Tragedia warta śmiechu

Sztuka Ulriki Syhy „Pan Schuster kupuje ulicę" to ostra, nowoczesna farsa o dzisiejszej Europie. Bohaterami są dobrze sytuowani przedstawiciele klasy średniej, intelektualiści, którzy na pozór prowadzą wygodne i bezpieczne życie.

Wydaje się, że nie mają ani powodów do narzekań, ani powodów do odczuwania strachu. Jednak ich pasywny tryb życia, w połączeniu z ciągłym zamiataniem problemów pod dywan, sprawiają że żyją w bezustannym lęku przed tym, co ich otacza. Przed rzeczywistością, rządzącą się nieznanymi prawami, zamieszkiwaną przez bliżej niesprecyzowanych obcych, których odgłosy nakłuwają coraz bardziej napiętą atmosferę rodzinnego spotkania. Kiedy opadają złudzenia, maski konwencjonalnych ról społecznych przestają wystarczać. Pod nudą skrywa się szaleństwo, pod dobrym samopoczuciem – katastrofa.

Reżyser Tomasz Cymerman o spektaklu: „Dramat „Pan Schuster kupuje ulicę" przykuł moją uwagę już przy lekturze pierwszych zdań. Akcja sztuki rozgrywa się gdzieś na prowincji niemieckiej. Bohaterowie, członkowie rodziny Schusterów, w trakcie letniego, niedzielnego spotkania rozliczają się ze swoim życiem. Co chwilę ich uwagę paraliżuje poruszony przez wiatr liść, włączający się zraszacz u sąsiadów. Mur wokół ogrodu odgradza ich od obcego świata. Opiekunka do dzieci z Europy Wschodniej przeraża swoim niedookreśleniem.

Cała fabuła sztuki jest metaforą. To opowieść o Europie, która wyrzekła się pierwotnych ideałów stając się zakładniczką rozmaitych lęków i wiary w stabilny przyrost kapitałów. Mieszkańcy Starego Kontynentu są inteligentni, wrażliwi i oczytani. Wyraźnie trawi ich jednak choroba. Atmosfera tej tragifarsy kojarzy mi się z opowiadaniem Allana Edgara Poe pt. „Zagłada domu Usherów". Współczesność gnije jednak w inny sposób niż bohaterowie Poe'go. Dziś zagłada zdaje się niewidoczna, a tragedia warta śmiechu. Powoli, z minuty na minutę, ogród Schusterów spowija mrok. Nie chcę odczytywać tej historii w kategorii moralitetu. Być może ten mrok jest po prostu stałą wartością w naszym życiu.

Zaakceptowanie go być może oznacza dojrzałość. Niemniej mrok jak to mrok – napawa przerażeniem".

Alana Ayckbourna oraz Wallace'a Shawna.

Tomasz Cymerman (ur. 1981) – reżyser. W 2005 roku ukończył studia na Wydziale Aktorskim PWST im. Ludwika Solskiego w Krakowie, dziesięć lat później został absolwentem Wydziału Reżyserii tej samej uczelni. W latach 2006 – 2015 był zatrudniony jako aktor we Wrocławskim Teatrze Współczesnym. Przez cztery lata organizował we Wrocławiu comiesięczne czytania dramatów współczesnych. Reżyserował w takich teatrach, jak: Teatr Nowy w Poznaniu, Teatr im. J. Kochanowskiego w Opolu, Teatr im. W. Siemaszkowej w Rzeszowie, Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie. Jest autorem dramatów i adaptacji teatralnych. Od wielu lat współpracuje jako dramaturg z Wojtkiem Klemmem.

Michał Kurkowski (ur. 1989) - autor scenariuszy teatralnych oraz słuchowisk, dramaturg, doktorant w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończył Dramaturgię teatralną na Wydziale Reżyserii Dramatu krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych (d. PWST). W 2011 roku otrzymał stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W czasie studiów asystował m.in. Piotrowi Gruszczyńskiemu przy „Kabarecie Warszawskim" w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego, Andrzejowi Chyrze przy operze „Czarodziejska góra" Pawła Mykietyna oraz Mariuszowi Trelińskiemu podczas prac nad „Tristanem i Izoldą" Richarda Wagnera. Poza Teatrem Wybrzeże jako dramaturg współpracował m.in. z Małgorzatą Warsicką, Wojtkiem ZIemilskim, Iwo Vedralem, Andrzejem Chyrą oraz Małgorzatą Sikorską-Miszczuk. Swoje teksty publikował w kwartalniku Konteksty, miesięczniku Ruch Muzyczny oraz dwumiesięczniku Didaskalia.

Michał Korchowiec (ur. 1987) – scenograf. Absolwent wydziału malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jest autorem i współtwórcą kilkunastu wystaw, na których prezentował swoje malarstwo, sztukę video, czy instalacje m.in. „Cztery pory roku lecz bez wiosny" w CSW Kronika w Bytomiu, Oblicze dnia - Festiwal Sztuki Wizualnej ArtBoom w Krakowie, czy „Moje miasto to jest pole walki" – Warszawa w Budowie, MSN Warszawa. Współpracował m.in. z Galerią Novą w Krakowie, BestregArts we Frankfurcie, Galerią Leto w Warszawie, czy Basis Wien w Wiedniu. Jako scenograf teatralny współpracował m.in. z Moniką Strzępką i Pawłem Demirskim, Wiktorem Rubinem i Jolą Janiczak, Jackiem Poniedziałkiem i Magdą Szpecht. Otrzymał m.in. nagrody im. Leona Schillera i im. Jana Świderskiego za wkład w rozwój polskiego teatru. Jest współtwórcą wielu klipów muzycznych, współpracował m.in.: z Krzysztofem Skoniecznym czy Michałem Marczakiem.

Karolina Mazur (ur. 1986) - kostiumografka i scenografka. Ukończyła Scenografię na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie. Autorka kostiumów teatralnych do spektakli w reżyserii Pawła Świątka (m.in. „Sen nocy letniej", „Książę Niezłomny", „Beniowski", „Po nas choćby kosmos"), czy Jana Klaty – „Król Edyp" oraz „Król Ubu" w Starym Teatrze w Krakowie. Jako scenografka i kostiumografka współpracowała także m.in. z niemiecką grupą Kainkollektive przy spektaklu „Burn out the city". Jej ostatnie realizacje teatralne to projekty kostiumów do opery „Erwartung" i „Pieśń nocy" w ramach festiwalu Opera Rara w Krakowie, projekty scenografii i kostiumów do spektaklu „Podwyżka" w reżyserii Tomasza Cymermana oraz do spektaklu „Baba dziwo „w reżyserii Dominiki Knapik.

Polpo Motel - duet tworzą Olga Mysłowska i Daniel Pigoński – artyści, związani z warszawską sceną muzyki alternatywnej i wytwórnią Lado ABC. Ich piosenki są utrzymane w zimnofalowo-synthpopowej stylistyce i stanowią zderzenie surowego brzmienia syntezatorów, brudu vintage'owych automatów perkusyjnych i ekspresyjnego wokalu. Wśród swoich inspiracji muzycy wymieniają elektronikę lat 80., filmy Davida Lyncha i estetykę campu. Koncertowali na wielu festiwalach w Polsce i za granicą, m.in. OFF Festiwal, Open'er, Malta, Songwriter Łódź Festiwal, Magnetofon, Lado w Mieście, Europe XXL (Francja). Nakładem wytwórni Lado ABC ukazały się ich trzy albumy: „Polpo Motel" (2008), „Cadavre Exquis" (2015) i „Cadillac Hearse" (2018). Polpo Motel wystąpił także w filmie „Elektrosonda" (reż. Tomasz Knittel, 2016), w którym udział wzięli artyści polskiej sceny muzyki elektronicznej (Bokka, Kamp, Zamilska i in.).



Grzegorz Kwiatkowski
Materiał Teatru
9 lipca 2019
Portrety
Tomasz Cymerman