Zmierzyć z tradycją teatru commedia dell\'arte

Na Scenie Kameralnej Teatru Polskiego odbyła się premiera nowej inscenizacji "Parad" Jana Potockiego, w reżyserii Edwarda Wojtaszka. Jan Potocki, autor "Rękopisu znalezionego w Saragossie" (przeniesionego na ekran przez Wojciecha Hasa), przedstawiciel wielkiej rodziny arystokratycznej, był znanym XVIII-wiecznym podróżnikiem, żołnierzem, poliglotą i pisarzem. Tworzył głównie po francusku. Dla dworskiego teatru na zamku w Łańcucie napisał po francusku sześć jednoaktowych miniaturek pod tytułem "Parady" w modnym wówczas w Europie stylu commedia dell\'arte.

Zostały one po raz pierwszy wystawione w 1792 r., a w czasach współczesnych pojawiły się na scenie w pierwszym polskim tłumaczeniu w 1958 r. Ostatnio w TVP Kultura mogliśmy oglądać wznowienie głośnego telewizyjnego przedstawienia "Parad" w inscenizacji Krzysztofa Zaleskiego. Reżyser "Parad" w Teatrze Polskim miał więc do czego nawiązywać. Musiał się zmierzyć z tradycją teatru commedia dell\'arte, którego styl cechowały żywiołowa dyscyplina formalna i charakterystyczne postacie. Akcja sześciu żartów scenicznych rozgrywa się na dodatkowej podwyższonej drewnianej scenie, co sprawia wrażenie, że obcujemy z "teatrem w teatrze". Twórcy przedstawienia nie starali się realizować dokładnej imitacji konwencji wspomnianego stylu, typowego dla teatru włoskiego. Spektakl nosi raczej charakter improwizacji na temat commedii dell\'arte, z postaciami przybranymi w charakterystyczne maski. Tematami poszczególnych części, których akcja rozgrywa się w rozmaitych miejscach, są typowe dla gatunku problemy miłosnych gier i zabawnych relacji między typowymi postaciami, które odpowiadają bohaterom włoskich przedstawień, jak Arlekin, Colombina, Pantalone i Dottore. 

Przedstawienie Edwarda Wojtaszka aż kipi od błyskotliwych i surrealistycznych dialogów. Można mieć jednak wrażenie, że spektaklowi brakuje lekkości i spontaniczności typowej dla włoskiego, oryginalnego gatunku commedii dell\'arte.



Mirosław Winiarczyk
Idziemy
12 października 2012
Spektakle
Parady