W nowym numerze...

W nowym, 119 numerze Gazety Teatralnej "Didaskalia" teksty m.in. Anny Schiller, Natalii Jakubowej, Zofii Smolarskiej, Małgorzaty Sugiery.

Nie-boska komedia. Szczątki

Anna Schiller wypowiada się krytycznie na temat dyskusji z udziałem twórców odwołanego przedstawienia Nie-Boska komedia. Szczątki w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie w reżyserii Olivera Frljicia, która odbyła się w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Autorka przytacza listę pytań, jakie chciała zadać w trakcie rozmowy, zwracając uwagę na wiele istotnych kwestii, które zostały pominięte bądź przemilczane przez dyskutantów.

Demokracje

Natalia Jakubowa przedstawia raport z pierwszego sezonu Centrum Gogola w Moskwie po rewolucji dokonanej przez jego nowego kierownika artystycznego Kiriłła Sieriebriennikowa. Autorka skupia się na cyklu trzech premier Bracia, Idioci oraz Strach.

Zofia Smolarska ujawnia zakulisowe szczegóły tworzenia projektu Situation Rooms (Ruhrtriennale 2013, Jahrhunderthalle Bochum, prem.: 23.08.2013), w którym widzowie, przechodząc przez kolejne pomieszczenia, przy użyciu iPadów wchodzą w role kolejnych postaci.

Małgorzata Sugiera komentuję recenzję Romana Pawłowskiego z przedstawienia 100% Kraków Rimini Protokoll (Krakowskie Reminiscencje Teatralne, prem.: 19.10.2013). Dla Małgorzaty Sugiery jest to punkt wyjścia do rozważań nad przemianami profilowymi współczesnego teatru.

Zwierzęta

Ulf Otto analizując przedstawienie D'aprs nature dywaguje na temat roli występującego w spektaklu psa Hermsa (oraz ukazywania natury w teatrze w ogóle). Otto stwierdza, iż zwierzę należy uznać nie tylko za głównego bohatera, ale także najważniejszego członka aktorskiego zespołu, ponieważ swoją obecnością uwalnia europejski teatr od pretensji do bycia widowiskiem i performansem.

Joanna Tomaszewska przybliża rolę koni we współczesnych widowiskach sportowych i rozrywkowych, podkreślając dysonans pomiędzy naturalnymi ruchami zwierząt a ich utrwalonym kulturowo obrazem. W Teatrze Zingaro zamiast katorżniczych ćwiczeń dla osiągnięcia nieistniejącego ideału dostosowuje się szkolenie i kształt przedstawień do konkretnych koni.

Kate Mitchell

Thomas Irmer recenzuje spektakl The Yellow Wallpaper w reżyserii Katie Mitchell (Schaubühne am Lehniner Platz w Berlinie, prem.: 14.02.2013). Autor zarysowuje społeczno-historyczne tło powstania opowiadania Charlotte Perkins Gilman, (zakorzenionego w "pozłacanej" amerykańskiej klasie średniej w czasach rewolucji przemysłowej), w którym jak w lustrze - za sprawą Mitchell - przegląda się współczesny Berlin. Thomas Irmer poddaje wnikliwej analizie środki techniczne i dramaturgiczne, dzięki którym brytyjska reżyserka trafia w sedno tematu wystawianych przez siebie sztuk, często opartych na materiale niedramatycznym.

Grzegorzewski

Joanna Walaszek przedstawia zapis spotkania z Jerzym Radziwiłowiczem, które odbyło się 12 czerwca 2013 roku w Krakowie po pokazie rejestracji Morza i zwierciadła Jerzego Grzegorzewskiego. Główną oś rozmowy stanowi namysł nad graną przez Radziwiłowicza w tym spektaklu rolą Kalibana.

Armine, Sister

Tadeusz Kornaś zaczyna recenzję spektaklu Armine, Sister Teatru ZAR w reżyserii Jarosława Freta (Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, prem.: 28.11.2013) przywołaniem przepełnionej przemocą historii chrześcijańskiej Armenii, w której symbolem odrębności kulturowej oraz religijnej, a także rezerwuarem tożsamości stał się Kościół. Autor potwierdza więc celność umieszczenia widowiska w przestrzeni imitującej wnętrze świątyni. W dalszej części recenzent szczegółowo analizuje przeobrażenia scenografii, utożsamiając jej dezintegrację z losem Ormian. Kornaś podkreśla także wagę muzyki (w tym ormiańskiej muzyki liturgicznej, muzyki kurdyjskiej i irańskiej) w konstruowaniu narracji oraz pełną poetyckości atmosferę spektaklu.

Tadeusz Kornaś rozmawia z Jarosławem Fretem. Główny temat rozmowy stanowi praca nad spektaklem Armine, Sister zrealizowanym przez Teatr ZAR (Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, prem.: 28.11.2013) oraz - będące jedną z głównych inspiracji przedstawienia - podróże Jarosława Freta do Armenii. Reżyser opowiada o poszukiwaniach materiału muzycznego, przełomie spowodowanym wprowadzeniem na scenę chóru, a także o tworzeniu dramaturgii przedstawienia przy użyciu muzyki liturgicznej. Zaznaczona zostaje również istotność odniesień do spektakli Akropolis Teatru Laboratorium oraz Wielopole, Wielopole Tadeusza Kantora - w sposobie myślenia o teatrze i formie teatralnej.

Repertuar

Jerzy Jarzębski recenzuje spektakl Kronos w reżyserii Krzysztofa Garbaczewskiego (Teatr Polski we Wrocławiu, prem.: 15.12.2013). Jerzy Jarzębski z rozczarowaniem stwierdza, że przedstawienie niewiele ma wspólnego z tekstem Witolda Gombrowicza, jak i z samym pisarzem. Autor wskazuje na niewłaściwe odczytanie przez Garbaczewskiego znaczenia i tematu książki.

Klaudia Laś recenzuje najnowszą premierę twórczego duetu Strzępki i Demirskiego (Teatr Rozrywki w Chorzowie, prem.: 17.12.2013). Spektakl muzyczny Bierzcie i jedzcie to wypowiedź na temat manii odchudzania i zdrowego odżywiania, która zalewa społeczeństwo konsumpcyjne.

Katarzyna Lemańska recenzuje dwa spektakle w reżyserii Eweliny Marciniak i dramaturgii Michała Buszewicza, które łączy problematyka upadku wartości (przede wszystkim) rodzinnych i moralnych. Misja (Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, prem.: 12.10.2013) przedstawia historię Włodka, byłego żołnierza, który aby uciec przed oczekiwaniami krewnych, ukrywa się w szałasie w górach - tym samym skazując się na życie pełne niepewności, ale bezpieczniejsze niż obcowanie z rodziną.

Zagranica

Dorota Krzywicka-Kaindel recenzuje spektakl Wycinka w reżyserii Krystiana Lupy (Schauspielhaus Graz, prem.: 10.01.2014). Autorka, przybliżając genezę tekstu Thomasa Bernharda będącego zapisem obserwacji autora (i jednocześnie narratora) poczynionych podczas "kolacji artystycznej" w dniu pogrzebu wspólnej przyjaciółki bohaterów Joan, zauważa - widoczne również w spektaklu Lupy - podobieństwo tego utworu do Wesela Stanisława Wyspiańskiego.

Opera

Marcin Bogucki recenzuje dyptyk Jolanta/Zamek Sinobrodego (Teatr Wielki - Opera Narodowa w Warszawie, prem.: 13.12.2013) w reżyserii Mariusza Trelińskiego. Według recenzenta najmocniejszą stronę widowiska stanowi scenografia Borisa Kudlički.

Teat w książkach

Tadeusz Kornaś recenzuje książkę Małgorzaty Leyko Teatr w krainie utopii (słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2012). Publikacja dopełnia krajobraz teatralnych przemian na przełomie XIX i XX wieku, za swoje tło obierając Wielką Reformę Teatru, a skupiając się na peryferyjnych przedsięwzięciach utopijno-artystycznych.

(-) (-)
Materiał Wydawnictwa
22 lutego 2014