A miało być tak pięknie

Scena Łaźni Nowej to ogrom przestrzeni teatralnej. Zapanowanie nad nią wymaga nie lada inscenizacyjnej sprawności, ale i umiejętności sensownego jej wykorzystania. Taką możliwość wprowadziło zastosowanie różnorodnych środków teatralnych. Są tu projekcje wideo, wizualizacje, tańce. Scenograficzna rozpiętość także robi wrażenie- mamy malutki, ascetyczny mieszczański salon, szafy, z których wychodzą Mela i Hesia, co sprawia wrażenie zwiększonej głębi przestrzeni, ogromny fortepian oraz salę przypominającą industrialną zimną piwnicę. Płynnie została zastosowana częsta zmiana miejsca koncentracji uwagi widza, gorzej jednak z jej celowością. Pani Dulska wijąca się na fortepianie, Hanka, wisząca na szubienicy, schodząca z niej nagle i bez większej motywacji czy Julasiewiczowa, grana przez mężczyznę, który pojawia się z nieodłączną zabawką, sygnalizując swą obecność poprzez głośne puszczanie bąków to panoptikum kuriozalnych postaci. Przekonujących, ale i zarysowanych nieco zbyt grubą kreską. Reżyser ośmiesza tym sposobem warstwę mieszczańską, którą w spektaklu symbolizuje Kraków, czy może bardziej „Krakówek”. Tym samym jednak banalizuje ważną w dramacie psychologizację bohaterów- nieumiejętność oporu Zbyszka wobec kołtuńskiej natury jego środowiska, oraz błyskotliwą diagnozę społeczeństwa, która determinuje zachowanie Pani Dulskiej. W spektaklu Szydłowskiego panuje prosty podział na dobrych i złych, mieszkańców Huty i Krakowa. Dlatego też w finale to Hanka sama wyjdzie z domu Dulskich, nie oczekując niczego w zamian. Ma ojca chrzestnego, który personifikuje historię, własny dom, determinację, by być niezależną. 

Nie sposób odmówić Szydłowskiemu pomysłowości, zmysłu inscenizacyjnego oraz umiejętności kreowania przestrzeni. Trudno tu jednak o spójność, wielość środków teatralnych nieraz przytłacza, tworząc wizualną kakofonię. Nakładające się na siebie obrazy nie tylko nie dają możliwości skupienia się na konkretnych z nich, ale i rozpraszają warstwę psychologiczno-tekstualną. Zastosowanie oryginalnych teatralnych środków nie poszerza interpretacyjnej percepcji, lecz czyni spektakl żywszym, w sposób ciekawy i niebanalny odmalowuje mieszczańską warstwę Krakowa. Ballady kołtuńskie Maleńczuka czy scena jedzenia zapiekanek sprawia, że prócz próby ukazania psychologicznego dramatu, tworzy się zabawny obyczajowo-społeczny obraz. Zastanawia mnie jednak, czy w ten sam sposób byłby odczytany spektakl poza granicami Krakowa, u widzów nie znających Nowej Huty, czy bez umiejętności wychwycenia lokalnych obyczajów i antagonizmów. Czy pierwsza scena jest dla nich ledwie zabawnym obrazem sfrustrowanej kobiety, czy to kapitalne i błyskotliwe ukazanie parodii dzieła krakowskiego artysty. Niezależnie od tych dylematów „Moralność Pani Dulskiej” chce chwycić zbyt wiele srok za jeden ogon. A szkoda, bo osobno każda z nich jest wyjątkowo spójna, barwna i interesująca.