120-lecie krakowskiej sceny

Działający od 1893 roku Teatr ze swoim wspaniałym gmachem autorstwa Jana Zawiejskiego i unikalną kurtyną Henryka Siemiradzkiego stanowi jeden z najcenniejszych zabytków architektury teatralnej w Europie. Teatr już na przełomie XIX i XX wieku pełnił funkcję sceny narodowej, był miejscem narodzin współczesnej polskiej reżyserii, scenografii inscenizacji i aktorstwa. To tutaj debiutowali m.in. Wyspiański, Witkacy, czy Lupa. Współpracowali z tą sceną najlepsi polscy twórcy, występowali wybitni aktorzy wielu pokoleń. Aktualnie na kilku scenach Teatru wystawiane są spektakle kontynuujące jego wielką tradycję, m.in.: Ziemia obiecana Władysława Reymonta, Peer Gynt Henrika Ibsena, Maskarada Michaiła Lermontawa, Ojciec wg Tauschinskiego, Udręka życia Hanocha Levina, Czarnoksiężnik z krainy Oz Lymana Franka Bauma, Chory z urojenia Moliera. W Teatrze działa też słynny Krakowski Salon Poezji Anny Dymnej, offowa Scena w Bramie i letnia Scena przy Pompie. Od ubiegłego sezonu przy ulicy Rajskiej 12 działa również Małopolski Ogród Sztuki - nowoczesny obiekt o niepowtarzalnej architekturze, łączący pod swoim dachem teatr (spektakle własne i gościnne), kino, przestrzeń wystawienniczą, sale widowiskowe i konferencyjne. W budynku dostępna jest także Arteteka - biblioteka zbiorów multimedialnych oraz organizowane są różne zajęcia projektowe (m.in. wychowanie i terapia przez sztukę).

Ogrody teatru

Uroczystości jubileuszowe zainaugurowane zostaną w niedzielę 20 października o godz. 12:00 w Małopolskim Ogrodzie Sztuki przy ul. Rajskiej 12 wernisażem czasowej interaktywnej wystawy multimedialnej „Ogrody Teatru". Ekspozycja łączyć będzie najnowsze osiągnięcia w zakresie sztuk wizualnych (fragmenty spektakli, ścieżki muzyczne, zdjęcia, projekcje multimedialne, makiety scenografii 3D) z tradycyjną, ale wyeksponowaną w niecodzienny sposób wystawą cymeliów teatralnych (rekwizyty, kostiumy, scenariusze, afisze). Wystawa podzielona została na sześć tytułowych „Ogrodów Teatru":

Młoda Polska - irysy
Ówczesny Teatr Miejski w Krakowie ze swoim przemyślanym, nowatorskim repertuarem i wybitnym zespołem aktorskim od pierwszych lat działalności uznany został za jeden z najlepszych teatrów na ziemiach polskich. Sławę przyniosła mu twórczość autorów pokolenia Młodej Polski, w szczególności Stanisława Wyspiańskiego. Inscenizacje takich jego dzieł jak „Wesele" czy „Wyzwolenie" na zawsze zmieniły polski teatr.

XX-lecie międzywojenne – tuberozy i róże
Różnorodność i zmienność – to charakterystyczne cechy Teatru w okresie międzywojennym. Przychylność dla eksperymentów i awangardowych poszukiwań formalnych zaowocowała inscenizacjami dramatów Witkacego, Wandurskiego, Hulewicza, poszerzeniem repertuaru o światową dramaturgię współczesną. Teatr wypełniał misję edukacyjną, patriotyczną i służył szlachetnej rozrywce, jego przedstawienia biły rekordy popularności.

Lata okupacji – kwiaty uschnięte
15 listopada 1939 r. Niemcy usunęli z Teatru im. J. Słowackiego polski zespół, pozostawiając jedynie kilkunastu pracowników technicznych. Teatr został sprofanowany. Przez kilka lat scena podległa była bezpośrednio gubernatorowi Hansowi Frankowi.

Teatr w czasach PRL - goździki
PRL to czas opresyjnego politycznego kontekstu a zarazem okres bogaty w wartościowe artystycznie zjawiska, czas rozkwitu twórczych indywidualności, prezentowania na scenie świata bogatszego i lepszego niż ten zewnętrzny. Znakomite spektakle pozwalały tworzyć bardzo wówczas dotkliwy Polaków portret własny...

Współczesność – kwiaty wszelakie
Ostatnie ćwierćwiecze w polskim teatrze wkracza w świat multimediów, rozpada się na liczne zjawiska z pogranicza różnych sztuk, coraz częściej funkcjonuje w postmodernistycznych obszarach dekonstrukcji. Lata przypadające na dyrekcję Krzysztofa Orzechowskiego to gwałtowne przyśpieszenie życia Teatru, rozmaitość działań – od widowiskowych przedstawień z użyciem nowych mediów po artystyczną ascezę, od Krakowskiego Salonu Poezji po offową i eksperymentalną Scenę przy Pompie. W październiku 2012 Teatr zyskał drugi, supernowoczesny obiekt na miarę XXI wieku: Małopolski Ogród Sztuki, w którym dziś tradycja i nowoczesność spotykają się na alejach „Ogrodów Teatru".

Kuratorem wystawy jest dr Diana Poskuta – Włodek, a za jej projekt, wykonanie oraz opracowanie materiałów graficznych i multimedialnych odpowiadają Tomek Wójcik, Marek Braun i Wojtek Kapela z „Wytwórni 21". Wystawa będzie otwarta dla zwiedzających od wtorku do niedzieli w godz. 10:00 – 18:00, aż do 31 grudnia.

- A my mamy wielką scenę... -

Również 20 października o godz. 17:00 na Dużej Scenie Teatru im. Juliusza Słowackiego odbędzie się uroczyste spotkanie Krakowskiego Salonu Poezji pod tytułem „A my mamy wielką scenę..." z udziałem byłych i obecnych aktorów Teatru im. J. Słowackiego: Teresy Budzisz – Krzyżanowskiej, Aldony Grochal, Joanny Mastalerz, Anny Polony, Anny Tomaszewskiej, Tomasza Augustynowicza, Andrzeja Grabowskiego, Jerzego Grałka, Tadeusza Huka, Krzysztofa Jędryska, Grzegorza Mielczarka i Krzysztofa Zawadzkiego. Zagrają Tomasz Kupiec (kontrabas), Marek Piątek (gitara) i Leszek Szczerba (saksofon). Przywołane zostaną teksty poetyckie i dramatyczne, legendarne inscenizacje, ale także anegdoty, plotki i skandale związane ze słynną sceną przy Placu Św. Ducha.

- „Karnawał, czyli pierwsza żona Adama" -

W dniu następnym – 21 października – dokładnie w 120 rocznicę otwarcia Teatru, obchody jubileuszu kontynuowane zostaną o godz. 17:00 uroczystą mszą świętą w Kościele pw. Świętego Krzyża, sprawowaną w intencji pracowników Teatru, którzy od nas odeszli, którzy są z nami i którzy przyjdą po nas. Następnie do godz. 18:00 w Foyer Teatru zobaczyć będzie można wystawę plakatów teatralnych z archiwum artystycznego Teatru. Zwieńczeniem jubileuszu będzie uroczysta premiera ostatniej sztuki Sławomira Mrożka „Karnawał, czyli pierwsza żona Adama" w reżyserii Bogdana Cioska, która odbędzie się na Dużej Scenie o godz. 19:00. Napisany po dwunastu latach milczenia wybitnego autora dramat, to sztuka przede wszystkim o miłości, łącząca konwencję lekkiego wodewilu i misterium. Poważny ton dramatu współistnieje tu bowiem z charakterystycznym dla Mrożka poczuciem humoru. Akcja rozgrywa się w Raju, dokładnie 29 czerwca, a więc w dniu urodzin autora. Wśród postaci są Ewa, Adam, Goethe, Prometeusz, a także tytułowa pierwsza żona Adama o tajemniczym imieniu Lilith. Pojawia się również reprezentant Boga w postaci Biskupa oraz... sam szatan. Ten, niestety ostatni tekst Mrożka reżyseruje Bogdan Ciosek współpracujący ze scenami teatralnymi w Rzeszowie, Krakowie, Katowicach, Zabrzu, Gdańsku, Lublinie i wielu innych. Scenografię przygotuje znakomity, wielokrotnie nagradzany scenograf teatralny Andrzej Witkowski, a autorem muzyki jest Paweł Moszumański. Występują: Barbara Garstka, Marta Konarska, Natalia Strzelecka, Krzysztof Jędrysek, Grzegorz Łukawski, Daniel Malchar, Tomasz Międzik, Krzysztof Piątkowski, Wojciech Skibiński i Feliks Szajnert.