Witkacy ponownie w Instytucie Grotowskiego

20 kwietnia o godz. 18:00 w Sali Teatru Laboratorium Instytutu Grotowskiego odbędzie się spotkanie z prof. Januszem Deglerem i Tomaszem Pawlakiem poświęcone drugiemu tomowi „Listów” (wol. 1) i „Pismom krytycznym i publicystycznym” Stanisława Ignacego Witkiewicza (Państwowy Instytut Wydawniczy; Warszawa 2014, 2015). Drugi tom „Listów” obejmuje korespondencję do bliższych i dalszych przyjaciół, listy do kobiet ważnych w życiu Witkiewicza oraz do znanych ludzi kultury okresu międzywojennego. Tom „Pism krytycznych i publicystycznych” zawiera 38 tekstów. Są wśród nich szkice o twórczości m.in. futurystów oraz kilka artykułów poświęconych problemom krytyki, jej założeniom, funkcjom i kryteriom.

Prof. Janusz Degler jest wybitnym znawcą Witkacego. Tym razem podjął się przygotowania drugiego tomu korespondencji Stanisława Ignacego Witkiewicza. Dzieło to, wraz z tomem pierwszym z 2013 roku, uznać można za biografię epistolograficzną. Drugi tom korespondencji Stanisława Ignacego Witkiewicza ukaże się w dwóch woluminach. Listy do najbliższych przyjaciół, Heleny i Teodora Białynickich-Birulów oraz Marii i Edmunda Strążyskich (Tymbciów), są nie tylko cennym źródłem wiedzy o życiu i twórczości Witkacego, ale pokazują także, jak wielką wagę przywiązywał on do zasady lojalności osób mu bliskich. Korespondencja z innymi przyjaciółmi, m.in. z rzeźbiarzem Augustem (Guciem) Zamoyskim, wydawcą Stanisławem Zawadzkim, Antonim Ambrożewiczem, księdzem Henrykiem Kazimierowiczem, profesorem Stefanem Szumanem, krytykiem literackim Kazimierzem Czachowskim, sędzią Marianem Ziębą i jego żoną Jadwigą, prokuratorem Zdzisławem Piernikarskim i Mieczysławem Choynowskim, ujawnia bogaty krąg znajomości Witkacego. W woluminie znaleźć można listy do kobiet ważnych w jego życiu (również uczuciowym), m.in. Olgi Wojakowej, Zofii Mikuckiej (w tym cenny zbiór tzw. listów ekonomicznych), Janiny (Inki) Turowskiej (dla której o mało nie rozwiódł się z żoną), Jadwigi (Neny) Stachurskiej, Jadwigi Noetzel, Eugenii Bundykowej oraz Eugenii Wyszomirskiej (Stopkowej). Wśród adresatów są tu także znani ludzie kultury okresu międzywojennego, m.in. Edmund Wierciński, Tadeusz Sinko, Michał Choromański, Julian Przyboś, Władysław Jan Grabski i Adam Grzymała-Siedlecki.

W tomie „Pism krytycznych i publicystycznych" Stanisława Ignacego Witkiewicza trafić można na szkice o twórczości m.in. futurystów, Jerzego Mieczysława Rytarda, Tadeusza Micińskiego, Antoniego Słonimskiego i Brunona Schulza (wnikliwe studium o „Sklepach cynamonowych") oraz kilka artykułów poświęconych problemom krytyki. Witkacy dowodził, że krytyk powinien mieć solidne przygotowanie filozoficzne i skrystalizowane poglądy estetyczne. Szczególne znaczenie przypisywał polemikom i zgodnie z wyznawaną zasadą, że autor powinien odpowiadać krytykom, wdawał się w dyskusje m.in. z Irzykowskim, Boyem, Słonimskim oraz Chwistkiem, któremu poświęcił obszerną rozprawę „Leon Chwistek – Demon Intelektu". Atakował „Wiadomości Literackie" za szerzenie kultury „dowcipiarstwa", lekceważenie problematyki filozoficznej, schlebianie gustom „kurierkowej publiczności". Kilkanaście tekstów z lat 1931–1936 dotyczy aktualnych problemów życia umysłowego, społecznego i artystycznego w Polsce. Trafnie wskazywał w nich zagrożenia, jakie niesie rozwój kultury masowej i starał się bronić tych wartości, których ocalenie mogło opóźnić nieuchronny – jego zdaniem – upadek sztuki.
Podczas spotkania fragmenty książek przeczyta Maciej Tomaszewski, aktor telewizyjny i teatralny.

Wstęp na spotkanie jest wolny.

(-)
Materiał Teatru
18 kwietnia 2015