zdrowi, uśmiechnięci, z tylko trochę chudszymi portfelami. Kultura emigruje do internetu. Muzycy w dobie koronawirusa zaczną masowo koncertować w domach i na balkonach, twórcy filmowi, śladem Jana Komasy i Bartosza M. Kowalskiego, rekordowo szybko wpuszczać filmy do sieci, a teatry tworzyć repertuar online. Teatr nagrywa, udostępnia, przechodzi w nowy tryb (jednocześnie wiele z najlepszych spektakli oferuje przez cały czas), zachęcając do wsparcia finansowego. Jaki teatralny adres wybrać, by się nie zgubić? Oto przewodnik po multimedialnej rzeczywistości, gdzie bohaterowie Słowackiego szukają się na Skypie. Lista aktualizowana.

"Balladyna" online

Oskar Sadowski skrzyknął grupę aktorów z całej Polski. Tworzą spektakl bez wychodzenia z domu, przed obiektywami telefonów i komputerów. Być może przecierają szlaki, wyznaczając nowy tryb pracy na kolejne miesiące. - Wszystko jest eksperymentem - podkreśla, nie wykluczając przeniesienia przedstawienia w przyszłości do żywego planu. - "Balladyna" rodzi się z potrzeby wspólnego bycia razem, tęsknoty za sobą.- Zamiast rozmawiać o koronawirusie, mówimy do siebie Słowackim - relacjonuje Sadowski. Jeśli wszystko dobrze pójdzie, za dwa tygodnie zobaczymy "Balladynę" online, która ostatecznie powstaje bez wsparcia żadnego teatru (twórcy z niego zrezygnowali). Z wielką, imponującą obsadą. Wśród nich m.in. Sandra Korzeniak, Katarzyna Figura, Marta Zięba, Maciej Grubich, Andrzej Szeremeta. Maja Pankiewicz i Paweł Smagała.

Przegląd Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu
Nie odbędzie się planowany na marzec Przegląd Piosenki Aktorskiej, wielkie święto teatru, muzyki i zdolnych ludzi, którzy pięknie potrafią te dziedziny ze sobą łączyć. Dlatego dyrektorzy - Konrad Imiela i Cezary Studniak - proponują show z udziałem zaproszonych do tegorocznej edycji twórców. W telewizji festiwalowej, która potrwa do końca planowanego festiwalu m.in. o nominowanych do OLśnień 2020 "Innych ludziach" Grzegorza Jarzyny. Będzie można obejrzeć nagrane w domach artystów minirecitale i krótkie rozmowy.

Teatr Nowy Proxima w Krakowie
Teatr Piotra Siekluckiego najpierw przeniósł się z Gazowej na Krakowską, a teraz emigruje do sieci. Na start kultowe "Lubiewo" według Michała Witkowskiego z pierwszą obsadą: śp. Edwardem Kaliszem, którego później zastąpił Janusz Marchwiński, Mikołajem Mikołajczykiem - jednym z najsłynniejszych polskich tancerzy i choreografów - oraz niezmiennie Pawłem Sanakiewiczem. Para starzejących gejów (lub jak sami wolą o sobie mówić "przegiętych ciot") i Krystyna Czubówna w roli narratorki opowieści o codzienności homoseksualistów w komunistycznej Polsce. Proxima planuje też pokazy spektakli dla dzieci - "Akademię Pana Kleksa", "Było sobie życie" i "Króla Maciusia I" ze specjalnym udziałem m.in. Jacka Majchrowskiego. Dla dorosłych archiwum przebojów sprzed lat: "Wysocki.Powrót do ZSRR", "Murzyni we Florencji" i "Macabra Dolorosa". Do tego czytania dramatów na żywo. Spektakle w formule płacisz, ile chcesz.

Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku
"Zapiski oficera Armii Czerwonej", czyli najstarszy spektakl bydgoskiego Teatru Dramatycznego.. - Sytuacja, w której znaleźliśmy się skłoniła nas do poszukiwania sposobów, dzięki którym wciąż moglibyśmy być w kontakcie z naszymi widzami. Pomyśleliśmy, że możemy podzielić się z naszymi miłośnikami nagraniem spektaklu, który od lat cieszy się niesłabnącą popularności - komentuje dyrektor Piotr Półtorak. Monodram Krzysztofa Ławniczaka według książki Sergiusza Piaseckiego to historia młodszego lejtnanta Michaiła Zubowa, który 17 września 1939 roku w szeregach Armii Czerwonej wkroczył na terytorium Polski. Przedstawienie ma 28 lat!

Teatr Powszechny w Warszawie
Teatr, który "się wtrąca" proponuje archiwalne spektakle. Na start "Minimum" Michała Salwińskiego z 2015 roku. W ramach eksperymentu twórcy poprosili ochotniczkę o zredukowanie wyposażenia jej mieszkania do minimum. Co z tego wynikło? Jak przetrwać w czterech ścianach, kiedy liczba przedmiotów maleje z dnia na dzień? - pytają Eliza Borowska, Tomasz Chrapusta i Karolina Szczypek. Powszechny zaostrza apetyty na kolejne tytuły, zapowiadając też debaty i nagrania artystów. Wśród nich czytania pamiętników Axela Munthego, które były inspiracją do "Capri" nominowanego do O!Lśnień Krystiana Lupy. Czytać, oprócz Lupy, będą aktorzy Powszechnego oraz Piotr Skiba. Premiera wkrótce.

Teatr Syrena w Warszawie i Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach
Na pewno słyszeliście o spektaklach nazywanego obrazoburczym i szkalującym Pożaru w Burdelu. Jeśli jakimś cudem nie, to jest okazja nadrobić zaległości. Choć "BEM! Powrót człowieka armaty" twórców słynnego kabaretu Michała Walczaka i Macieja Łubieńskiego zszedł już z afisza warszawskiej Syreny, to wciąż można go oglądać w Teatrze Żeromskiego w Kielcach, a przez kilka dni online. Muzyczna wariacja na temat biografii bohatera trzech narodów - polskiego, węgierskiego, i tureckiego - Generała Bema. Przedstawienie w ramach programu "100 wskrzeszeń na 100-lecie Polski" przypomina, że o bohaterstwie wcale nie trzeba opowiadać na kolanach.

TR Warszawa
Reżyserki popis węgierskiego mistrza kina i teatru Kornela Mundruczo ("Nietoperz", "Księżyc Jowisza", "Biały Bóg") - Grand Prix Boskiej Komedii 2019 i tytuł najlepszego spektaklu dla "Cząstek kobiety". Zasłużone laury dla Justyny Wasilewskiej w głównej roli i zachwyty międzynarodowego jury spowodowały, że na przedstawienie TR Warszawa od dawna trudno się dostać. Zadebiutuje w sieci. Jednorazowo. Ściskająca za gardło opowieść o kobiecie, tracącej dziecko podczas porodu, wymyka się światopoglądowej wojnie, w której wielu chciałoby go użyć. Później inne tytuły, m.in. "Woyzeck" - niedokończony dramat niemieckiego rewolucjonisty Georga Büchnera przedstawiony jako opowieść o kulturowym kształtowaniu męskości. Reżyseruje młody-zdolny Grzegorz Jaremko.

Teatr Żydowski w Warszawie
Teatr Żydowski jako pierwszy przedstawia pełny repertuar online. Będzie funkcjonować analogicznie do tego, jak działa na co dzień, tradycyjnie. Niektóre tytuły będą się powtarzać. W najbliższym repertuarze m.in. poruszający tryptyk żydowski laureatki O!Lśnień Mai Kleczewskiej - "Berek" (22 marca), "Golem" (3 kwietnia) i "Dybuk" (4 kwietnia). Poza tym, rejestracja "Komediantów" z 1976 roku (26 marca), a także zapis spotkania z dyrektorką Gołdą Tencer (30 marca). Wielka teatralna uczta i dobrze przemyślany plan działania na czas kryzysu. Ważą się losy ostatniej, odwołanej premiery - "Mykwy" Karoliny Kirsz. Mówiło się, że zadebiutuje w sieci. Na razie został zawieszony.

Teatr Barakah w Krakowie
Mały, ale głośny offowy krakowski teatr, który walczy o przetrwanie w bezwzględnym również dla kultury czasie. Zachęcając do finansowego wsparcia, scena, kierowana przez Annę Nowicką i Monikę Kufel, udostępnia przedstawienia na cały czas pandemii - aż do ponownego otwarcia teatru. W ofercie "Elementarz prawdziwego patrioty" ze wspaniałą Lidią Bogaczówną o szumnie deklarowanej miłości do ojczyzny na wesoło i "Jednoręki ze Spokane" według twórcy "Trzech billboardów za Ebbing, Missouri", laureata Oscara Martina McDonagha. Wstrzymana została marcowa premiera "Innych ludzi" w reżyserii Macieja Gorczyńskiego. I, kto wie, być może również trafi do sieci.

Nowy Teatr im. Witkacego w Słupsku
Mniej popularny adres na teatralnej mapie Polski. Pora to zmienić, zaczynając od trybu online. "Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku" w wydaniu mistrza od inscenizowania Doroty Masłowskiej Pawła Świątka ("Paw królowej" w Starym Teatrze, "Wojna polsko-ruska" w Teatrze Słowackiego). Spektakl według rozchwytywanej laureatki "Nike" będzie w sieci przez 24 godziny. Ale w repertuarze czeka już kolejny tytuł - "Tlen" według Iwana Wyrpajewa w reżyserii Aleksandry Skorupy. Muzyczny dramat o miłości, która może dusić, autor, świetny rosyjski reżyser teatralny i filmowy, zekranizował w 2009 roku.

Teatr Ludowy w Krakowie
Teatr, który rozsławił nagrodzony na Festiwalu Boska Komedia spektakl "Sekretne życie Friedmanów" Marcina Wierzchowskiego, udostępnia "Zahipnotyzuj mnie" w reżyserii dyrektorki nowohuckiej sceny Małgorzaty Bogajewskiej. Przedstawieniu rytm wyznaczają piosenki jednego z największych żyjących polskich kompozytorów - współpracującego z Ośrodkiem Gardzienice Zygmunta Koniecznego. Zawodowo wyśpiewane teksty Dymnego, Białoszewskiego, Osieckiej i Tuwima. Na razie zaplanowane są dwa pokazy spektakli i dalsze działania internetowe.

Nowy Teatr w Warszawie i Festiwal Malta
Teatr Krzysztofa Warlikowskiego razem z Festiwalem Malta również namawiają do niewychodzenia z domu. Internetowy program inauguruje opera skomponowana przez Pawła Mykietyna, od lat tworzącego z grupą Warlikowskiego. Poruszająca historia o dojrzewaniu do śmierci według powieści Thomasa Manna i imponujący zestaw nazwisk. Libretto stworzyła laureatka Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej, autorka "Popiełuszki. Czarnej mszy" Małgorzata Sikorska-Miszczuk; a scenografię artysta sztuk wizualnych, rzeźbiarz Mirosław Bałka. Reżyseruje aktor Nowego Teatru Andrzej Chyra. "Czarodziejską górę" Jacek Marczyński nazwał "pierwszą wybitną polską operą XXI wieku". Nowy zaprasza też na kolejny tytuł, taneczny spektakl-eksperyment - "Nancy. Wywiad" Claude'a Bardouila - z genialną rolą Magdaleny Popławskiej.

Teatr Śląski w Katowicach
Teatr Śląski musiał odwołać swoją największą zaplanowaną na ten sezon premierę - "Prawda Prawda Prawda..." Agaty Dudy-Gracz, aktualnie przesuniętą na 14 kwietnia. - Nie zagramy prawie 50 przedstawień. Straty obecnie to pół miliona złotych - mówi Onetowi Robert Talarczyk. Dyrektor ma związane ręce. Na razie czyta widzom na dobranoc. I nie tylko on, bo do projektu Teatralna Wieczorynka dołączają inni aktorzy. Cykl, w którym codziennie o 19.00 czytane są kolejne odcinki "Pinokia" to pierwsza z internetowych inicjatyw teatru w czasie pandemii.

Teatr Wybrzeże w Gdańsku
Swoje wirtualne drzwi przez widzami otwiera gdańskie Wybrzeże, dystrybuując rejestracje spektakli razem z Urzędem Marszałkowskim. Przedstawienia z repertuaru jednej z najważniejszych Polskich scen będą udostępniane na 24 godziny, również na stronie miasta i województwa pomorskiego. Od piątkowego wieczoru, 20 marca, można oglądać "Ruskich" z 2018 roku według Radosława Paczochy o prześladowanych Polakach na wygnaniu. "Która polskość jest bardziej polska? I kto jest bardziej Polakiem? I czy w ogóle ma sens zadawanie takich niemądrych pytań w tak okrutnych okolicznościach?" - mówi autor sztuki. Reżyseruje dyrektor Wybrzeża Adam Orzechowski.

Dawid Dudko
Onet.Kultura
23 marca 2020