Ziemowit Fedecki nie żyje

Zmarł Ziemowit Fedecki, wybitny tłumacz z rosyjskiego, białoruskiego i francuskiego, współtwórca Studenckiego Teatru Satyryków (STS). Miał 85 lat

Urodził się w Lebiodzie, w powiecie lidzkim, na dzisiejszej Białorusi. - Jego biografia była niezwykła - mówi Adam Pomorski, tłumacz i wiceprezes polskiego Pen Clubu. - W latach okupacji pomagał matce, Marii Fedeckiej, ratującej w Wilnie ludność żydowską, za co matka, pośmiertnie, dostała medal "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". Po wojnie, pracując jako attaché prasowy w Moskwie, wspierał finansowo Borysa Pasternaka, gdy ten nie miał środków do życia. Wróciwszy do Polski, pomagał Gałczyńskiemu, który przeszedł pierwszy zawał. Fedecki, objeżdżający na motocyklu całą Polskę, polecił Gałczyńskiemu leśniczówkę Pranie. Kiedyś natchniony Gałczyński zagadnął go: - Słuchaj, nie wiem co się dzieje z jeziorem jesienią. Fedecki też nie wiedział. Ale następnego dnia podpowiedział poecie, że trzcina płowieje. I tak zaczyna się "Kronika olsztyńska" Gałczyńskiego: "Gdy trzcina zaczyna płowieć, a żołądź większy w dąbrowie". Fedecki i Gałczyński zabawiali się w redagowanie depeszy TASS-a tak, żeby można ją było śpiewać na melodię hymnu radzieckiego. To Fedecki, będąc w ZSRR w latach 60., wynalazł tam maszynopis "Powieści teatralnej" Bułhakowa, którą zresztą przełożył.

Fedecki przełożył też na polski m.in. 14 piosenek Włodzimierza Wysockiego, wiersze Cwietajewej i Jesienina, utwory Okudżawy, z którym się przyjaźnił, powieści Jurija Trifonowa (m.in. "Dom nad rzeką Moskwą"), "Historię jednego konia" Babla. W latach 1948-50 był szefem redakcji literatury rosyjskiej w Czytelniku, współpracował z miesięcznikiem "Twórczość". W 1954 r. współtworzył STS, dla którego pisał, razem z Andrzejem Jareckim, operetki zebrane w tomie "Marsz do kąta!". Z francuskiego tłumaczył Rolanda Topora i dwa kryminały o kolaboracji: "Kolabosong" Jeana Mazarina i "Na wszelki wypadek" Didier Daeninckxa. W 2001 r. dostał za przekłady nagrodę Pen Clubu.

PAP. J.SZ
Gazeta Wyborcza
10 stycznia 2009